Khai phá AI, sáng kiến mới tại các trường đại học
Hiện đã có một số trường đại học tại TP Hồ Chí Minh và Hà Nội đã hợp tác với các tập đoàn, công ty công nghệ để có những sáng kiến trong lĩnh vực AI. Trong đó, Đại học Fulbright Việt Nam, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN), Đại học Công Thương TP Hồ Chí Minh (HUIT) và Đại học RMIT hiện đang dẫn đầu trong việc triển khai AI vào chương trình giảng dạy, nghiên cứu và hợp tác quốc tế.
Cụ thể, mới đây, Đại học RMIT Việt Nam và ĐHQGHN đã khởi động chương trình hợp tác nghiên cứu mới, tập trung vào AI và công nghệ bán dẫn. Hơn 20 nhà nghiên cứu và đại diện ban lãnh đạo của hai trường đã thảo luận về các dự án thí điểm, tập trung vào hai lĩnh vực chiến lược này.
Giáo sư Iwona Miliszewska, Trưởng khoa Khoa học, Kỹ thuật và Công nghệ tại RMIT nhận định, sự hợp tác này không chỉ đánh dấu một chương mới trong quan hệ đối tác giữa RMIT và ĐHQGHN mà còn mở ra mối quan hệ hợp tác mới trong nghiên cứu AI và công nghệ bán dẫn; từ đó tạo ra tác động mạnh mẽ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo không chỉ trong cộng đồng học thuật mà còn mang lại lợi ích lớn cho các tổ chức và doanh nghiệp liên quan.
Giáo sư Trần Xuân Tú, Viện trưởng Viện công nghệ thông tin của ĐHQGHN, nhấn mạnh: “AI và bán dẫn là hai lĩnh vực ưu tiên chiến lược, giúp Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế số. Vì thế, mối quan hệ hợp tác với RMIT là một ví dụ điển hình về cách các trường đại học có thể chung tay giải quyết các thách thức xã hội hiện nay”.
Trước đó, Đại học Fulbright Việt Nam (Fulbright) cũng đã nhận được khoản tài trợ trị giá 1,5 triệu USD từ Google, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc phát triển các chương trình giáo dục AI tại Việt Nam. Khoản tài trợ này sẽ được sử dụng để thúc đẩy các sáng kiến giáo dục AI tại Fulbright. Theo đó, Fulbright sẽ tích hợp AI vào tất cả các chương trình học thuật, phát triển các chuyên ngành liên quan đến AI và hỗ trợ nghiên cứu cũng như các sáng kiến hợp tác quốc tế.
Tiến sĩ Scott Fritzen, Hiệu trưởng của Fulbright cho biết: “Sự hỗ trợ này không chỉ giúp Fulbright tích hợp AI vào các chương trình học thuật mà còn góp phần đào tạo những nhà lãnh đạo tương lai, có khả năng ứng dụng AI để giải quyết các thách thức toàn cầu”.
Tiến sĩ Lê Viết Quốc, Distinguished Scientist tại Google DeepMind và thành viên Hội đồng Tín thác của Fulbright cũng bày tỏ: “Việt Nam có vị thế tốt để khai thác AI trong phát triển kinh tế và xã hội. Theo đó, Fulbright sẽ tạo ra những chương trình giáo dục chuyển đổi có thể trở thành mô hình cho các trường đại học khác”.
Trong khi đó, Trường Đại học Công Thương TP Hồ Chí Minh (HUIT) cũng không đứng ngoài xu hướng này khi tổ chức khóa học chuyên sâu về ứng dụng AI trong giáo dục đại học và nghiên cứu khoa học.
Tiến sĩ Thái Doãn Thanh, Phó Hiệu trưởng HUIT chia sẻ: “Việc trang bị và cập nhật kiến thức về AI là cơ hội lớn, nhưng cũng đầy thách thức vì nhiều tổ chức vẫn chưa có chiến lược rõ ràng để biến AI thành công cụ thực sự hiệu quả. Tuy nhiên, thông qua AI và khóa học, viên chức giảng viên sẽ có thể tối ưu hóa công việc, nâng cao hiệu quả và đạt được độ chính xác cao hơn trong giảng dạy và nghiên cứu”.
