Như tin tức đã đưa, tối 24/3, bị can Nguyễn Phương Hằng (51 tuổi, Tổng giám đốc Công ty CP Đại Nam tại Bình Dương) đã bị Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM khởi tố và bắt tạm giam về tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”, theo điều 331 bộ luật Hình sự.
Theo Công an TP.HCM, bị can Nguyễn Phương Hằng đã lợi dụng sức ảnh hưởng của bản thân, sử dụng chức năng của mạng xã hội trên internet, tổ chức nhiều buổi phát trực tiếp (livestream) nội dung thông tin không kiểm chứng, liên quan đến đời tư của người khác. Bước đầu xác minh bà Hằng đã sử dụng 12 kênh trên mạng xã hội để xúc phạm, xuyên tạc, nhục mạ người khác.
Thực tế, trong các buổi livestream, trò chuyện và gặp gỡ doanh nhân Nguyễn Phương Hằng do bà Hằng tổ chức, bà Hằng luôn mời một số khách mời tham gia để "phụ họa" khi xúc phạm một số cá nhân. Bên cạnh đó, còn có một lực lượng "hùng hậu" từ cố vấn, trợ lý, thư ký và các các YouTuber tự xưng "phe chính nghĩa" tổ chức buổi livestream, kêu gọi chia sẻ nhằm cổ súy cho hành vi của bà Hằng.
Bà Phương Hằng và một số khách mời trong buổi giao lưu tại khu du lịch Đại Nam gần đây - Ảnh: cắt từ cli
Liên quan vụ việc này có hay không sự đồng phạm giúp sức cùng bà Hằng thực hiện hành vi phạm tội, luật sư Đặng Văn Cường - Đoàn luật sư TP.Hà Nội phân tích, sau khi khởi tố bà Nguyễn Phương Hằng, lấy lời khai của bà Hằng cũng như người liên quan, cơ quan điều tra sẽ làm rõ hành vi lợi dụng quyền tự do dân chủ được thực hiện như thế nào, để thực hiện hành vi đó thì có ai giúp sức xúi giục hay không?
Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường
Trong trường hợp kết quả điều tra, truy tố, xét xử có căn cứ cho thấy đã có người giúp sức, xúi giục bị can thực hiện hành vi phạm tội như: Bàn bạc, thống nhất với nhau về phương thức thực hiện hành vi phạm tội, cung cấp các thông tin, tạo điều kiện thuận lợi về vật chất cơ sở vật chất để bị can thực hiện hành vi phạm tội thì sẽ có thể sẽ xử lý những người này với vai trò đồng phạm.
Cơ quan chức năng sẽ làm rõ những thông tin mà bị can phát tán trên không gian mạng lấy từ đâu, ai là người cung cấp, có bàn bạc với ai không. Mục đích của việc đưa những thông tin, có những lời nói mặt sáy xúc phạm người khác là hướng tới mục đích gì? Nếu có đồng phạm thì sẽ làm rõ ai là người chủ mưu, ai là người giúp sức, ai là người xúi giục?
Tiến sĩ Luật cho rằng, tất cả những người tham gia các buổi phát trực tiếp trên mạng xã hội, những người cung cấp thông tin, những người chuẩn bị phương tiện, thiết bị sẽ đều bị cơ quan điều tra triệu tập làm rõ để xác định vai trò là người làm chứng, người liên quan hay vai trò đồng phạm.
Trường hợp có căn cứ cho thấy ngoài vì can đã bị khởi tố còn có những người khác có cùng ý chí thực hiện hành vi nhằm xúc phạm danh dự nhân phẩm của người khác thì cơ quan điều tra sẽ tiếp tục khởi tố bị can để xử lý đối với những người đấy theo quy định về đồng phạm tại điều 17 của bộ luật hình sự:
Điều 17. Đồng phạm
1. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.
2. Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm.
3. Người đồng phạm bao gồm người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức.
Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm.
Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.
Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.
Người giúp sức là người tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.
4. Người đồng phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vượt quá của người thực hành.
Luật sư Cường cho biết thêm, bị can Nguyễn Phương Hằng thực hiện nhiều hành vi trên mạng xã hội vào nhiều thời điểm khác nhau. Tuy nhiên, cơ quan điều tra sẽ xác định đối tượng đồng phạm là người giúp sức cho bị can Hằng tính từ ngày bị can Hằng có hành vi vi phạm pháp luật. Có nghĩa là, ngày nào Nguyễn Phương Hằng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật thì ai là người giúp sức, xúi giục sẽ xử lý người đó.
