[Trực tuyến] Khai mạc Diễn đàn Tương lai ASEAN lần đầu tiên tại Việt Nam sáng nay, 23/4

Xem trực tiếp livestream của Báo Thế giới & Việt Nam tại Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024 tại đây:

Các đại biểu tham dự tại Phiên khai mạc Diễn đàn. (Ảnh: Hoàng Hạnh)

Tại Phiên khai mạc Diễn đàn, về phía Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính có bài phát biểu chính thức, cùng tham dự là Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp.

Về phía bạn bè quốc tế, có Thủ tướng Lào (Chủ tịch ASEAN 2024) Sonexay Siphandone và Tổng thư ký ASEAN TS. Kao Kim Hourn có bài phát biểu; Thủ tướng Malaysia (Chủ tịch ASEAN 2025) Dato' Seri Anwar Ibrahim và Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres gửi thông điệp ghi hình đến Hội nghị. Bên cạnh đó, Tổng thống Philippines Ferdinand R. Marcos Jr., Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin, Thủ tướng Timor-Leste Xanana Gusmão gửi thông điệp chúc mừng; cùng sự hiện diện của các Đại sứ ASEAN tại Việt Nam; đại diện các đại sứ quán ASEAN tại Việt Nam cùng các tổ chức, học giả, doanh nghiệp và thanh niên các nước ASEAN.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, sự tham gia đông đảo của 500 đại biểu là các Đại sứ, học giả, cộng đồng doanh nghiệp từ ASEAN, các đối tác, các tổ chức quốc tế đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc, phản ứng tích cực với Việt Nam, sự nỗ lực tiếp tục định hình tương lai chung của khu vực.

Theo Thủ tướng, bàn về tương lai và hoạch định tương lai trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết trong bối cảnh thế giới đứng trước bước ngoặt lớn, với ba xu hướng chiến lược.

Một là cạnh tranh phân tách ngày càng gay gắt với các khu vực, đặt ra những thách thức lớn với môi trường hòa bình, đoàn kết, hợp tác, phát triển ở cấp độ khu vực và toàn cầu.

Hai là xu hướng bùng nổ của các xu hướng mới, vừa mở ra cơ hội phát triển đột phá, vừa tiềm ẩn nguy cơ tụt hậu, nhất là các nước đang phát triển.

Ba là xu hướng phát triển bền vững, bao trùm và kinh tế số, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn… vừa là cơ hội, vừa tạo sức ép lớn, đòi hỏi phải có tư duy, cách tiệm cận mới mang tính toàn cầu, toàn diện, toàn dân, vì lợi ích lâu dài.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Trong bối cảnh đó, sau gần 6 thập kỷ hình thành và phát triển, có thể khẳng định, chưa bao giờ ASEAN ở vị thế tốt như hiện nay và cũng chưa bao giờ khu vực phải đối mặt với nhiều thách thức như hiện nay”.

Thủ tướng cho rằng, ASEAN là hạt nhân thúc đẩy đối thoại, hợp tác, phát triển, là tâm điểm của hang loạt sáng kiến, liên kết ở khu vực nhưng cũng là trọng điểm của cạnh tranh chiến lược gay gắt. Vai trò trọng tâm của ASEAN đang được thừa nhận rộng rãi, dù có lúc chưa thực sự hiệu quả. ASEAN là khối kinh tế lớn thứ 5 thế giới nhưng chênh lệch trình độ còn đáng kể. Hợp tác, liên kết nội khối còn chưa thực sự bền chặt.

“Những thực tế nói trên đòi hỏi ASEAN càng cần có tầm nhìn chiến lược, toàn diện và khả năng thích ứng để nắm bắt cơ hội, hóa giải thách thức, phát triển ổn định và bền vững”, Thủ tướng khẳng định.

Trước đó, trong phát biểu chào mừng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn bày tỏ vui mừng tham dự Diễn đàn Tương lai ASEAN lần thứ nhất và lòng biết ơn sâu sắc về sự hiện diện và hỗ trợ mạnh mẽ của các đại biểu.

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cho biết, thời điểm ASEAN bước sang thập kỷ thứ sáu tồn tại và phát triển cũng là lúc Hiệp hội đang chuẩn bị bước vào một giai đoạn tăng trưởng mới sau khi hoàn thành việc thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025.

Đồng thời, thế giới đang trải qua những thay đổi sâu sắc. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn đã quay trở lại, khiến những diễn biến về địa chính trị trở nên phức tạp hơn bao giờ hết và có thể làm tổn hại nghiêm trọng đến hòa bình và ổn định không chỉ tại khu vực của chúng ta mà còn ở phạm vị rộng hơn thế. Cùng với đó là những chuyển biến nhanh chóng trong tình hình kinh tế xã hội. Thế giới ngày nay sẽ rất khác trong 10 đến 15 năm tới.

Theo Bộ trưởng, chính bối cảnh toàn cầu và khu vực này đã thôi thúc Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra tuyên bố về việc Việt Nam sẽ đăng cai Diễn đàn Tương lai ASEAN tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 tại Jakarta vào tháng 9 năm ngoái.

