Yêu cầu này được người đứng đầu Chính phủ Việt Nam đưa ra khi làm việc với lãnh đạo Hội Trí thức và chuyên gia Việt Nam tại Australia, sáng 9/3 tại Thủ đô Canberra.
Hội Trí thức và Chuyên gia Việt Nam được thành lập năm 2023 trên cơ sở hợp nhất các câu lạc bộ trí thức Việt Nam tại các tiểu bang và vùng lãnh thổ của Australia. Các câu lạc bộ này ra đời năm 2018, ngay sau khi Australia và Việt Nam nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược.
Giáo sư Nghiêm Đức Long từ Đại học Công nghệ Sydney, Chủ tịch Hội cho biết Hội mong muốn phát huy những hiểu biết, kinh nghiệm của các thành viên và cả mạng lưới liên quan với các nhà khoa học, chuyên gia, trí thức Australia để góp phần xây dựng và phát triển đất nước, đặc biệt trong những lĩnh vực mới nổi như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đào tạo nhân lực…
Trong "6 điểm hơn" khi quan hệ hai nước được nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện, Việt Nam và Australia nhất trí thúc đẩy hợp tác khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh mạnh mẽ hơn, và hợp tác văn hóa, giáo dục đào tạo, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu toàn diện, sâu sắc hơn".
Thủ tướng chia sẻ vui mừng chứng kiến cộng đồng người Việt tại Australia, đặc biệt là cộng đồng trí thức và chuyên gia, ngày càng đoàn kết, gắn bó và có nhiều hoạt động thiết thực hướng về quê hương, đất nước.
Ông khẳng định kiều bào ở nước ngoài luôn là một bộ phận không thể tách rời của cộng đồng dân tộc Việt Nam. Thủ tướng mong các trí thức và chuyên gia người Việt chủ động, tích cực phát huy trí tuệ, hiểu biết, kinh nghiệm và công nghệ đã tiếp thu từ quốc tế, tìm cách áp dụng vào môi trường, điều kiện cụ thể ở Việt Nam.
Ông cũng kỳ vọng vào việc thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, đóng góp trực tiếp, thiết thực cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước bằng những chương trình, dự án cụ thể.
Thủ tướng đề nghị Hội là cầu nối để thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học công nghệ; giáo dục - đào tạo; kinh tế - thương mại - đầu tư; trí tuệ nhân tạo; bán dẫn; chế biến sâu khoáng sản; phát triển giao thông xanh…
Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo trực tiếp làm việc, kết nối với Hội để thúc đẩy hợp tác đào tạo nhân lực, phía Australia tăng học bổng cho Việt Nam trong các lĩnh vực chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ.
Đặc biệt, Thủ tướng đề nghị hai bên đào tạo sớm, đào tạo nhanh đội ngũ kỹ sư chip bán dẫn để tận dụng được cơ hội rất lớn hiện nay về bán dẫn.
Phản hồi thêm về các đề xuất, ngoài việc giao Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền về giải thưởng về khoa học - công nghệ cho người Việt Nam ở nước ngoài, Thủ tướng giao Bộ Ngoại giao khẩn trương xây dựng đề án, trình cấp có thẩm quyền quyết định tổ chức tại Việt Nam diễn đàn trí thức và chuyên gia Việt Nam ở nước ngoài.
Đây là hoạt động cuối cùng của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Australia, trong chuyến công tác tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ASEAN - Australia và thăm chính thức Australia từ ngày 5 đến 9/3.
Sau hoạt động này, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Canberra, Australia đi Aucklan, New Zealand, bắt đầu chương trình chuyến thăm chính thức nước này.
Hoài Thu (Từ Canberra, Australia)