Theo Sở An toàn Thực phẩm TP Hồ Chí Minh, các loại thực phẩm có nguy cơ dễ bị nhiễm Salmonella gồm: thịt gia cầm và các sản phẩm từ thịt; trứng, các sản phẩm từ trứng và các loại thực phẩm khác như trái cây và rau củ, chocolate, ngũ cốc, bơ đậu phộng, bánh, gia vị…
Các vụ ngộ độc lớn trên cả nước liên quan đến vi khuẩn Salmonella gồm: vụ ngộ độc thực phẩm tại trường Ischool Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa vào tháng 11/2022; vụ ngộ độc bánh mì Phượng ở Hội An, tỉnh Quảng Nam vào tháng 9/2023; vụ ngộ độc bánh su kem tại thành phố Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh vào tháng 9/2023; vụ cơm gà Trâm Anh tại Nha Trang (Khánh Hòa) vào tháng 3/2024 và vụ gần đây nhất là vụ ngộ độc sau khi ăn bánh mì ở thành phố Long Khánh (Đồng Nai).
Các yếu tố góp phần gây ra ngộ độc thực phẩm như: Thực phẩm được nấu chín nhưng không dùng ngay mà bảo quản ở nhiệt độ phòng, trong thời gian quá lâu (thường hơn 2 giờ) hoặc bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ không thích hợp.
Bên cạnh đó, nhiệt độ hâm nóng thức ăn chưa đạt yêu cầu như hâm nóng thực phẩm trong thời gian quá nhanh làm cho thực phẩm chưa nóng đều; bảo quản thực phẩm không đúng cách làm lây nhiễm chéo giữa các loại thực phẩm.
Các dụng cụ, thiết bị dùng để chế biến thực phẩm không được vệ sinh sạch sẽ; sử dụng các thực phẩm bị nhiễm bệnh; người bệnh chạm tay vào thực phẩm đã chế biến sẵn cũng góp phần gây ra ngộ độc thực phẩm.
Theo chuyên gia vệ sinh an toàn thực phẩm Vũ Thế Thành, lượng vi khuẩn Salmonella trong thực phẩm phải đủ lớn mới có thể gây ra ngộ độc. Vì khi qua dạ dày, chúng sẽ bị tiêu diệt một phần bởi dịch vị tiết ra ở dạ dày, lượng Salmonella còn lại xuống tới ruột non mới có cơ hội phá hủy lớp niêm mạc ruột gây ra triệu chứng ngộ độc.
Phòng Quản lý ngộ độc thực phẩm Sở An toàn Thực phẩm TP Hồ Chí Minh khuyến cáo, khi phát hiện hoặc nghi ngờ bị ngộ độc thực phẩm, cần phải dừng ngay việc sử dụng và niêm giữ toàn bộ thức ăn đó lại (kể cả chất nôn, phân, nước tiểu…) để xác minh và báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất để xử lý kịp thời hoặc đưa người bị ngộ độc đi bệnh viện.
Theo đó, để phòng ngừa nguy cơ gây ngộ độc, cần thực hiện theo thông điệp “5 chìa khóa để thực phẩm an toàn hơn” của Tổ chức Y tế thế giới:
Tách riêng thực phẩm tươi sống và thực phẩm đã qua chế biến nhằm tránh việc lây nhiễm chéo.
Nấu chín kỹ thức ăn nhằm tiêu diệt hết vi khuẩn gây hại.
Giữ thực phẩm sạch bằng cách giữ bàn tay sạch trước và trong khi chế biến thực phẩm; giữ cho dụng cụ chế biến, chứa đựng thực phẩm phải sạch; giữ cho khu vực bếp sạch, phòng chống động vật, côn trùng gây hại có thể xâm nhập.
Giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn: Thực phẩm sau nấu chín nên dùng ngay, không nên để thực phẩm đã nấu chín quá 2 giờ ở nhiệt độ phòng; thực phẩm chưa dùng hết nên bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh càng sớm càng tốt; không nên sử dụng thực phẩm được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh quá lâu (không quá 5 ngày); không rã đông thực phẩm đông lạnh ở nhiệt độ phòng.
Sử dụng nước và nguyên liệu thực phẩm sống sạch, an toàn: Chọn nguyên liệu thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, thường xuyên kiểm tra hạn sử dụng của nguyên liệu thực phẩm.