Bộ trưởng nhấn mạnh, Diễn đàn đối thoại 1.5 này hướng đến giải quyết những thách thức chung của khu vực, chẳng hạn như làm thế nào để duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trước những thay đổi trong môi trường chiến lược, cách cân bằng những lợi ích đa dạng của các quốc gia thành viên, làm thế nào để đảm bảo sự hài hòa giữa đổi mới và bảo tồn các giá trị cốt lõi của ASEAN. Và ASEAN và các đối tác có thể làm gì để đảm bảo tăng trưởng nhanh và bền vững cũng như xây dựng một cộng đồng ASEAN luôn đặt người dân làm trung tâm.

Bằng cách tụ hội nhiều bên liên quan, bao gồm các nhà lãnh đạo, bộ trưởng, quan chức cấp cao, học giả, đại diện thanh niên và các tổ chức, diễn đàn hướng đến thúc đẩy trao đổi và thảo luận toàn diện, qua đó đưa ra ý tưởng và giải pháp có thể phục vụ nhu cầu của người dân một cách tốt nhất.

Do đó, Diễn đàn Tương lai ASEAN là sáng kiến cấp thiết nhằm tạo ra một nền tảng toàn diện hướng đến đối thoại thực chất và tìm ra giải pháp cho những vấn đề cấp bách và có tác động lớn đến tương lai của người dân ASEAN.

Người đứng đầu ngành Ngoại giao hy vọng Diễn đàn Tương lai ASEAN có thể đóng vai trò là kênh cung cấp các ý tưởng và sáng kiến cho quá trình hoàn thiện và thực hiện Tầm nhìn ASEAN 2045, đồng thời góp phần nâng cao tiếng nói của khu vực tại Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai của Liên hợp quốc sắp tới vào tháng 9 năm nay và hơn thế nữa. Sáng kiến sẽ là minh chứng cho sự tương hỗ giữa các nỗ lực chung khu vực và chương trình nghị sự toàn cầu, sự đóng góp tích cực của ASEAN trong nền quản trị toàn cầu và tái khẳng định cam kết của Hiệp hội là thành viên có trách nhiệm và chủ động của cộng đồng quốc tế.

Bộ trưởng kỳ vọng Diễn đàn Tương lai ASEAN sẽ trở thành Diễn đàn thường niên của ASEAN. Bởi ASEAN và vì ASEAN, vì lợi ích của người dân ASEAN.

Với chủ đề “Xây dựng Cộng đồng ASEAN phát triển nhanh, bền vững, lấy người dân làm trung tâm”, Bộ trưởng cho rằng, Diễn đàn sẽ thể hiện những mối quan tâm và khát vọng chung. Đối với một khu vực có dân số gần 700 triệu người, tất cả đều khao khát một tương lai tốt đẹp hơn, tăng trưởng bền vững phải là trọng tâm trong chiến lược phát triển của chúng ta. ASEAN phải cố gắng tạo ra một cộng đồng không chỉ thúc đẩy tiến bộ kinh tế mà còn bảo đảm rằng nguồn lợi từ tăng trưởng được chia sẻ một cách công bằng giữa tất cả các dân tộc.

Khi tiến về phía trước, chúng ta hãy đón nhận các quan điểm và ý tưởng đa dạng được tổng hợp tại diễn đàn lần này. Thông qua các cuộc thảo luận cởi mở, toàn diện và hướng tới tương lai, chúng ta có thể khai thác trí tuệ tập thể của chính phủ, học giả, chuyên gia, doanh nghiệp, thanh niên và người dân để tạo ra các giải pháp và sáng kiến sáng tạo, hướng tới một ngày mai tươi sáng hơn.

Qua Diễn đàn, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn mong mỏi những bên tham gia nắm bắt cơ hội này để định hình một tương lai mà tất cả có thể tự hào - một tương lai mà mọi công dân ASEAN đều có thể được hưởng những lợi ích từ hòa bình, thịnh vượng và tiến bộ.

Công tác chuẩn bị cho Diễn đàn được tiến hành gấp rút vào đêm ngày 22/4, rạng sáng ngày 23/4. (Ảnh: Trần Trung)

Dự kiến, trong buổi sáng, bên cạnh Phiên khai mạc, sẽ diễn ra Phiên toàn thể thứ nhất với chủ đề “ASEAN phát triển nhanh vì tương lai bền vững”.

Buổi trưa, các đại biểu dự hai phiên ăn trưa làm việc với hoạt động Tọa đàm với Doanh nghiệp ASEAN và đối tác “Cộng đồng doanh nghiệp ASEAN gắn kết, tự cường và bền vững: Nắm bắt thời cơ trong thời đại số” và chủ đề “Tái xác định vai trò trung tâm của ASEAN”.

Buổi chiều tiếp tục với Phiên toàn thể thứ hai chủ đề “Bảo đảm an ninh toàn diện vì Cộng đồng ASEAN lấy người dân làm trung tâm” và Phiên bế mạc Diễn đàn.

