"Mukbang" là thuật ngữ tiếng Hàn chỉ một người vừa livestream ăn uống vừa trò chuyện với khán giả. Đặc biệt, khẩu phần ăn của những người này thường rất đầy đặn và ngon mắt, giúp người xem kích thích vị giác và mang đến cảm giác thỏa mãn.
Mukbang đã trở thành hiện tượng gây sốt trên mạng xã hội trong nhiều năm. Mukbang cho thấy những người trẻ tuổi tiêu thụ lượng thức ăn khổng lồ trong thời gian ngắn để thu hút một lượng lớn người theo dõi. Những "ông hoàng" hay "bà hoàng" ăn uống của Hàn Quốc đã được giới thiệu và thu hút sự chú ý của những khán giả tại châu Á.
Vài năm trước, thời điểm người Hàn Quốc còn thích thú với mukbang, cô gái tên Moon Bok-hee (nickname là Boki) trở nên nổi tiếng khắp châu Á với khả năng tiêu thụ lượng thức ăn lớn chỉ trong một miếng, còn gọi là "Boki one-bite" (tạm dịch: Một miếng của Boki).
Tuy nhiên, sau hàng loạt scandal gian lận, lãng phí thực phẩm, các vấn đề về sức khỏe, những người ăn uống vô độ dần bị tẩy chay, mukbang bị cấm ở Trung Quốc và cũng không còn chỗ đứng tại Hàn Quốc.
Thời gian gần đây, người dân Hàn Quốc bắt đầu chuyển sang một trào lưu mới, đó là ăn ít. Nhiều chương trình giới thiệu người nổi tiếng có thân hình cân đối hoặc gầy gò, chỉ ăn trái cây hoặc lượng thực phẩm cực kỳ ít trong một ngày. Những ngôi sao nổi tiếng từng bị chỉ trích "ăn như mèo" bắt đầu lên tiếng chống lại những ý kiến chê bai người gầy và công khai chia sẻ khẩu phần ăn uống của họ.
Nữ ca sĩ Sandara Park, cựu thành viên của nhóm 2NE1, mới đây cho ra mắt chương trình YouTube mang tên Unni without Appetite. Trong đó, 2 MC của chương trình không có cảm giác thèm ăn và sẽ dùng bữa cùng những tín đồ ăn uống. Quy tắc của chương trình là không ép buộc 2 người kia ăn nhiều hơn mức họ muốn và bữa ăn kết thúc khi cả hai chỉ ăn một chút vừa đủ.
Chương trình nhanh chóng thu hút sự chú ý của khán giả Hàn Quốc và được đánh giá rất tích cực. Nhiều khán giả đồng cảm với thói quen ăn uống khiêm tốn và vừa vặn đó. Họ thú nhận không thích việc nhồi nhét quá nhiều thức ăn như các chương trình mukbang nổi tiếng.
Một khán giả khen ngợi chương trình: "Chương trình có tác động tích cực. Tôi thường nuốt thức ăn rất nhanh chóng mà không nhai kỹ. Nhưng sau khi thấy So Hyun nhai thức ăn rất lâu, tôi đã thử ăn giống cô ấy. Từ đó, tôi thấy mình gặp ít vấn đề về tiêu hóa và no lâu hơn".
"Tôi xem chương trình này thường xuyên. Nó tạo cảm giác bình tĩnh và thoải mái mà các mukbang khác thường không có", một khán giả khác của Unni without Appetite cho biết.
Chương trình Unni without Appetite đã phát sóng được 5 tập. Mỗi tập thu về khoảng 2 triệu lượt xem với nhiều đánh giá tích cực. Sự ra mắt của chương trình cũng giúp tên tuổi của Sandra Park "nóng lại". Cựu thành viên của nhóm 2NE1 thừa nhận, cô được giới trẻ nhận ra trên đường phố nhưng không phải với tư cách cựu thành viên của nhóm nhạc nữ đình đám một thời.
"Khi tôi đi bộ trên phố, mọi người ngỏ ý muốn chụp hình cùng tôi. Những người thuộc thế hệ millennial và Gen Z biết đến tôi nhiều hơn", Sandara Park hạnh phúc tâm sự.
