CNN nói Mỹ đã cung cấp thông tin tình báo giúp Ukraine đánh chìm tàu tuần dương Moskva của Nga (Ảnh: Guancha).
Ngày 5/5 theo giờ Washington, Đài CNN dẫn "nguồn thạo tin" cho biết quân đội Mỹ đã giúp Ukraine xác định và định vị hạm đội Nga. Mỹ đã cung cấp các thông tin tình báo giúp Ukraine tấn công và đánh chìm tàu tuần dương Moskva, soái hạm Hạm đội Biển Đen của Nga.
Nguồn tin này nói, Quân đội Ukraine đã phát hiện một tàu chiến của Nga ở Biển Đen vào thời điểm đó và gọi điện cho người có liên quan của Mỹ để xác nhận đó thực sự là chiếc Moskva; phía Mỹ đã xác nhận tàu chiến này đúng là Moskva và cung cấp thông tin tình báo về vị trí chính xác của nó.
Tuy nhiên, CNN cũng nói rằng thông tin mà Mỹ cung cấp cho Ukraine cũng có giới hạn và không "cung cấp vị trí của các sĩ quan cấp cao của quân đội Nga" cho Ukraine, cũng như không cung cấp cho Ukraine các mục tiêu ở trong lãnh thổ Nga. Trước đó, tờ The New York Times ngày 4/5 đưa tin, Mỹ đã cung cấp thông tin tình báo cho Ukraine để giúp Ukraine sát hại một số tướng lĩnh Nga.
Bộ Quốc phòng Nga trước đó cho biết, ngày 13/4, tàu tuần dương tên lửa Moskva đã bốc cháy và gây nổ kho đạn, khiến thân tàu bị hư hại nghiêm trọng. Trong quá trình cứu tàu, có một người chết và 27 người khác mất tích. Ngày hôm sau, chiếc Moskva đã bị chìm khi được kéo về cảng.
 |
The New York Times ngày 4/5 đăng bài nói Mỹ đã cung cấp tin tình báo giúp Ukraine sát hại nhiều tướng Nga. |
Các quan chức chính quyền địa phương Ukraine ngày 13/4 đã đăng trên mạng xã hội nói rằng các lực lượng phòng thủ biên giới Ukraine đã bắn trúng tàu tuần dương Moskva bằng hai tên lửa hành trình chống hạm vào ngày hôm đó, giáng đòn nặng nề cho quân đội Nga.
Hiện chưa rõ liệu Mỹ có biết rằng Ukraine sẽ tấn công con tàu hay không và Mỹ có tham gia vào quyết định tấn công nó hay không? CNN cho biết điều này phản ánh lập trường ngày càng cởi mở của chính quyền Joe Biden trong việc chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine, và là một phần trong sự thay đổi chính sách của ông Biden hiện nay muốn giúp Ukraine đánh bại Nga trên chiến trường và làm suy yếu đáng kể sức mạnh quân sự của nước này.
Trong mấy tháng qua, Mỹ đã luôn cung cấp cho Quân đội Ukraine thông tin tình báo về các hoạt động quân sự của Nga bên trong Ukraine, bao gồm cả việc chặn bắt thông tin liên lạc về các kế hoạch quân sự của Nga, cung cấp cho Ukraine thông tin về tuyến hàng hải để họ biết rõ hơn về mối đe dọa của các tàu Nga ở Biển Đen, nhiều trong số đó đã phóng tên lửa vào lãnh thổ Ukraine.
Tuy nhiên, các nguồn tin nói với CNN rằng cũng có những giới hạn rõ rệt về thông tin tình báo mà Mỹ chia sẻ với Ukraine.
 |
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin từng nói Mỹ đã cung cấp tin tình báo giúp Quân đội Ukraine tác chiến ở vùng Donbass. |
Ví dụ, Mỹ cho đến nay vẫn từ chối cung cấp cho Ukraine thông tin về các mục tiêu tiềm năng ở trên đất Nga. Mặc dù thông tin tình báo được Mỹ chia sẻ bao gồm các hoạt động di chuyển của quân đội Nga bên trong Ukraine có thể bao gồm các chi tiết như loại phương tiện và số người tại các địa điểm cụ thể, nhưng Mỹ đã không cung cấp cho Ukraine thông tin về vị trí chính xác của các sĩ quan quân đội hàng đầu của Nga.
Thư ký báo chí Lầu Năm Góc John Kirby hôm 4/5 nói với các phóng viên: "Chúng tôi không cung cấp thông tin tình báo về vị trí của các nhà lãnh đạo quân sự cấp cao Nga trên chiến trường và chúng tôi không tham gia vào quyết định của quân đội Ukraine về việc có tấn công mục tiêu hay không. Họ kết hợp thông tin được chúng tôi cung cấp với thông tin họ thu thập được trên chiến trường và thông tin do đối tác khác cung cấp, sau đó họ tự đưa ra quyết định và áp dụng hành động của mình."
Theo The New York Times ngày 4/5, một số quan chức cấp cao của Mỹ đề nghị giấu tên cho biết Mỹ đã cung cấp cho Ukraine thông tin tình báo về quân đội Nga, giúp Ukraine xác định vị trí và sát hại nhiều tướng lĩnh Nga trên chiến trường.
 |
Tổng thống Nga Putin và Tổng Tham mưu trưởng các Lực lượng vũ trang Grasimov. |
Các quan chức Ukraine cho biết họ đã sát hại khoảng một chục tướng Nga trên tiền tuyến, một con số khiến các nhà phân tích quân sự phải ngạc nhiên.
