GS.TS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) khẳng định, mặc dù biến thể phụ phụ BA.2 của Omicron vẫn chiếm ưu thế nhưng biến thể phụ BA.5 đã xuất hiện tại Việt Nam. Đây là tất yếu do nước ta mở cửa giao lưu về kinh thế, thực hiện bình thường mới.
Đại diện Bộ Y tế thông tin thêm, biến chủng BA.5 lần đầu được phát hiện tại Nam Phi vào tháng 1, đến nay, nó đã trở thành chủng phổ biến tại một số quốc gia như Isarel, Đức...
Một số đánh giá cho thấy BA.4, BA.5 lây lan nhanh hơn biến chủng cũ (BA.2), song chưa có bằng chứng về tỷ lệ trở nặng. Do đó, Bộ Y tế tiếp tục theo dõi biến chủng mới và thông tin từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO), từ đó điều chỉnh và triển khai các biện pháp phòng, chống dịch.
Tương tự, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), Cố vấn Cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp các sự kiện y tế công cộng, cũng thông tin, biến thể BA.5 vẫn là của chủng Omicron với sự lây lan nhanh, mạnh hơn các chủng trước BA.1, BA.2.
“Dù biến thể phụ này lây lan nhanh nhưng thực tế, số ca nặng không quá cao, không gây quá tải hệ thống y tế. Bên cạnh đó, chúng ta đã có kinh nghiệm trong các đợt phòng chống dịch nên việc xuất hiện biến chủng mới không đáng lo ngại”.
Đặc biệt, theo PGS.TS Trần Đắc Phu, vắc xin phòng chống dịch Covid-19 hiện nay vẫn còn có hiệu lực đối với chủng Omicron. Vì vậy, việc người dân đi tiêm các mũi nhắc lại theo khuyến cáo Bộ Y tế là điều cần thiết để phòng chống các biến thể mới xâm nhập này.
Về vấn đề này, GS.TS Phan Trọng Lân cũng cho biết thêm, Việt Nam đã trải qua 5 đợt dịch với những biến chủng Covid-19 khác nhau. “Mặc dù từng loại vắc xin sẽ có hiệu quả đáp ứng, có kháng thể khác nhau với từng loại biến thể nhưng nhìn chung vắc xin có tác dụng giảm ca bệnh nặng, giảm ca nhập viện khi mắc”, ông Lân nói.
Theo TS Vương Ánh Dương, phó cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), các bằng chứng khoa học cho đến hiện nay đã chỉ ra rằng, hiệu quả bảo vệ của vắc xin để phòng mắc Covid-19 là trên 50%.
Ông Dương dẫn chứng: “Nghiên cứu gần đây do Tạp chí y khoa hàng đầu thế giới NEJM công bố, hiệu quả bảo vệ sau tiêm mũi thứ 4 có thể ghi nhận ở cả 5 cấp độ của bệnh, bao gồm hiệu quả bảo vệ khỏi mắc bệnh, mắc bệnh có triệu chứng, mắc bệnh phải nhập viện, mắc bệnh nhập viện thể nặng nguy kịch và mắc bệnh dẫn đến tử vong.
Cụ thể, hiệu quả bảo vệ khỏi mắc Covid-19 là 52%. Hiệu quả bảo vệ khỏi mắc ở thể nhẹ có triệu chứng là 61%. Hiệu quả bảo vệ khỏi nguy cơ nhập viện do mắc Covid-19 là 72%. Hiệu quả bảo vệ khỏi mắc Covid-19 ở thể nặng, nguy kịch là 64%. Hiệu quả bảo vệ khỏi nguy cơ tử vong do mắc Covid-19 là 76%.
Với tình hình dịch hiện tại, PGS.TS Phu nói thêm: “Chúng ta cần đánh giá đúng nguy cơ, nguy cơ đến đâu đáp ứng đến đó. Tránh hiện tượng đánh giá nguy cơ thấp, ảnh hưởng kết quả chống dịch hoặc ngược lại, đánh giá nguy cơ quá cao gây ra cấm đoán làm ảnh hưởng kinh tế, đời sống”. Theo PGS.TS Phu việc nới lỏng đồng bộ nhưng vẫn phải đặt vấn đề dự phòng lên vì dịch vẫn diễn biến phức tạp khôn lường.
PGS.TS Phu cũng nói thêm, cho đến hiện tại, với các biến thể của Omicron vắc xin vẫn là giải pháp hữu hiệu. Ông Phu so sánh 2 đợt dịch (tại miền Nam năm 2021) và đợt dịch gần đây nhất. Trước đó, do chưa có vắc xin, số ca mắc cao gây quá tải y tế, số tử vong cao. Đợt dịch vừa rồi số mắc nhiều, trong đó có trẻ em, người già… nhưng hệ thống y tế không bị quá tải, tử vong thấp, điều đó cho thấy hiệu quả của vắc xin.
“Chúng ta thanh toán được bệnh bại liệt, đậu mùa, giảm được viêm não… là nhờ có vắc xin. Vắc xin phòng chống Covid-19 mặc dù hiệu quả chưa thật cao như các loại vắc xin sởi – tiêm một mũi miễn dịch suốt đời, nhưng nó có bảo vệ, đặc biệt giảm ca mắc nặng, không gây quá tải hệ thống y tế và giảm tử vong”, PGS.TS Phu khẳng định.
Cũng theo chuyên gia, do vắc xin phòng chống Covid-19 miễn dịch không bền vững, sau một thời gian miễn dịch giảm nên sau tiêm 2 mũi vắc xin (liều cơ bản), người dân nên tiêm mũi bổ sung, mũi nhắc lại để kích thích hệ thống miễn dịch.
