Mụn rất phổ biến, có thể hiểu đơn giản nó là sự viêm của các đơn vị nang lông, xuất hiện trên một số khu vực nhất định trên cơ thể (phổ biến là ở trên mặt, thân, một số người bị mụn ở mông). Biểu hiện của mụn phổ biến là mụn bít tắc, mụn viêm và các u nang, gây ra các vết sẹo làm rỗ mặt, sẹo lõm hoặc sẹo phì đại.
Có nhiều dạng đặc biệt của mụn như mụn sầy da, mụn trứng cá kích thích, mụn bọc, mụn trứng cá tối cấp, mụn trứng cá nhiệt đới, mụn do nghề nghiệp (bệnh nhân tiếp xúc với nhiều chất gây mụn), do clo, mỹ phẩm (mỹ phẩm kích thích quá trình hình thành mụn), do steroid, mụn gây bởi thuốc, môi trường, khí hậu, nước... và nhiều yếu tố khác.
Mỹ phẩm cũng có thể là một nguyên nhân gây mụn
Một số trường hợp mụn phổ biến gồm:
Mụn nội tiết
Thường xuất hiện khi gần đến "ngày đèn đỏ", khi stress kéo dài hoặc sinh hoạt không điều độ.
Biểu hiện: Mụn sưng đỏ có nhân đầu trắng xuất hiện tại vùng cằm hoặc quanh xương quai hàm.
Nguyên nhân: Hormone hoạt động trong những ngày gần chu kì có thể đẩy lượng dầu sản sinh lên quá mức, gây nên tình trạng dầu thừa bít tắc lỗ chân lông, mụn sưng tấy, mụn viêm từ đó cũng xuất hiện.
Điều trị mụn nội tiết thường chỉ cần sử dụng hai hoạt chất trị mụn salicylic và benzoyl peroxide chấm lên mụn nhằm tiêu diệt những vùng bị viêm, nhiễm, giảm sưng tấy và nhanh chóng làm cồi mụn se lại. Nếu tình trạng mụn nhiều, bệnh nhân có thể phải dùng thuốc uống và thuốc bôi cùng chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt đều đặn.
Mụn đỏ, mụn viêm
Có thể xuất hiện bất kì lúc nào trong tháng.
Biểu hiện: Mụn sưng đỏ, đau khi chạm vào, có thể ở bất kỳ vùng nào trên gương mặt.
Nguyên nhân: Các tế bào chết, dầu thừa, bã nhờn tích đọng ở lỗ chân lông gặp vi khuẩn xâm nhập gây nên hiện tượng sưng viêm.
Điều trị mụn: Thường dùng các loại thuốc kháng sinh, kháng viêm dạng kem bôi. Những loại thuốc phổ biến bao gồm Benzoyl peroxide, Axit salicylic. Những loại thuốc này có khả năng thâm nhập và tiêu diệt vi khuẩn trong ổ viêm, cũng như giảm tình trạng tấy đỏ một cách nhanh chóng.
Trường hợp nặng sẽ phải dùng kháng sinh đường uống, thuốc kháng sinh tại chỗ… Những thuốc này có tác dụng ngăn ngừa vi khuẩn phát triển và lan rộng, từ đó loại bỏ mụn hiệu quả.
Mụn nang, mụn bọc chùm
Biểu hiện: Vết mụn sưng tấy, có thể to gấp 3 – 4 lần so với các vết mụn bình thường, có nhiều nhân trắng bên trong. Có thể tái phát cùng một chỗ sau một thời gian ngắn hoặc bị lan ra các vùng lân cận do tác động làm lây lan vi khuẩn xâm lấn dưới tế bào da.
Nguyên nhân: Bít tắc nhiều lỗ chân lông cùng một lúc, vi khuẩn xâm lấn dưới tế bào da.
Điều trị mụn: Thường sử dụng kháng sinh có khả năng chống viêm, ức chế bã nhờn đồng thời tiêu diệt ổ viêm, giúp nhân mụn nhanh khô, giảm sưng viêm từ đó loại bỏ mụn trứng cá nhanh.
Thuốc kháng sinh như clindamycin, erythromycin, doxycyclin, benzoyl peroxide… Đây là những loại thuốc kháng sinh, kháng viêm có tác dụng diệt ổ vi khuẩn gây mụn, đồng thời chống viêm, ngăn ngừa mụn phát triển. Nhóm thuốc này có thể sử dụng đường toàn thân và tại chỗ, thường dùng để điều trị các loại mụn trứng cá viêm, mụn mủ.
Nhóm retinoid (vitamin A) dạng dung dịch bôi tại chỗ, kem và gel. Thuốc này có tác dụng chống lại quá trình sừng hóa cổ tuyến bã, đào thải chất bã nhờn, giảm tiết bã, ngăn ngừa viêm viêm, loại bỏ mụn hiệu quả.
Mụn đầu trắng
Biểu hiện: Có nhân trắng, không sưng tấy đau rát, nổi cồi lên trên bề mặt da
Nguyên nhân: Do bã nhờn trên da tiết ra nhiều, kết hợp với tế bào chết gây tắc nghẽn lỗ chân lông
Điều trị: Mụn đầu trắng thường được coi là một dạng nhẹ của mụn trứng cá, do tương đối dễ điều trị. Cả sữa rửa mặt và thuốc mỡ không kê đơn và có kê đơn có thể chữa khỏi tình trạng này. Sử dụng salicylic acid để tăng cường khả năng làm sạch lỗ chân lông, đồng thời giúp da khô thoáng, hạn chế tình trạng dầu thừa đọng lại gây bít tắc. Salicylic acid nhanh chóng làm cồi mụn se lại và rụng đi.
Mụn đầu đen
Biểu hiện: Đầu đen trồi lên da mặt, nhân mụn nằm dưới da, có nhiều ở vùng chữ T.
Nguyên nhân: Các bã nhờn, chất thải tích tụ trong lỗ chân lông được đẩy lên trên bề mặt da, gặp oxy hóa nên chuyển sang màu đen
Điều trị: có thể sử dụng sản phẩm tẩy da chết tăng cường làm sạch da, kết hợp salicylic acid ngăn chặn tình trạng tắc nghẽn lỗ chân lông.
Điều chế thuốc chữa mụn (ảnh minh họa)
Điều trị mụn thường sử dụng kháng sinh có khả năng chống viêm, ức chế bã nhờn đồng thời tiêu diệt ổ viêm, giúp nhân mụn nhanh khô, giảm sưng viêm từ đó loại bỏ mụn trứng cá nhanh.
Mụn ẩn
Biểu hiện: Mụn ẩn chỉ cảm thấy được khi sờ lên hoặc nhìn khi soi dưới ánh đèn, còn bình thường mụn ẩn hoàn toàn trùng với màu da nên khó nhận thấy, không gây đau đớn hoặc sưng tấy.
Nguyên nhân: Lỗ chân lông bị bít tắc do dầu, cặn trang điểm hoặc sản phẩm dưỡng da
Điều trị: Sử dụng sản phẩm làm sạch để đảm bảo làn da thoáng khỏe. Các chất đặc trị mụn như benzoyl peroxide nếu mụn ẩn bị viêm, trở nên sưng tấy hoặc sản phẩm không gây bít tắc lỗ chân lông.
