Vụ việc bắt nguồn từ thông báo của FIFA được công bố vào ngày 21/6 cho phép các cầu thủ, HLV, nhân viên người nước ngoài có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng với các CLB Ukraine trước ngày 30/6 và được tự do tìm kiếm đội bóng mới vì tình hình chiến sự căng thẳng tại đây.
Shakhtar đã vô địch Ukraine 13 lần kể từ khi Liên Xô tan rã và trở thành thế lực của bóng đá Ukraine, đối trọng lớn nhất của Dynamo Kyiv.
Thời điểm chiến sự nổ ra, Shakhtar có đến 14 ngoại binh trong danh sách. Shakhtar Donetsk cho biết nguồn thu của CLB đã giảm mạnh từ khi chiến tranh, họ buộc phải bán các ngoại binh để cân đối tài chính. Nhưng với quyết định của FIFA, họ chỉ có hơn 1 tuần để giải quyết chuyển nhượng.
Hồ sơ kiện của Shakhtar được gửi đến Tổng giám đốc CAS ở Thụy Sỹ, Matthieu Reeb. Shakhtar cũng yêu cầu FIFA phải chịu hết chi phí liên quan đến thủ tục tố tụng đồng thời gia hạn 10 ngày để thanh toán án phí CAS vì Ngân hàng quốc gia Ukraine hiện đã đình chỉ các khoản thanh toán ở nước ngoài hoặc phải có giấy phép đặc biệt.
Trong một trả lời phỏng vấn độc quyền với The Athletic, Giám đốc điều hành của Shakhtar, Sergei Palkin than thở thời hạn trên là không đủ để giải quyết công việc chuyển nhượng vốn rất phức tạp. Đội bóng đã sụp đổ chỉ 48 giờ sau phán quyết của FIFA. Các đối tác chỉ cần đợi đến sau 30/6 là có thể “lấy không” cầu thủ của Shakhtar.
Ông dẫn chứng trường hợp tân binh Premier Leauge Fulham vốn đã đàm phán và thống nhất giá chuyển nhượng cầu thủ người Israel Manor Solomon là 7,5 triệu euro. Nhưng khi FIFA ra phán quyến, Fulham lập tức gửi email thông báo rút lại hợp đồng. Sau đó Fulham tự do ký với Manor Solomon với tư cách cầu thủ “di tản khỏi Ukraine”. Cũng như vậy, tiền đạo 22 tuổi người Brazil Tete có hợp đồng đến tháng 12/2023, được Shakhtar đàm phán thống nhất giá với Lyon là 25 triệu euro nhưng cuối cùng lại đến đội bóng Pháp theo dạng cho mượn miễn phí.
Theo Palkin, quy định của FIFA gây phẫn nộ với các CLB Ukraine và không có chuyện tổ chức này “đã tham khảo các bên” như Chủ tịch Infantino tuyên bố.
“Đó là hành động lừa dối. Shakhtar không thể bán cầu thủ, CLB không có tiền thanh toán trả góp các khoản trả chậm khi mua cầu thủ trước đây. Mọi người đều tin rằng chúng ta là một gia đình bóng đá như FIFA vẫn tuyên bố. Phán quyết trên đã che mờ khẩu hiệu này, có ai quan tâm đến các CLB Ukraine đâu. FIFA bỏ mặc chúng tôi. Trong cuộc chiến với Nga, tất cả đều đứng về phía Ukraine, vậy làm thế nào mà tổ chức luôn hô hào khẩu hiệu “một gia đình bóng đá” lại chẳng đếm xỉa gì đến chúng tôi?”, Palkin phẫn uất.
Palkin nói: “Làm thế nào tôi có thể cho tôi một tuần để chốt hợp đồng cho 14 cầu thủ nước ngoài của chúng tôi? Đó là một quyết định rất vô lý. FIFA chỉ cần 2 ngày để ra thông báo, chúng tôi đã thiệt hại các giao dịch trực tiếp tối thiểu là 26 triệu euro. Các đối tác đều cảm ơn FIFA vì đã có cầu thủ miễn phí”.
Palkin cho biết khoảng một tháng trước, các CLB Ukraine đã liên lạc với bộ phận pháp lý của FIFA để được giúp đỡ, thảo luận để gỡ vướng mắc nhưng không được trả lời: “Tóm lại FIFA giống như ông trời, bạn không thể giao tiếp hay với tới họ, chẳng biết họ ở đâu”.
FIFA và Hiệp hội cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp FIFPro cho rằng trách nhiệm của họ là bảo vệ sự an toàn của các cầu thủ. Việc tạm hoãn hoặc đơn phương thanh lý hợp đồng là đúng. Palkin cho rằng chẳng mong các cầu thủ ngoại trở lại nhưng ít ra các Shakhtar phải có cơ hội đàm phán chuyển nhượng để giảm thiểu tổn thất: “Phán quyết trên đã làm giàu cho các đại diện cầu thủ. Đáng lẽ số tiền đó chúng tôi phải được nhận thì mọi thứ lại thuộc về các tay đại diện tham lam”.
Ông nói: “Các khoản thiệt hại trực tiếp và gián tiếp trong chuyển nhượng lên đến 50 triệu euro. Tôi có thể chứng minh bằng giấy tờ. Những tổn thất này nên được bù đắp theo cách này hay cách khác trong tương lai. Còn hiện tại chúng tôi cạn kiệt”.
Shakhtar Donetsk thuộc sở hữu của Rinat Akhmetov, được cho là tỉ phú giàu nhất Ukraine. Đội bóng này từng vô địch UEFA Cup mùa giải 2008/2009, là đội bóng cuối cùng vô địch giải đấu này trước khi đổi tên thành Europa League. UEFA đã từng muốn áp dụng luật công bằng tài chính với Shakhtar vì nghi ngờ các khoản tài chính của tỉ phú Akhmetov.
“Mùa giải tới, FIFA có thể đến gặp chúng tôi và hỏi về công bằng tài chính. Tôi sẽ trả lời họ: “các ông hỏi tôi công bằng tài chính kiểu gì khi đã đánh cắp hết cầu thủ ngoại của chúng tôi? Bây giờ các ông bắt trả nợ thì chúng tôi phải làm thế nào?”, Palkin giễu cợt.
