Voi ở Thảo Cầm Viên Sài Gòn ăn mía, cà rốt và cỏ. Một con voi trung bình tiêu thụ 100-150kg thức ăn/ngày. Chúng ăn bao nhiêu sẽ thải khối lượng bấy nhiêu trong ngày, với tỷ lệ tiêu hóa khoảng 45%, còn lại 55% thức ăn được voi đẩy ra ngoài. Cùng với đó, phân voi ít nặng mùi hơn so với phân của các loài động vật khác. Tỷ lệ chất xơ trong phân đảm bảo nghiền thành bột, tạo giấy thành phẩm.
Từ những quan sát và tính toán trên, tháng 2/2022, Thảo Cầm Viên Sài Gòn đã phối hợp với một số thành viên của Đại học Công nghiệp TP.HCM bắt đầu thử nghiệm, sản xuất giấy làm từ phân voi. Tháng 4/2022, sản phẩm thành công và đến nay chất lượng giấy thành phẩm đang được cải thiện.
Anh Mai Khắc Trung Trực - Giám đốc Xí nghiệp động vật Thảo Cầm Viên Sài Gòn - cho biết, tỷ lệ tiêu hóa lý tưởng để tạo giấy có voi, tê giác và hà mã. Tuy nhiên, hà mã thải dưới nước nên khó thu phân lại, trong khi tê giác có thời gian lưu trữ thức ăn lâu trong cơ thể nên chất thải nặng mùi.
Đối với phân voi, sau khi thu lại sẽ được rửa sạch, phơi khô, ép kiệt nước, xay nhuyễn thành bột xơ. Bột xơ phân sau đó được hòa trộn với bột giấy (tỷ lệ bột giấy bằng 1/3 bột phân voi) tạo thành hỗn hợp nước se giấy làm từ phân voi. Chất nước sau khi đưa lên khuôn, trong vòng 24h với điều kiện nắng tốt sẽ khô và tạo ra các tờ giấy thành phẩm. Đây là giấy thủ công, hoàn toàn không dùng hóa chất công nghiệp tẩy trắng nên có màu nâu nhạt.
Trung bình cứ 1kg chất thải, thu được 400gr bột khô vào tạo được khoảng 30 tờ giấy kích thước A4. Nếu trang bị hệ thống máy hỗ trợ sẽ sản xuất được số lượng giấy khá lớn.
Cũng theo anh Trực, một số nước trên thế giới như Thái Lan đã sản xuất giấy phân voi thành các sản phẩm lưu niệm để bán cho du khách. Tuy nhiên, Thảo Cầm Viên hiện không có mục đích sản xuất giấy để cạnh tranh, bán hàng thương mại mà chỉ mong muốn cung cấp giấy cho các cơ sở giáo dục, dạy trẻ về kiến thức bảo vệ môi trường, bảo vệ voi từ quy trình tái chế chất thải thành sản phẩm hữu ích cho cuộc sống.
Mặt khác, để khuyến khích trẻ hiểu hơn mô hình tái chế trên, Thảo Cầm Viên đã lần đầu mở lớp trải nghiệm làm giấy từ phân voi, rèn kỹ năng cho các bé ngay trong dịp hè này.
“Dự án sản xuất giấy từ phân voi dự tính sẽ thực hiện lâu dài, tạo thành quy trình sản xuất khép kín, sản phẩm phi lợi nhuận ra đời mong muốn nhận được sự hưởng ứng từ cộng đồng và xã hội”, đại diện Thảo Cầm Viên Sài Gòn nói.
