1,3 triệu tấn sầu riêng sắp sang Trung Quốc
Tại hội nghị triển khai xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc chiều 12/9, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT) Hoàng Trung cho biết, trái sầu riêng của Việt Nam chính thức được phép nhập khẩu vào thị trường Trung Quốc. Đến nay, đã có 51 vùng trồng và 25 cơ sở đóng gói sầu riêng của Việt Nam được phía Trung Quốc phê duyệt đủ điều kiện xuất khẩu vào thị trường này.
Dự kiến có khoảng 3.000 ha, tương đương sản lượng 68.000 tấn sầu riêng được phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Tuy nhiên, khối lượng DN đăng ký xuất khẩu đến nay lên tới 1,3 triệu tấn.
Tuần sau, sẽ có những lô hàng đầu tiên xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, ông Trung cho hay.
Là tỉnh đã trồng cây sầu riêng cả 100 năm nay, theo đại diện tỉnh Đắk Lắk, doanh thu từ trái sầu lên tới 8.000 tỷ đồng/năm, chỉ sau cà phê.
Bởi vậy, từ năm 2020 cơ quan chuyên môn của tỉnh đã phối hợp với các vườn xây dựng mã số vùng trồng để xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc. Đến nay, đã có 1.500 ha diện tích sầu riêng của tỉnh được Trung Quốc phê duyệt. Một số mã số vùng trồng chưa được chấp nhận nhưng thời gian tới dự kiến diện tích đủ điều kiện xuất khẩu sẽ tăng lên 3.000 ha.
Theo bà Nguyễn Thị Thu Hương - Phó cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, mở cửa được thị trường Trung Quốc đã khó, nhưng giữ được thị trường còn khó hơn. Hiện ở khu vực cửa khẩu đã ghi nhận tình trạng có một số lô hàng gian lận mã số vùng trồng, quả đã đến cửa khẩu nhưng thực tế ở địa phương cây mới đang ra hoa, chưa có trái.
“Việc này cần phải chấn chỉnh ngay, bởi nếu bị phát hiện phía Trung Quốc có thể đóng cửa", bà Hương nhắc nhở, bởi nếu phải đàm phán mở cửa trở lại sẽ khó khăn hơn gấp nhiều lần.
Do đó, bà Hương lưu ý, chỉ một người gian lận mã số có thể ảnh hưởng tới toàn ngành sầu riêng của cả nước. Đồng thời, làm mất uy tín của trái sầu riêng Việt Nam và quan trọng hơn là mất thị trường. Bà yêu cầu phải kiểm soát chặt mã số vùng trồng, kiểm soát chặt vấn đề ủy quyền này.
Bà Ngô Tường Vy - DN xuất khẩu sầu riêng - cho biết, ngành sầu riêng đã mang lại doanh thu cực kỳ lớn cho Thái Lan. Chúng ta đã mất thời gian dài chờ đợi để được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Nhưng bà vẫn rất lo lắng cho những lô hàng sầu riêng xuất khẩu đầu tiên, liệu có đáp ứng đủ điều kiện về mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, đặc biệt là vấn đề dư lượng thuốc BVTV khi vào thị trường này không?
Đừng vội tính sẽ lời bao nhiêu
Bộ trưởng NN-PTNT Lê Minh Hoan cho rằng, cần chuẩn bị cho hành trình đi xa nhiều chuyến, đem lại giá trị cao cho ngành hàng sầu riêng. Thông qua quá, nhìn lại chuỗi giá trị ngành hàng nông sản, nhìn lại lợi thế, tiềm năng, rủi ro, thách thức từ bên ngoài. Bởi ở đây không chỉ là chuyện bán trái sầu riêng, mà còn xây dựng hình ảnh sầu riêng Việt Nam tại thị trường đông dân, tiềm năng nhất nhưng cũng khó tính nhất là Trung Quốc.
Sau khi ký Nghị định thư, người đứng đầu ngành Nông nghiệp đã có bài viết gửi bà con Tây Nguyên bày tỏ sự vui mừng, nhưng ông cũng trăn trở, bởi như vú sữa Lò Rèn khi xuất sang Mỹ trước đây "chúng ta cũng háo hức, cũng nhận thấy đầy tiềm năng giờ thì mất luôn rồi".
“Làm sao để sầu riêng Việt Nam cạnh tranh được với Thái Lan, Malaysia. Các nước này cũng đang nhìn chúng ta sẽ đi cùng nhau như thế nào để phát triển bền vững”, ông nói.
Theo Bộ trưởng, muốn tạo ra nông sản đặc biệt thì cần những con người đặc biệt trong hệ sinh thái, biết dựa vào nhau, nương tựa nhau, thay vì cạnh tranh, chen chúc. Ngành nông nghiệp cần phải tập huấn, chuẩn hóa cho người nông dân, tránh tình trạng giả mạo truy xuất nguồn gốc ở nơi này, nơi kia.
Ông dẫn chứng câu chuyện từ một ngôi nhà nghèo nhất Nhật Bản trở thành giàu nhất nước này nhờ trồng xà lách. Thế giới gọi là ngôi làng thần kỳ ở Nhật Bản. Họ thành công vì họ bán niềm tin, bán sức khỏe cho người tiêu dùng, chứ không chỉ bán sản phẩm. Ai làm sai quy trình sẽ bị loại ra khỏi thương hiệu xà lách trên.
Do đó, Bộ trưởng nhấn mạnh, cần xây dựng một nền nông nghiệp minh bạch, bắt đầu từ trái sầu riêng. Hình ảnh trái sầu riêng không quan trọng bằng hình ảnh hệ sinh thái tạo ra trái sầu riêng đó. Đây chính là xây dựng thương hiệu. "Đừng vội tính chuyến hàng này sẽ lời bao nhiêu”, Bộ trưởng lưu ý.
Theo ông, một lần bất tín, vạn lần bất tin. Bộ NN-PTNT chuẩn hoá giống, quy trình, thị trường, kiến thức, tri thức người nông dân. Người nông dân trồng sầu riêng cũng cần hiểu rằng, chỉ một người làm sai thôi sẽ ảnh hưởng tới cả cộng đồng. Đây là trách nhiệm của tất cả chúng ta.
Từ chuyến công tác Hòa Bình, ông cảm thấy buồn khi nghe câu chuyện cam Vinh tăng giá, bà con sẵn sàng lên Cao Phong mua cam về trộn vào cam Vinh để bán kiếm lời. Như vậy là đã mất uy tín. Ông yêu cầu cần tổ chức ngành hàng sầu riêng chuẩn ngay từ đầu.
Bộ trưởng cũng lưu ý, đẩy mạnh xuất khẩu nhưng đừng quên thị trường nội địa. Không nên có trái gì ngon cũng xuất khẩu mà bỏ qua thị trường trăm triệu dân đầy tiềm năng, để sầu riêng Thái Lan tràn chợ. Như vậy, chúng ta sẽ thua ngay trên “sân nhà”.
