Trong cuộc điện đàm hôm 30/12, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã hối thúc Tổng thống Nga Vladimir Putin hạ nhiệt căng thẳng với Ukraine, hoặc sẽ phải đối mặt với “cái giá đắt”. Tuyên bố của ông Biden được đưa ra giữa lúc Mỹ và các nước đồng minh đang cùng nhau liên kết đối phó trước việc quân đội Nga tăng cường binh sĩ và vũ khí tới biên giới gần Ukraine.
Theo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), sau khi cuộc điện đàm giữa ông Biden và ông Putin kết thúc được một tiếng đồng hồ, Thư ký Nhà Trắng Jen Psaki cho hay, Tổng thống “đã nói rõ rằng Mỹ cùng đồng minh và các đối tác sẽ phải ứng mạnh mẽ, nếu như Nga xâm chiếm thêm Ukraine”.
 |
| Tổng thống Mỹ Biden tiếp tục cảnh báo nhưng ông Putin chưa có ý định lùi bước về vấn đề Ukraine. (Ảnh: USA Today) |
Phản ứng từ Mỹ sẽ bao gồm các lệnh trừng phạt kinh tế, sự hiện diện tăng cường của các lực lượng NATO ở những nước đồng minh trong khu vực và hoạt động gia tăng hỗ trợ của Mỹ cho Ukraine “để quốc gia này tăng cường năng lực phòng thủ và bảo vệ lãnh thổ”, một quan chức cấp cao trong chính phủ của Tổng thống Biden nói thêm.
Dù vị quan chức Mỹ nhấn mạnh cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Nga – Mỹ là “nghiêm túc và quan trọng”, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy cuộc gọi sẽ mang lại bất cứ đột phá nào trong việc thảo luận về các hành động của Nga. Bởi theo quan chức Mỹ, Tổng thống Putin “không đưa ra tuyên bố nào” về ý định hạ nhiệt căng thẳng. Quan chức này cho rằng, cuộc điện đàm chủ yếu là cơ hội để tạo nền tảng cho các cuộc đối thoại sẽ diễn ra vào tháng 1/2022 ở Geneva.
Một quan chức Mỹ giấu tên nói với các phóng viên rằng Tổng thống Biden và Tổng thống Putin đã thảo luận về “tầm quan trọng của con đường ngoại giao định hướng mang lại kết quả và mang tính thực tế”, nhưng cũng có những lĩnh vực mà hai nhà lãnh đạo đồng thuận “việc tiến tới hiệp ước là không thể”.
Tổng thống Putin đã gửi lời chúc mừng Năm mới tới ông Biden và bày tỏ sự tin tưởng hai nước Nga – Mỹ có thể thiết lập đối thoại hữu ích “dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và cân nhắc các lợi ích riêng của mỗi nước”.
Ông Biden thực hiện cuộc gọi với ông Putin tại nhà riêng ở Delaware, nơi ông đón Năm mới cùng với gia đình. Quan chức Mỹ từ chối trả lời câu hỏi liệu có các quan chức cấp cao khác ngồi cùng ông Biden để tiến hành điện đàm với ông Putin hay không. Tuy nhiên, chính ông Biden thừa nhận ông đã dành vài ngày để chuẩn bị với Ngoại trưởng Antony Blinken, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan và một số người khác.
Ngoài ra, sau cuộc điện đàm, Mỹ cũng sẽ chia sẻ nội dung họp kín giữa ông Biden và ông Putin với các đồng minh mà cụ thể là Ukraine và các đối tác NATO.
Cuộc điện đàm hôm 30/12 được thực hiện theo lời đề nghị của Tổng thống Putin và là cuộc trò chuyện thứ 2 trong tháng này giữa hai nhà lãnh đạo Nga – Mỹ. Trước đó, trong cuộc họp trực tuyến hôm 7/12, ông Biden đã cảnh báo ông Putin về đòn đáp trả “kinh tế mạnh mẽ”, nếu như Moscow cố tình leo thang quân sự.
Trong tháng này, Lầu Năm Góc ước tính số lượng binh sĩ Nga tập hợp gần đường biên giới Ukraine là khoảng 100.000 người. Tờ Washington Post dẫn đánh giá của cơ quan tình báo Mỹ cảnh báo, Moscow có kế hoạch tấn công với sự tham gia của 175.000 binh sĩ và khả năng chiến dịch quân sự được thực hiện ngay đầu năm 2022.
Về phần mình, Nga phủ nhận cáo buộc có ý định tấn công Ukraine. Moscow nhấn mạnh sẽ cho cắt giảm số lượng binh sĩ ở biên giới nếu như Ukraine bị cấm gia nhập NATO, và nếu như NATO dừng mở rộng hoạt động ở Đông Âu. Bên cạnh đó, Bộ Ngoại giao Nga cũng đã gửi danh sách những yêu cầu để đàm phán với phương Tây nhằm hạ nhiệt căng thẳng.
Hiện giới chức chính quyền Tổng thống Biden chưa đưa ra tuyên bố chính thức về câu trả lời cho những yêu cầu mà Nga đưa ra. Tuy nhiên, trong tuần này, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nhận định Moscow “biết rõ một số đề xuất sẽ không thể được Mỹ, các đồng minh châu Âu và đối tác của Mỹ chấp nhận”.
Những đề xuất từ phía Nga dường như chắc chắn sẽ trở thành nội dung chính được đưa ra thảo luận trong các cuộc đàm phán sắp tới giữa Mỹ và Nga trong hai ngày 9 - 10/1/2022 ở Geneva. Các quan chức Nga cũng sẽ tiến hành họp với các đại diện NATO vào ngày 12/1/2022, và nhóm họp với Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu vào ngày 13/1/2022.
Trong cuộc điện đàm, ông Biden cũng đã nhấn mạnh rằng kết quả thực sự trong quá trình thảo luận “sẽ chỉ xảy ra trong điều kiện căng thẳng được hạ nhiệt, chứ không phải khi căng thẳng leo thang”, bà Psaki cho hay.
Minh Thu (lược dịch)
