Đường vào hầm trú bom ở khu phố Tel Aviv (Ảnh: WSJ).
Khi còi báo động không kích vang lên, người dân Israel đều biết phải đi đâu. Đó là một hệ thống hầm trú bom xây dựng từ 5 thập kỷ trước, được thiết kế nhằm chống lại hầu hết các loại tên lửa thông thường.
Sự quen thuộc này phần nào giải thích tâm trạng ở nhiều thành phố của Israel, nơi mọi người lo lắng nhưng không hoảng loạn khi thời điểm Iran tiến hành một cuộc tấn công mạnh mẽ nhằm vào Israel đang đến gần.
Các hoạt động mùa hè dành cho trẻ em vẫn đang diễn ra sôi nổi và các cửa hàng tạp hóa được dự trữ đầy đủ.
Quân đội Israel không đặt ra giới hạn nào đối với các cuộc tụ tập công cộng và đang yêu cầu mọi người tiếp tục cuộc sống thường ngày. Hầm trú bom ở một số thành phố thậm chí còn chưa mở cửa.
Hệ thống phòng không nhiều tầng của Israel sẽ là hàng phòng thủ chính chống lại một cuộc tấn công tên lửa tiềm tàng của Iran và các lực lượng ủy nhiệm của Tehran trong khu vực.
Hệ thống này hoạt động rất hiệu quả và với sự hỗ trợ của Mỹ cùng các đồng minh khác, đã bắn hạ 99% trong số hơn 300 tên lửa và máy bay không người lái mà Iran bắn vào Israel vào tháng 4 trong cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên của Tehran.
Người Israel cũng đang dựa vào các hầm trú bom được thiết kế để bảo vệ dân thường khỏi các cuộc tấn công, vốn cũng được xây dựng và cải thiện trong suốt 76 năm qua. Nhiều người dân đều đang đặt niềm tin vào nó. "Có thể sẽ hỗn loạn thực sự", người dân Ofer Shabtay, 39 tuổi, một lập trình viên sống tại thủ đô Tel Aviv nói. "Nhưng tôi cảm thấy rất an toàn".
Khoảng 65% người Israel có phòng trú ẩn
Bắt đầu từ những năm 1970, các thành phố của Israel bắt đầu xây dựng một hệ thống hầm trú ẩn công cộng ngầm để bảo vệ người dân khỏi các cuộc ném bom trên không. Vào năm 1992, sau khi Iraq bắn hàng chục tên lửa Scud vào Israel, đánh trúng và gây thiệt hại cho các thành phố như Tel Aviv và Haifa, thì nước này đã thông qua luật bắt buộc phải bố trí hầm trú ẩn bom trong mọi tòa nhà mới.
Ngày nay, khoảng 65% người Israel có phòng trú ẩn trong nhà hoặc trong căn hộ, hoặc bố trí hầm trú bom trên sàn nhà phục vụ cho nhiều căn hộ, hoặc sống gần hầm trú bom công cộng, theo một quan chức an ninh Israel. Hầm trú bom trong căn hộ được làm bằng bê tông cốt thép và cửa kim loại chắc chắn.
Ngoại trừ cửa ra vào và cửa sổ kiên cố, hầu như khó ai phân biệt được với một căn phòng thông thường. Nhiều người Israel đã biến chúng thành phòng ngủ cho con để trẻ em sẽ an toàn hơn. Kể từ đầu những năm 1990, những hầm trú ẩn này chủ yếu bảo vệ người Israel khỏi các tên lửa tầm ngắn được bắn từ Gaza hoặc Li Băng.
Một biển báo tại sân bay ở Tel Aviv chỉ đến hầm trú bom (Ảnh: Getty).
Bây giờ, Israel đang phải đối mặt với viễn cảnh tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo mang đầu đạn lớn và mạnh mẽ được bắn từ khoảng cách hàng nghìn km. Theo quan chức an ninh Israel, cơ sở hạ tầng hiện tại sẽ bảo vệ người dân khỏi các cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa, vì chúng được thiết kế để chịu được sức nổ và mảnh đạn do tên lửa Scud.
Hầm trú ẩn trong căn hộ được thiết kế theo cách mà ngay cả khi tòa nhà sụp đổ, chúng vẫn có thể đứng vững như một tòa tháp kiên cố riêng biệt. "Đòn tấn công trực tiếp vào nơi trú ẩn có thể giết chết những người bên trong", quan chức an ninh này cho biết nhưng nói thêm rằng, điều đó khó xảy ra vì diện tích bề mặt nhỏ của nơi trú ẩn trong nhà.