Bài báo của The New York Times cho biết, giúp xác định vị trí của các tướng lĩnh Nga là một phần trong nỗ lực của chính quyền Biden nhằm cung cấp cho Ukraine thông tin tình báo chiến trường theo thời gian thực. Ngoài ra, các thông tin tình báo còn bao gồm các dự báo về sự di chuyển của quân đội Nga trong khu vực Donbas.
Các quan chức Mỹ này từ chối nói rõ có bao nhiêu tướng Nga bị giết vì tin tức tình báo của Mỹ.
Tình báo Mỹ tập trung vào việc cung cấp vị trí và các thông tin chi tiết khác của sở chỉ huy quân đội Nga, được cho là thường xuyên di dời. Các quan chức Ukraine đã kết hợp thông tin địa lý này với thông tin tình báo của riêng họ để tiến hành oanh kích và mở các cuộc tấn công khác sát hại các sĩ quan Nga.
Chia sẻ thông tin tình báo là một phần trong viện trợ quân sự của Mỹ, bao gồm viện trợ vũ khí hạng nặng và hỗ trợ hàng chục tỉ USD, cho thấy khi chiến tranh bước vào một giai đoạn mới có thể kéo dài nhiều tháng, Mỹ đã nhanh chóng thay đổi những hạn chế trong việc giúp Ukraine thời kỳ đầu.
Các thông tin tình báo mà Mỹ cung cấp cho Ukraine về các hoạt động di chuyển của quân đội Nga dường như chưa có tiền lệ. Sự hỗ trợ tình báo này đã có tác động quyết định đến chiến trường.
Chính phủ Mỹ luôn giữ bí mật về hầu hết các thông tin tình báo chiến trường. Các quan chức Mỹ đã miễn cưỡng mô tả cách họ có được thông tin về trụ sở quân đội Nga vì sợ sẽ gây nguy hiểm cho việc thu thập thông tin tình báo sau đó. Nhưng trong suốt cuộc chiến, các cơ quan tình báo Mỹ đã sử dụng nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả vệ tinh bí mật và vệ tinh thương mại, để theo dõi chuyển động của quân đội Nga, The New York Times cho biết.
Theo báo này, Mỹ thường xuyên cung cấp thông tin về sự di chuyển của quân đội và thiết bị của Nga và giúp Ukraine xác định vị trí của các mục tiêu quan trọng, đồng thời các đồng minh NATO khác cũng cung cấp thông tin tình báo thời gian thực cho quân đội Ukraine.
Ngoài ra, chính quyền Biden cũng đang cung cấp cho Ukraine các loại vũ khí và thiết bị mới, điều này có thể cải thiện khả năng của Ukraine nhằm vào các sĩ quan cấp cao của quân đội Nga. Máy bay không người lái tự sát Switchblade hiện đã xuất hiện trên chiến trường và có thể được sử dụng để xác định và tiêu diệt các cá nhân, cũng như tiêu diệt các tướng ngồi trong xe hoặc chỉ huy trên tiền tuyến.
Quan chức Mỹ công khai thừa nhận rằng họ đã bắt đầu cung cấp thông tin tình báo có thể hành động cho Ukraine trước khi Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” ngày 24/2. Ví dụ, các cơ quan tình báo Mỹ đã cảnh báo trước chiến tranh về một cuộc tấn công sắp xảy ra vào sân bay Hostomel ở phía bắc Kiev. Điều này giúp Ukraine tăng cường khả năng phòng thủ. Lực lượng đổ bộ đường không của Nga cuối cùng đã không kiểm soát được sân bay này.
Quan chức quân đội Mỹ cũng nói rằng mặc dù thông tin mà Mỹ cung cấp cho Ukraine đã được chứng minh là có giá trị, nhưng các tướng lĩnh Nga thường nói chuyện qua điện thoại và vô tuyến điện không bảo mật, khiến họ bị bộc lộ do bị nghe trộm điện tử.
Ông Frederick Hodges , cựu Tư lệnh Quân đội Mỹ ở châu Âu, hiện làm việc tại Trung tâm phân tích Chính sách châu Âu cho biết: "Điều đó cho thấy (các tướng lĩnh Nga) kém kỷ luật, thiếu kinh nghiệm, kiêu ngạo và không biết về khả năng của Ukraine. Không khó để xác định vị trí địa lý của một người đang nói chuyện điện thoại."
 |
Trang Twitter của Quân đội Ukraine đăng ảnh vệ tinh Mỹ chụp các cơ sở hạ tầng quân sự của Nga. |
Tổng thống Joe Biden cho biết Mỹ sẽ không gửi quân đội đến Ukraine hoặc thiết lập "vùng cấm bay" ở đó để tránh khả năng leo thang chiến tranh. Chia sẻ thông tin tình báo được coi là một hình thức hỗ trợ an toàn vì nó vô hình, hoặc ít nhất là có thể phủ nhận. Một số quan chức Mỹ cho biết Nhà Trắng cho rằng cảnh báo Nga về sức mạnh của Mỹ và NATO phía sau Ukraine là có giá trị nhất định.
Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, ngày 3/5 nói tại một hội nghị Thượng viện: "Có một lượng lớn thông tin tình báo từ Mỹ chuyển đến Ukraine. Chúng ta đã mở thông đường dẫn".
Tuy nhiên, ngày 4/5 Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ cho rằng việc đưa tin Mỹ giúp Ukraine giết hại các tướng Nga là "vô trách nhiệm". Ông Watson, phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia cho biết: “Mỹ cung cấp thông tin tình báo để giúp người Ukraine bảo vệ đất nước của họ, nhưng chúng tôi không cung cấp thông tin tình báo với ý đồ giết các tướng Nga”. Cho đến nay, Bộ Quốc phòng Mỹ vẫn chưa lên tiếng về điều này.