Về nội dung, tại Phiên toàn thể thứ nhất, các đại biểu tập trung thảo luận về những định hướng tương lai nhằm thúc đẩy Cộng đồng ASEAN phát triển bền vững, bao trùm và tự cường. Đại sứ Dino Pati Djalal, người sáng lập Cộng đồng Chính sách đối ngoại Indonesia chủ trì phiên họp.

Các diễn giả chính sẽ tham gia là: Bộ trưởng Erywan Yusof, Bộ trưởng Ngoại giao (thứ hai) Brunei; Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Việt Nam Nguyễn Mạnh Hùng.

Các tham luận tại phiên họp sẽ được nhiều diễn giả trình bày. Đó là ông Kishore Mahbubani, nguyên Đại sứ Singapore tại Liên hợp quốc, Nghiên cứu viên cao cấp, Đại học Quốc gia Singapore; GS. Tetsuya Watanabe, Chủ tịch Viện Nghiên cứu kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA); TS. Eduardo Pedrosa, Tổng thư ký, Hội đồng Hợp tác kinh tế Thái Bình Dương, Philippines (PECC); GS. Ian Goldin, nguyên Phó Chủ tịch Ngân hàng thế giới, Giáo sư về Toàn cầu hóa và Phát triển của Đại học Oxford, Giám đốc Chương trình Oxford Martin về Thay đổi Công nghệ và Kinh tế; ĐS. Brian McFeeters, Phó Chủ tịch cấp cao kiêm Giám đốc Điều hành Khu vực, Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ-ASEAN (USABC).

Nội dung trọng tâm của phiên 1 là những mô hình quản trị và chính sách giúp các nước ASEAN ứng phó hiệu quả với môi trường chiến lược phức tạp và những thách thức đang nổi lên để duy trì động lực tăng trưởng.

Các đại biểu cũng sẽ trao đổi về những phương cách áp dụng tiến bộ khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo để đạt được mục tiêu hài hòa giữa thịnh vượng và phát triển bền vững. Ngoài ra, phiên thảo luận cũng nhấn mạnh đến tầm quan trọng của năng lượng tái tạo, nền kinh tế tuần hoàn, chuỗi cung ứng bền vững và đổi mới sáng tạo trong cung cấp các giải pháp giúp các quốc gia tăng trưởng kinh tế, xã hội nhưng vẫn gắn với bảo vệ môi trường.

Thảo luận tại phiên toàn thể 1 cũng hướng tới sự gắn kết giữa Cộng đồng ASEAN với các mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030 (SDG 2030), giữa Diễn đàn Tương lai ASEAN và Hội nghị thượng đỉnh Tương lai của Liên hợp quốc, giúp ASEAN đóng góp thiết thực hơn vào các tiến trình đa phương toàn cầu.

Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Trưởng SOM ASEAN Việt Nam phát biểu tại Bàn tròn "ASEAN trong tôi, ngôi nhà của chúng ta" do Báo Thế giới & Việt Nam thực hiện ngày 19/4. (Ảnh: Anh Tuấn)

Phiên toàn thể thứ hai thảo luận về cách tiếp cận toàn diện của ASEAN trong bảo đảm an ninh khu vực, thông qua xem xét tất cả các khía cạnh kinh tế, xã hội, và môi trường, trao đổi, đề xuất những hướng đi giúp ASEAN đóng góp hiệu quả hơn vào việc giải quyết các thách thức toàn cầu, khẳng định vai trò và đóng góp tích cực cho hòa bình, an ninh khu vực và toàn cầu do Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Trưởng SOM ASEAN Việt Nam chủ trì với các diễn giả chính là: nghị sĩ Sue Lines, Chủ tịch Thượng viện Australia (thông điệp ghi hình), Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Retno Marsud và Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ TS Subrahmanyam Jaishankar (thông điệp ghi hình).

Các đại biểu tham gia tham luận là: ông Kung Phoak, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Campuchia; Học giả George Yeo, nguyên Bộ trưởn Ngoại giao Singapore; Học giả Kavi Chongkittavorn, Nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Nghiên cứu an ninh và quốc tế của Đại học Chulalongkorn; GS. Dương Khiết Miễn, Chủ tịch Hội đồng Học thuật Viện Nghiên cứu quốc tế Thượng Hải (SIIS); Thông điệp ghi hình của nguyên Thủ tướng Anh Tony Blair; TS. Damian Hickey, Giám đốc Khu vực Đông Nam Á, Viện Tony Blair vì sự phát triển toàn cầu.

Theo kế hoạch, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn sẽ có bài phát biểu tại Phiên bế mạc Diễn đàn.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn và các đại biểu tham dự Đối thoại Tổng thư ký ASEAN với thanh niên chụp ảnh chung tại Quảng trường ASEAN vừa khánh thành tại khuôn viên Học viện Ngoại giao, ngày 22/4. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn đối thoại với thanh niên ASEAN, ngày 22/4. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Trước đó, trong khuôn khổ các hoạt động của Diễn đàn, chiều ngày 22/4, tại Học viện Ngoại giao diễn ra phiên Đối thoại trực tiếp giữa Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn và thanh niên ASEAN với chủ đề: “Thanh niên ASEAN - Tương lai ASEAN: Vai trò của thanh niên trong định hình tương lai của ASEAN” với hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.