Thông tin trên được Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TPHCM nêu ra trong cuộc họp nghe báo cáo về một số nội dung nghiên cứu, rà soát, bổ sung, điều chỉnh mạng lưới đường sắt kết nối vùng, nhằm cập nhật vào đồ án điều chỉnh quy hoạch chung thành phố đến năm 2040, tầm nhìn 2060 cũng như quy hoạch vùng Đông Nam Bộ, diễn ra hôm 19/7.
Tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên sắp được vận hành vào cuối năm 2023 (Ảnh: Hải Long).
Về đường sắt đô thị (metro), Sở GTVT đưa ra 6 nội dung.
Thứ nhất, TPHCM đang nghiên cứu bổ sung tuyến đường sắt sân bay (Airport Link) kết nối các nhà ga hành khách của Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất với trung tâm TPHCM và Thủ Thiêm, đồng thời kết nối đến Cảng Hàng không quốc tế Long Thành (theo đường sắt quốc gia Thủ Thiêm - Long Thành).
Tuyến đường sắt đô thị thứ hai sẽ vượt sông Soài Rạp sang Cần Giờ, kết nối nội đô TPHCM đến khu đô thị du lịch 2.870ha lấn biển Cần Giờ. Tuyến này dự kiến liên kết với tuyến metro số 4 (Thạnh Xuân - Khu đô thị Hiệp Phước) tại huyện Nhà Bè.
Tuyến thứ ba được bổ sung để kết nối vận chuyển hành khách giữa 2 ga đầu mối đường sắt quốc gia về phía Bắc (ga Thủ Thiêm) và về phía Tây (ga Tân Kiên), dài khoảng 28km. Lộ trình này sử dụng một phần hướng tuyến trước đây được quy hoạch cho tuyến đường sắt một ray (monorail) dọc theo đường Nguyễn Văn Linh.
Bên cạnh đó, các đơn vị cũng tư vấn nối dài tuyến metro số 6 (Bà Quẹo - Vòng xoay Phú Lâm) thêm khoảng 7km đến đường Nguyễn Văn Linh để có thể hình thành một vành đai đường sắt nếu kết hợp với một số tuyến metro khác.
Tuyến metro số 2 giai đoạn 2 (Bến Thành - Thủ Thiêm) được tư vấn nối dài tại ga Thủ Thiêm với đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, tạo thành một hành lang đường sắt thông suốt từ khu đô thị Tây Bắc TPHCM - Bến Thành - Thủ Thiêm - Long Thành trong tương lai, dài hơn 80km.
Ngoài ra còn có định hướng kết nối các tuyến metro số 3b và số 4 của TPHCM với các tuyến đường sắt đô thị đang được nghiên cứu của tỉnh Bình Dương (ngoài tuyến số 1 Bến Thành - Suối Tiên).
Hiện TPHCM mới triển khai 2 tuyến metro số 1 và số 2 trong mạng lưới đường sắt đô thị (Đồ họa: Ngà Trịnh).
Hiện nay, mạng lưới đường sắt đô thị TPHCM đã được quy hoạch 8 tuyến metro và 3 tuyến xe điện mặt đất (hoặc đường sắt một ray) tổng chiều dài 220km, vốn đầu tư ước tính khoảng 25 tỷ USD.
Trong đó, tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) sắp đưa vào hoạt động và metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) đã được triển khai, những tuyến còn lại chưa được đầu tư.
Còn về đường sắt quốc gia, các đơn vị cơ bản thống nhất với đề xuất chuyển ga đầu mối hành khách được quy hoạch cho đường sắt quốc gia Bắc - Nam hiện hữu từ ga Bình Triệu (TPHCM) về ga An Bình mới (Bình Dương).
Từ đó, các địa phương có thể nghiên cứu chuyển đoạn tuyến đường sắt quốc gia từ ga An Bình về ga Sài Gòn thành tuyến metro, giải phóng quỹ đất tại các trạm đầu mối kỹ thuật (Bình Triệu, Chí Hòa…) của đường sắt quốc gia hiện hữu trên đoạn này cho phát triển mô hình TOD hiệu quả.
