Hùng Vương là những vị vua lãnh đạo nhà nước đầu tiên trong lịch sử Việt Nam – nhà nước Văn Lang. Các nhà nghiên cứu tin rằng triều đại Hùng vương có thật, tuy nhiên chúng ta không tìm được những thông tin xác thực và chi tiết về triều đại này trong các sử liệu chính thức. Phần lớn thông tin về các vua Hùng đến qua các truyền thuyết, những chuyện mang tính thần kỳ được ghi chép, góp nhặt trong dân gian.
Mặc dù vậy, những thành tựu, trình độ văn minh thời Văn Lang của các vua Hùng được thể hiện rõ trong các kết quả khảo cổ, giúp con cháu Lạc Long Quân – Âu Cơ luôn hướng về các ngài với lòng biết ơn. Và đến ngày 10/3 Âm lịch hằng năm, người Việt Nam lại hướng về đất Phú Thọ, nơi diễn ra các nghi thức giỗ Tổ Hùng Vương.
18 đời vua Hùng gồm những ai?
Các truyền thuyết về những người đứng đầu nhà nước Văn Lang đều cho biết có 18 đời vua Hùng. Vậy các ngài gồm những vị nào?
Theo nhiều tài liệu như Đại Việt sử lược, Ngọc phả Hùng Vương…, triều Hùng được truyền qua 18 đời, gồm những vị sau.
1. Kinh Dương Vương, húy Lộc Tục, tức Lục Dục Vương, sinh năm Nhâm Ngọ (2919 tr. TL) lên ngôi năm 41 tuổi, ở ngôi tất cả 86 năm, từ năm Nhâm Tuất (2879 tr. TL) đến Đinh Hợi (2794 tr. TL).
2. Lạc Long Quân, húy Sùng Lãm, tức Hùng Hiền Vương, sinh năm Bính Thìn (2825 tr. TL), lên ngôi 33 tuổi, ở ngôi tất cả 269 năm, từ năm Mậu Tý (2793 tr. TL) đến năm Bính Thìn (2525 tr. TL).
3. Hùng Quốc Vương, húy Hùng Lân, sinh năm Canh Ngọ (2570 tr. TL) lên ngôi khi 18 tuổi, ở ngôi 272 năm, từ năm Đinh Tỵ (2524 tr. TL) đến 2253 tr. TL.
4. Hùng Hoa Vương, húy Bửu Lang, lên ngôi năm Đinh Hợi (2252 tr. TL), ở ngôi tất cả 342 năm, từ năm Đinh Hợi (2254 tr. TL) đến năm Mậu Thìn (1913 tr. TL).
5. Hùng Hy Vương, húy Bảo Lang, sinh năm Tân Mùi (2030 tr. TL), lên ngôi khi năm 59 tuổi, ở ngôi tất cả 200 năm, từ năm Kỷ Tỵ (1912 tr. TL) đến Mậu Tý (1713 tr. TL).
6. Hùng Hồn Vương, húy Long Tiên Lang, sinh năm Tân Dậu (1740 tr. TL), lên ngôi khi 29 tuổi, ở ngôi tất cả 81 năm, từ năm Kỷ Sửu (1712 tr. TL) đến năm Kỷ Dậu (1632 tr. TL).
7. Hùng Chiêu Vương, húy Quốc Lang, sinh năm Quý Tỵ (1768 tr. TL), lên ngôi khi 18 tuổi, ở ngôi tất cả 200 năm, từ năm Canh Tuất (1631 tr. TL) đến năm Kỷ Tỵ (1432 tr. TL).
8. Hùng Vỹ Vương, húy Vân Lang, sinh năm Nhâm Thìn (1469 tr. TL) lên ngôi khi 39 tuổi, ở ngôi tất cả 100 năm, từ năm Canh Ngọ (1431 tr. TL) đến năm Kỷ Dậu (1332 tr. TL).
9. Hùng Định Vương, húy Chân Nhân Lang, sinh năm Bính Dần (1375 tr. TL), lên ngôi khi 45 tuổi, ở ngôi tất cả 80 năm, từ 1331 đến 1252 tr. TL.
