Monkey B thuộc chủng virus herpes và nó còn được gọi là virus Macacine alphaherpes 1, hay McHV-1. Tên của virus được đặt theo vật chủ tự nhiên của nó, một giống khỉ thuộc họ khỉ cựu thế giới có tên Macaques. Về mặt di truyền học, virus này có họ hàng rất gần với virus herpes simplex-1 và virus herpes simplex-2, hay còn gọi là HSV-1 và HSV-2, là hai loại virus herpes phổ biến nhất ở người. HSV-1 và HSV-2 đều có thể gây ra mụn rộp sinh dục hoặc mụn rộp môi, nhưng HSV-1 có xu hướng gây ra mụn rộp môi và HSV-2 thường gây ra mụn rộp sinh dục hơn.
Những chú khỉ Macaques tại Malaysia đang nghịch khẩu trang (Ảnh: Mohd Rasfan/AFP)
Tương tự HSV-1, Monkey B ở khỉ thường gây ra mụn rộp môi nhẹ hoặc không có triệu chứng. Nhưng nó có khả năng gây bệnh thần kinh nghiêm trọng trong một số trường hợp hiếm hoi, như khi lây sang người. Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật (CDC) Mỹ, kể từ khi được phát hiện vào năm 1930, đã có ít nhất 50 trường hợp nhiễm Monkey B được ghi nhận, trong đó có 21 người chết. Hầu hết các bệnh nhân đều tiếp xúc gần với dịch cơ thể của cá thể khỉ bị nhiễm bệnh nặng, như trường hợp mới nhất ở Trung Quốc (nhiều chủng virus herpes có thể tồn tại trong cơ thể sau đợt nhiễm trùng cấp tính).
Vào hôm 18/7, CDC Trung Quốc đã có báo cáo ghi nhận ca tử vong đầu tiên tại nước này. Theo bản báo cáo, nạn nhân là một bác sĩ thú y 53 tuổi tại Bắc Kinh, ông làm việc tại viện nghiên cứu với chuyên môn là nhân giống động vật linh trưởng. Khoảng giữa tháng 3/2021, vị bác sĩ này đã thực hiện giải phẫu 2 cá thể khỉ đã chết. Một tháng sau đó, ông bắt đầu có triệu chứng buồn nôn và ói mửa, cùng với đó là sốt và một số triệu chứng thần kinh khác chưa được mô tả.
Đến giữa tháng 4, kết quả xét nghiệm dịch tủy sống cho thấy bệnh nhân có khả năng nhiễm virus Monkey B. Các bác sĩ tiếp tục lấy mẫu xét nghiệm máu và nước bọt của bệnh nhân cùng hai trường hợp tiếp xúc gần (gồm một nam bác sĩ và một nữ y tá). Kết quả xét nghiệm thứ hai cho thấy bệnh nhân dương tính với virus Monkey B, trong khi đó, hai trường hợp tiếp xúc gần cho kết quả âm tính. Đáng tiếc rằng chỉ hơn một tháng sau khi đến bệnh viện, bệnh nhân đã không qua khỏi và tử vong vào ngày 27/5. Theo giới chức y tế Trung Quốc, đây là trường hợp đầu tiên được ghi nhận đã nhiễm và tử vong do virus Monkey B tại Trung Quốc.
Dù đã có phác độ điều trị kháng virus, Monkey B vẫn có tỉ lệ tử vong cao. Nhưng rất may mắn là khả năng lây nhiễm của nó rất thấp. Hiện chỉ có duy nhất một trường hợp lây nhiễm từ người sang người được ghi nhận vào năm 1932 và đó là một trường hợp rất đặc biệt. Theo bản ghi của CDC vào năm 1987, nạn nhân có thể đã nhiễm virus này sau khi sử dụng chung kem bôi da làm dịu vết thương với người chồng đã nhiễm virus trước đó để thoa vào vết xước đang chảy máu trên ngón tay của mình. Người chồng và hai bệnh nhân khác bị nhiễm virus Monkey B khi làm việc trong một cơ sở nghiên cứu.
Dù vậy, điều đó không có nghĩa là nguy cơ đối với con người bằng 0%, ngay cả khi virus này được phát hiện đã lây lan rộng trong một quần thể khỉ Rhesus sống tại công viên Silver Springs State, Florida từ vài năm trước. Mặc dù chỉ một tỉ lệ nhỏ những chú khỉ này có thể lây nhiễm virus sang người bất kỳ lúc nào, đây chính là lý do vì sao chúng ta không nên tiếp xúc quá gần với động vật hoang dã xung quanh mình, bất kể nó dễ thương hay thân thiện đến đâu.
Minh Bảo (Theo Gizmodo)
