Nhìn con lớn lên từng ngày, cha mẹ luôn muốn con có được sự phát triển tốt nhất, đặc biệt là phát triển não bộ bởi não bộ là “sở chỉ huy” của cơ thể con người, nếu có vấn đề gì xảy ra với nó thì sự phát triển trí tuệ của những đứa trẻ sẽ bị ảnh hưởng. Vậy làm thế nào để đánh giá sự phát triển của não bộ ở trẻ nhỏ?
Trẻ sơ sinh khi mới sinh ra đã có những khả năng riêng, tức là những phản xạ sơ khai, đây là cơ sở quan trọng để bác sĩ nhận định sơ bộ xem có bất thường gì trong quá trình phát triển trí não của trẻ hay không.
Phản xạ sơ khai là phản ứng bản năng bẩm sinh của bé trước các kích thích bên ngoài, hiểu một cách đơn giản là bé không chủ động và có ý thức tạo ra các hành vi này nhưng khi tiếp nhận các kích thích tương ứng thì sẽ tự nhiên và không bị ý thức điều khiển mà phản ứng lại.
Não bộ của bé ngay từ khi mới sinh ra đã ở trong trạng thái phát triển, 0~3 tuổi là giai đoạn quan trọng đối với sự phát triển của não bộ, trong giai đoạn này cần cho bé ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng mới có thể đạt được hiệu quả củng cố não bộ, nâng cao trí thông minh.
Đối với trẻ sơ sinh, trẻ mới sinh ra đã có phản xạ bú, đặt núm vú giả vào miệng trẻ, trẻ sẽ tự động bú. Loại phản xạ bú này có thể đảm bảo trẻ ăn đúng giờ, duy trì nguồn cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể, đồng thời thể hiện rằng não bộ phát triển bình thường.
Trẻ sơ sinh từ 0-3 tháng tuổi rất nhạy cảm với môi trường xung quanh, khi não bộ được kích thích sẽ mở rộng vòng tay và gập người vào ngực, làm động tác giống như ôm, đồng thời tay sẽ run. Để có phản ứng này, cha mẹ cần để chú ý đến sự phát triển trí não của bé.
Bé từ 5-6 tháng tuổi có thể lật người rất linh hoạt, có thể ngồi dậy từ từ và sẽ dùng cánh tay của mình để tiếp cận đồ chơi mục tiêu một cách có ý thức và chộp lấy.
Trẻ từ 7 đến 8 tháng tuổi, trẻ bắt đầu bò một cách có ý thức và tự chủ, biểu hiện là luồn lách và có thể bò dễ dàng khi được 9 đến 10 tháng.
Bé từ 11 đến 12 tháng tuổi bắt đầu tìm cách đứng lên dựa vào tường, khi được 1 tuổi, bé có thể tự đứng với sự hỗ trợ và thậm chí bước hai bước. Sau một tuổi, bé có thể tự đi vài bước mà không cần hỗ trợ, đưa đồ chơi trong tay cho người khác, nhưng không buông tay. Và bé có thể tự đi trước 2 tuổi…
Những việc tưởng chừng như đơn giản lại đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa não trái và não phải của bé, điều đó cho thấy não bé đã phát triển đạt chuẩn.
Bé từ 2 đến 3 tuổi có thể bắt đầu tập các cử động khéo léo như tự ăn, mặc quần áo, vẽ vời, viết bằng bút,…. Nói chung, việc đánh giá não bộ có phát triển tốt hay không có thể dựa vào các cử động khéo léo của bàn tay.
Cử động tinh càng phức tạp, não bé càng thông minh
Vận động tinh là khả năng của một người hoàn thành một nhiệm vụ cụ thể với sự phối hợp của các hoạt động tâm lý như cảm giác, tri giác và chú ý, chủ yếu dựa vào chuyển động của các nhóm cơ nhỏ ở bàn tay, cổ tay và ngón tay.
Vận động tinh của trẻ càng phát triển tốt, tay càng làm được nhiều động tác phức tạp chứng tỏ não bộ càng phát triển tốt, đồng nghĩa với việc trẻ thông minh hơn các bạn cùng trang lứa vở một khía cạnh nào đó.
Vận động tinh phản ánh trực tiếp sự phát triển trí não ban đầu của trẻ, bởi vận động tinh không chỉ rèn luyện các nhóm cơ nhỏ của tay trẻ mà còn phản ánh khả năng phối hợp tay mắt, khả năng nhận thức và sự chú ý của trẻ. Vận động tinh càng tốt thì sự phối hợp tay và mắt của trẻ càng tốt.
Một nhà tâm lý học đã từng nói rằng trí thông minh của một đứa trẻ nằm trong tầm tay của nó, và các cử động là những viên gạch của trí thông minh. Mỗi cơ quan trong cơ thể con người đều có một "khu vực đại diện" tương ứng ở vỏ não, chuyển động càng tinh vi thì chiếm diện tích càng lớn, ngón tay tuy nhỏ nhưng lại chiếm diện tích thần kinh lớn. Theo nghiên cứu, cử động một ngón tay đòi hỏi lưu lượng máu lên não tăng khoảng 30%.
Cử động tay là cách để trẻ thu thập và mở rộng thông tin về môi trường. Trong quá trình lớn lên, trẻ phải đối mặt với nhiều bài kiểm tra về các cử động tinh của tay như cầm nắm, viết, vẽ, mặc quần áo và cầm đũa. Vì vậy, cha mẹ có thể giúp rèn luyện sự phát triển kỹ năng vận động tinh của tay trẻ như để trẻ tự làm những gì trẻ có thể làm như mặc quần áo, buộc dây giày, ăn bằng đũa,...
Ngoài ra, cách hiệu quả nhất là rèn luyện các hoạt động thủ công của trẻ như gấp giấy, cắt giấy, vẽ tranh... Tiếp xúc, kích thích sức sống của các nhóm tế bào, giúp khả năng tư duy của não bộ bé mạnh mẽ hơn, trí thông minh lên một tầm cao hơn.
Theo V.K - Vietnamnet