Nhờ chương trình Unni without Appetite, nữ diễn viên Park So Hyun (51 tuổi) trở thành một trong những khách mời được săn đón trên các chương trình giải trí Hàn Quốc vì sở thích ăn uống đặc biệt của mình. Cô tiết lộ, bản thân chỉ ăn những miếng bánh nhỏ hay uống một ly cà phê sữa vào bữa trưa hoặc bữa tối.
Xu hướng "ăn ít" cũng ảnh hưởng đến show truyền hình I Live Alone của Hàn Quốc. Đây là chương trình được yêu thích tại Hàn Quốc, kể về lịch trình trong một ngày của những người nổi tiếng sống một mình.
Trong tập phát sóng mới đây, nhà sản xuất của chương trình - Code Kunst đã gây chú ý khi chỉ ăn đúng một củ khoai lang và nói rằng đã no. Khán giả thích thú trước sự mới mẻ này và chia sẻ: "Nhìn họ ăn uống như vậy khiến tôi cảm thấy dễ chịu hơn. Bản thân tôi cũng mất 30 phút để ăn hết một quả chuối".
Diễn viên hài Ahn Young Mi là một người nổi tiếng của Hàn Quốc chỉ ăn những khẩu phần nhỏ. Cô ăn một bát bibimbap thanh đạm (món cơm trộn rau) trong bữa sáng, trưa và buổi tối. Nam diễn viên kiêm người mẫu Joo Woo Jae cũng có nhiều fan nhờ việc tiêu thụ thực phẩm khiêm tốn. Anh chỉ tiêu thụ một chiếc bánh rán vào bữa sáng.
Nữ ca sĩ nổi tiếng của Hàn Quốc - IU gây chú ý khi kể rằng, cô chỉ ăn mỗi mỳ bibimmyeon (món mỳ lạnh cay) cho bữa tối. Giọng ca đình đám xứ kim chi từng bật mí chế độ giảm cân với việc chỉ ăn một trái táo cho bữa sáng, 2 củ khoai lang vào bữa trưa và một phần đồ ăn có protein dành cho bữa tối.
Nhà phê bình văn hóa Lee Taek Gwang của Hàn Quốc nhận định về sự thay đổi tích cực mà các chương trình mới mang lại: "Vì thị trường mukbang ăn nhiều đang bão hòa nên trào lưu "ăn ít" xuất hiện như một điểm sáng mới. Điểm chung của những nội dung này là nó khiến người xem cảm thấy thật khó tin, kiểu như tại sao họ có thể ăn nhiều hay ăn ít như vậy".
Một nhà phê bình truyền thông khác của Hàn Quốc - Ha Jae Geun thì nhận định: "Ngày càng có nhiều khán giả nhận thức về sự lãng phí của những buổi mukbang khổng lồ. Họ bắt đầu đánh giá cao những người biết kiềm chế, tiết kiệm trong ăn uống".
YouTuber Heebab từng chia sẻ việc chi khoảng 10 triệu won (176 triệu đồng) cho việc ăn uống trong một tháng. Điều này không còn phù hợp với xã hội hiện đại khi ảnh hưởng của dịch bệnh gần 3 năm qua khiến nhiều người phải thắt chặt chi tiêu. Việc tiêu thụ một lượng thực phẩm lớn, không cần thiết được đánh giá là vô cùng lãng phí.
Khi ăn ít trở thành mốt, nhiều người có động lực hơn để học theo thực đơn ăn kiêng khắc nghiệt với mục tiêu có hình thể như các ngôi sao. Bên cạnh những ý kiến ủng hộ việc ăn ít, một số khán giả cho rằng, việc giới thiệu những khẩu phần ăn uống siêu ít cũng có thể tạo nên những thói quen ăn uống thiếu lành mạnh, khiến người sử dụng gặp vấn đề sức khỏe. Do vậy, các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, dù là mốt hay không, việc ăn uống phải được tính toán và xây dựng trên cơ sở khoa học để đảm bảo sự an toàn cho từng cá nhân.