Khoảng 1/3 người Israel không có hầm trú bom trong tòa nhà hoặc sống đủ gần hầm trú bom công cộng để dễ dàng đến đó trước khi tên lửa hoặc rocket rơi xuống. Phần lớn những người này sống ở những khu vực nghèo hơn, bao gồm cả vùng nông thôn, cộng đồng người Ả Rập thiểu số của Israel và những khu dân cư thu nhập thấp ở các thành phố, nơi nhiều tòa nhà được xây dựng từ lâu trước khi các quy định về hầm trú bom có hiệu lực.
60 giây để vào hầm trú bom
Người dân Israel ở khu vực Tel Aviv đông dân, nằm ở trung tâm đất nước, có khoảng 60 giây để vào hầm trú bom khi nghe thấy tiếng còi báo động vang lên. Những người sống ở biên giới gần Gaza hoặc Li Băng chỉ có khoảng 10 giây để tìm nơi trú ẩn.
Tại Tel Aviv, thủ đô kinh tế của Israel, có 168 hầm trú bom công cộng ngầm và tổng cộng là 356 hầm nếu tính cả hầm trú bom tại các cơ sở giáo dục hoặc các tòa nhà chính quyền khác. Vị trí của những hầm trú bom này được công bố rộng rãi trên trang web của thành phố và các biển báo đường màu cam hướng dẫn mọi người cách đến các hầm trú bom.
Một hầm trú bom ở Ashdod đã được chuẩn bị sẵn sàng sau mệnh lệnh mở các hầm trú ẩn công cộng (Ảnh: WSJ).
Diện tích trung bình một hầm trú bom công cộng khoảng 100m2 và có thể thoải mái chứa khoảng 200 người. Nơi đây được bố trí phòng tắm, một nhà bếp nhỏ, vòi sen và hệ thống lọc không khí. Gần đây, thành phố bắt đầu bổ sung hệ thống Wifi vào một số nơi trú ẩn dưới lòng đất. Những nơi trú ẩn trên mặt đất, loại phổ biến nhất, thường có kết nối internet. Bên trong, mọi người thường kiểm tra qua mạng xã hội để xem tên lửa đang rơi ở đâu.
Nhưng bất chấp mối đe dọa về một cuộc tấn công trên không sắp xảy ra, các hầm trú ẩn ngầm xung quanh Tel Aviv đang bị khóa. Các quan chức thành phố cho biết, nó chỉ được mở khi quân đội Israel ra lệnh mở hầm trú ẩn vì mối đe dọa sắp xảy ra.
Các biển báo trên cửa cho biết chúng sẽ tự động mở khóa khi còi báo động trong thành phố vang lên. Hệ thống này, mặc dù khiến một số cư dân phát bực, nhưng nhằm mục đích ngăn mọi người ngủ hoặc thực hiện những hành vi không hay trong hầm trú ẩn.
Anh Shabtay, một lập trình viên của Tel Aviv, cho biết bản thân và những người hàng xóm của mình gần đây đã yêu cầu chính quyền thành phố mở khóa hầm trú ẩn bom công cộng bên dưới tòa nhà của họ. Nó đã mở trong 1 ngày nhưng lại bất ngờ bị khóa vào ngày hôm sau.
Nhiều người dân Israel đã tích trữ nước đóng chai và thực phẩm đóng hộp để đề phòng một cuộc tấn công của Iran. Bộ Tư lệnh hậu phương của Israel khuyến cáo người dân nên dự trữ đủ thực phẩm và nước uống trong vài ngày cũng như thiết bị y tế trong các hầm trú bom riêng hoặc hầm trú bom chung bên trong các tòa nhà dân cư. Các hầm trú bom công cộng được cung cấp nguồn nước khẩn cấp, nhưng không có thực phẩm.
Tuy nhiên, Shabtay cho biết anh không tích trữ nước hoặc thực phẩm. Anh chỉ rút thêm tiền mặt. Shachar Zivoni, 26 tuổi, một trong số nhiều người ngồi bên ngoài một quán cà phê ở Tel Aviv vào tối 6/8 cho biết, cô cũng không tích trữ nước đóng chai hoặc các hàng hóa khác. "Việc mua và tích trữ nước khiến tôi cảm thấy lo lắng. Tôi không muốn mua và hy vọng mọi thứ sẽ ổn", cô nói.
Một người bạn ngồi cạnh Zivoni cho biết nơi tòa nhà nơi cô ở còn không có hầm trú bom nào và cô cũng không biết hầm trú bom gần nhất ở đâu. "Tôi chỉ trú dưới chân cầu thang và hy vọng mọi chuyện sẽ ổn", cô nói.