Thách thức và cơ hội
Mặc dù việc tích hợp AI vào giảng dạy và nghiên cứu tại các trường đại học ở Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều thách thức mà các trường cần phải đối mặt. Đồng thời, AI cũng mang lại những cơ hội quan trọng để cải thiện chất lượng giáo dục và đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Một trong những thách thức lớn nhất đối với việc triển khai AI trong các trường đại học là sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao. Dù AI đang ngày càng phổ biến, Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn đầu của việc phát triển nguồn nhân lực có kiến thức sâu rộng về lĩnh vực này. Vì vậy, các trường đại học cần phải đầu tư vào việc đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên, nhà nghiên cứu có chuyên môn cao về AI để có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về giáo dục và nghiên cứu liên quan đến AI.
Tiến sĩ Thái Doãn Thanh cũng đã nhấn mạnh rằng, việc trang bị kiến thức về AI cho giảng viên và viên chức là một cơ hội lớn nhưng cũng đầy thách thức. Ông chỉ ra rằng, nhiều tổ chức, bao gồm cả các cơ sở giáo dục, vẫn chưa có chiến lược rõ ràng để biến AI thành công cụ hữu ích trong giảng dạy và nghiên cứu. Điều này cho thấy, dù AI có tiềm năng lớn, việc thực sự ứng dụng AI vào thực tiễn vẫn còn gặp nhiều trở ngại do thiếu hụt nhân lực và các kế hoạch triển khai hiệu quả.
Bên cạnh đó, hạ tầng kỹ thuật và tài chính cũng là một yếu tố quan trọng cần được xem xét. Để tích hợp AI vào các chương trình giảng dạy và nghiên cứu, các trường đại học cần phải đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ thông tin, bao gồm cả phần cứng và phần mềm. Tuy nhiên, không phải trường đại học nào cũng có đủ nguồn lực tài chính để thực hiện điều này. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ từ Chính phủ và các tổ chức quốc tế để có thể tạo ra một môi trường học tập và nghiên cứu phù hợp cho việc phát triển AI.
Mặc dù có nhiều thách thức, AI cũng mang lại cơ hội lớn cho các trường Đại học Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và nghiên cứu. AI có khả năng cá nhân hóa quá trình học tập, giúp sinh viên tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn. Với AI, các trường đại học có thể triển khai các công cụ học tập trực tuyến, trợ lý ảo và các hệ thống đánh giá tự động, giúp giảm tải công việc cho giảng viên và tăng cường trải nghiệm học tập của sinh viên.
Hơn nữa, AI cũng mở ra cơ hội cho các trường đại học hợp tác với các đối tác quốc tế trong nghiên cứu và phát triển. Các chương trình hợp tác như giữa ĐHQGHN và Đại học RMIT Việt Nam là ví dụ điển hình về cách mà AI có thể được sử dụng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nghiên cứu khoa học.
Giáo sư Trần Xuân Tú, Viện trưởng Viện Công nghệ thông tin của ĐHQGHN cho rằng, AI là một trong những lĩnh vực ưu tiên chiến lược để giúp Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế số. Theo đó, mối quan hệ hợp tác với RMIT sẽ giúp hai trường tận dụng được thế mạnh của nhau và tạo ra những kết quả nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao.
Các sáng kiến như học bổng Google tại Trường Đại học Fulbright Việt Nam cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy giáo dục AI. Học bổng này không chỉ hỗ trợ sinh viên có hoàn cảnh kinh tế khó khăn tiếp cận với giáo dục chất lượng cao mà còn khuyến khích họ tham gia vào các dự án nghiên cứu AI, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.
Ngoài ra, việc tích hợp AI vào giảng dạy còn giúp các trường đại học phát triển các mô hình giáo dục mới, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường lao động. Tiến sĩ Lê Viết Quốc, Distinguished Scientist tại Google DeepMind đã nhấn mạnh rằng, AI sẽ giúp Fulbright tạo ra các chương trình giáo dục mang tính chuyển đổi, không chỉ mang lại lợi ích cho sinh viên mà còn tạo ra các mô hình giáo dục tiên tiến, các trường đại học khác có thể học hỏi.