10. Hùng Uy Vương, húy Hoàng Long Lang, trị vì 90 năm, từ 1251 đến 1162 tr. TL.
11. Hùng Trinh Vương, húy Hưng Đức Lang, sinh năm Canh Tuất (1211 tr. TL), lên ngôi khi 51 tuổi, ở ngôi tất cả 107 năm, từ năm Canh Tý (1161 tr. TL) đến năm Bính Tuất (1055 tr. TL).
12. Hùng Vũ Vương, húy Đức Hiền Lang, sinh năm Bính Thân (1105 tr. TL), lên ngôi khi năm 52 tuổi, ở ngôi tất cả 86 năm, từ năm Đinh Hợi (1054 tr. TL) đến năm Nhâm Tuất (969 tr. TL).
13. Hùng Việt Vương, húy Tuấn Lang, sinh năm Kỷ Hợi (982 tr. TL), lên ngôi khi 23 tuổi, ở ngôi tất cả 115 năm, từ năm Quý Hợi (968 tr. TL) đến Đinh Mùi (854 tr. TL).
14. Hùng Anh Vương, húy Viên Lang, sinh năm Đinh Mão (894 tr. TL) lên ngôi khi 42 tuổI, ở ngôi tất cả 99 năm, từ 853 đến 755 tr. TL.
15. Hùng Triệu Vương, húy Cảnh Chiêu Lang, sinh năm Quý Sửu (748 tr. TL), lên ngôi khi 35 tuổi, ở ngôi tất cả 94 năm, từ năm Đinh Hợi (754 tr. TL) đến năm Canh Thân (661 tr. TL).
16. Hùng Tạo Vương, húy Đức Quân Lang, sinh năm Kỷ Tỵ (712 tr. TL), ở ngôi tất cả 92 năm, từ năm Tân Dậu (660 tr. TL) đến năm Nhâm Thìn (569 tr. TL).
17. Hùng Nghị Vương, húy Bảo Quang Lang, sinh năm Ất Dậu (576 tr. TL) lên ngôi khi 9 tuổi, ở ngôi tất cả 160 năm, từ năm Quý Tỵ (568 tr. TL) đến năm Nhâm Thân (409 tr. TL).
18. Hùng Duệ Vương, sinh năm Canh Thân (421 tr. TL), lên ngôi khi 14 tuổi, ở ngôi tất cả 150 năm, từ năm Quý Dậu (408 tr. TL) đến năm Quý Mão (258 tr. TL).
Lý giải về tuổi thọ siêu phàm của các vua Hùng
Các tư liệu cổ cho thấy triều đại Hùng Vương diễn ra trong khoảng 2.600 năm với 18 đời vua nối nhau trị vì. Như vậy trung bình mỗi vị nắm giữ ngôi vị trong 150 năm. Điều này là không thể.
Theo nhiều học giả, thực ra con số 18 chỉ là ước lệ, ý nói triều Hùng truyền ngôi qua rất nhiều đời. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng không nên hiểu 18 đời vua Hùng là 18 ông vua, mà là 18 chi, mỗi chi có nhiều vị nối nhau trị vì, dùng chung vương hiệu (chẳng hạn có nhiều vua Hùng được gọi là Hùng Hiền Vương).
Về vấn đề tuổi thọ dài đến kỳ lạ của các vua Hùng, người sống lâu nhất là 420 năm, người “đoản mệnh” nhất là 80 năm, có thể lý giải rằng các vị vua này được người đời sau nhìn với ánh mắt thần thánh hóa. Đây là điều mà con người thuộc các nền văn minh cổ thường làm khi kể về các vị vua, các vị thủ lĩnh của họ trong buổi đầu lập quốc, hoặc thiết lập nền văn minh.
Chẳng hạn, lịch sử của dân tộc Do Thái được ghi trong Kinh thánh Cựu ước cũng kể rằng các vị tổ phụ, những thủ lĩnh đầu tiên của họ đều có tuổi thọ phi phàm: Adam thọ 930 tuổi, Noah 950 năm, tổ phụ Abraham sống 175 tuổi… Tam Hoàng huyền thoại của người Trung Quốc cũng có tuổi thọ “siêu thực”: Phục Hy làm vua 115 năm; Thần Nông trị vì 140 năm, Hoàng Đế thọ 113 tuổi, ở ngôi 99 năm.