Những ngày qua, ông Trần Nhật Tân, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tỉnh Hà Tĩnh tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan trong tỉnh và huyện Kỳ Anh, thị xã Kỳ Anh để rà soát, tìm manh mối nhằm giúp ông Peter Mathews, cựu binh Mỹ, trao trả cuốn nhật ký cho một người lính Việt Nam.
Cựu binh Peter Mathews đang lưu giữ cuốn nhật ký của một người lính Việt Nam và muốn trao trả (Ảnh: North Jersey).
Cùng với đó, ông Tân đã liên tiếp gửi email tới ông Peter Mathews với mong muốn được xem thêm hình ảnh trong cuốn nhật ký.
Tuy nhiên, người cựu binh này năm nay đã 77 tuổi, lại không thành thạo sử dụng máy tính và các phần mềm chia sẻ.
Vì thế, việc gửi hình ảnh và thông tin diễn ra chậm, khó xác định. Trong việc này, ông Mathews cần có người hỗ trợ.
Đến hơn 21h ngày 31/1 (giờ Việt Nam), người cựu binh này đã gửi bức ảnh chụp một số trang trong cuốn sổ viết khá chi tiết về địa chỉ và gợi nhắc đến họ tên một số người.
Đó là: "Cao Xuan Tuat, xóm Cao Thắng, xã Kỳ Xuân, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh". Ở một trang khác là các dòng chữ viết về những người có ký hiệu "C - Cao Xuân Ký, M - Lê Thị Vỹ, chị - Diếu".
Khi có thêm thông tin này, các cơ quan chức năng Hà Tĩnh đã phối hợp trích lục hàng trăm hồ sơ cựu binh, liệt sĩ trên địa bàn có họ Cao.
Trong đó xác định có 36 liệt sĩ quê Kỳ Anh có họ Cao và 9 liệt sĩ quê Kỳ Anh có tên Tuất. Đáng chú ý, duy nhất có một người tên gần giống người trong cuốn nhật ký, chỉ khác tên đệm. Đó là Cao Văn Tuất, có địa chỉ tại xã Kỳ Xuân, huyện Kỳ Anh.
Phía Công an tỉnh Hà Tĩnh cũng vào cuộc rà soát dữ liệu dân cư và xác định không có ai tên đầy đủ Cao Xuân Tuất như trong cuốn sổ ghi chép địa chỉ ở Kỳ Anh, Hà Tĩnh.
Cùng với đó, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Tĩnh và huyện Kỳ Anh cũng cung cấp tên một liệt sĩ là Cao Văn Tuất, quê ở Kỳ Xuân, Kỳ Anh như trên.
Cụ thể, liệt sĩ Cao Văn Tuất có bố Cao Văn Kế (đã mất), mẹ Lê Thị Vỹ (đã mất) và 3 người chị gái Cao Thị Diếu, Cao Thị Nồng và Cao Thị Nành (đã mất).
Khi có thông tin quý giá này, vào chiều 1/2, ông Trần Nhật Tân, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Hà Tĩnh cùng đoàn công tác đã trực tiếp về gặp gia đình liệt sĩ Cao Văn Tuất để xác minh thêm thông tin.
Phía gia đình liệt sĩ cho hay, do nhiều lý do khách quan, họ chỉ còn lại một ít hồ sơ về liệt sĩ Cao Văn Tuất. Di ảnh liệt sĩ cũng không có. Gia đình cũng đi tìm bấy lâu nhưng chưa rõ thông tin về phần mộ của ông.
"Có khả năng là liệt sĩ này nhưng một số tình tiết phải làm rõ hơn, chưa thể kết luận một cách chắc chắn. Cơ quan chức năng đang xác minh thời điểm đi bộ đội, chiến trường tham gia, thời gian hy sinh của liệt sĩ xem có trùng khớp với câu chuyện trong nhật ký không", Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Hà Tĩnh nói với phóng viên Dân trí.
Ngoài ra, phía Hà Tĩnh cũng đang đợi người cựu binh Mỹ chụp toàn bộ 93 trang nhật ký để có thêm thông tin, manh mối nhằm xác định chủ nhân một cách chính xác.
Nếu có kết quả, Hà Tĩnh sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện các bước và mời cựu binh Mỹ sang Việt Nam trao trả lại kỷ vật.
Trước đó, câu chuyện về ông Peter Mathews, cựu binh Mỹ nêu trên được đăng tải vào ngày 27/1 bởi báo North Jersey (Mỹ). Ông Peter Mathews tìm thấy cuốn nhật ký trong chiếc ba lô của bộ đội Việt Nam trong trận Đăk Tô, Tây Nguyên vào tháng 11/1967 và giữ nó đến nay.
Một trang trong cuốn nhật ký (Ảnh: North Jersey).
Khi một số trang trong cuốn nhật ký được dịch, cựu binh Mỹ biết được tên người lính phía bên kia chiến tuyến là Cao Xuân Tuất, có địa chỉ tại một xã thuộc huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh.
Theo phản ánh trên các phương tiện truyền thông, cuốn nhật ký được cựu binh Peter Mathews đang cất giữ là một cuốn sổ nhỏ, bìa bọc nylon. Cuốn sổ có dòng kẻ, các trang giấy được trang trí bằng những hình vẽ hoa, phong cảnh vẽ rất công phu, đẹp mắt. Những nội dung viết, theo cựu binh Peter Mathews có vẻ là thơ, lời bài hát và nhật ký.
Ông Mathews không biết những dòng chữ viết tay trong đó nghĩa gì, nhưng có vẻ như cuốn sổ này là một nhật ký cá nhân, không phải tài liệu quân sự.
Sau hơn nửa thế kỷ, cựu binh Mỹ mong muốn tìm chủ nhân để trả lại.
