Bố mẹ nào cũng mong muốn nuôi dạy con thành người có nhân cách tốt, tử tế, biết hiếu thuận. Việc nắm bắt thời kỳ vàng phát triển nhân cách của trẻ từ 0-3 tuổi là cực kỳ quan trọng.
Đây là giai đoạn trẻ phát triển nhanh chóng về cả thể chất và não bộ, và nền tảng nhân cách sẽ được hình thành trong thời gian này. Do đó, bố mẹ cần lưu ý những điều sau để tạo ra một môi trường phát triển tích cực cho con từ 0-3 tuổi.
Hạn chế quát mắng hay đe dọa trẻ
Nhiều phụ huynh tin rằng, việc quát mắng hay đe dọa sẽ giúp trẻ trở nên ngoan ngoãn hơn. Vậy nên khi trẻ phạm lỗi bố mẹ thường buông những câu như "Ăn không hết chén cơm thì mẹ không yêu con" hay "Còn khóc nữa thì mẹ sẽ ném con ra khỏi cửa"... Nhưng thực tế, những lời đe dọa có thể vô tình tạo nên nỗi sợ, gây áp lực tâm lý cho trẻ.
Trẻ có thể trở nên nhút nhát, tự ti, hoặc cảm thấy sợ hãi và bất an. Dần mất lòng tin, cảm thấy không được yêu thương. Điều này có thể ảnh hưởng đến phát triển tính cách lành mạnh và khả năng xây dựng mối quan hệ tình cảm trong tương lai.
Đồng thời, khi thường xuyên quát mắng và đe dọa, trẻ có khả năng trẻ sẽ học lấy những điều này và phản ánh chúng trong tính cách của mình.
Khi thường xuyên nghe những lời quát mắng, trẻ dần trở nên nhút nhát, tự ti, hoặc cảm thấy sợ hãi và bất an.
Thay vào đó, bố mẹ nên sử dụng ngôn ngữ tích, tạo ra một môi trường an toàn, yêu thương. Hãy giải thích cho trẻ hiểu về việc không nên phạm lỗi. Thông qua cách tương tác tích cực, bố mẹ giúp trẻ hiểu về những hành vi của mình, phát triển kỹ năng tự bảo vệ, mà không cần dùng đến những lời đe dọa đáng sợ.
Đồng thời, bố mẹ cũng nên dành sự quan tâm, lắng nghe và đồng hành cùng trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy tích cực, tự tin khám phá thế giới xung quanh.
Không khí gia đình đầm ấm
Ngoài những yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến việc hình thành nhân cách của trẻ, bầu không khí trong gia đình cũng có tác động vô thức. Điều này liên quan đến sự hiểu biết của trẻ về khái niệm gia đình, ảnh hưởng quan trọng đến khả năng xây dựng một gia đình lành mạnh khi trẻ trưởng thành.
Bố mẹ có thể cung cấp cho con một môi trường sống sạch sẽ, tươi mới để phát triển thể chất và tinh thần, các thành viên trong gia đình nên thường xuyên thể sự tình thương và quan tâm lẫn nhau. Điều này có lợi cho sự phát triển tích cực của trẻ, tạo ra một tính cách vui vẻ và lạc quan.
Sự quan tâm trong gia đình có thể được thể hiện thông qua việc lắng nghe, tôn trọng ý kiến và cảm xúc của nhau, cùng tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, dành thời gian ăn tốt.... Khi trẻ cảm nhận được sự yêu thương và sự quan tâm, thường có xu hướng phát triển tích cực, tăng cường lòng tự tin và ổn định tâm lý.
Hơn nữa, môi trường gia đình lành mạnh cung cấp cho trẻ nền tảng vững chắc để xây dựng mối quan hệ tốt với người khác. Trẻ học được các giá trị như tôn trọng, chia sẻ và quan tâm, có khả năng xây dựng mối quan hệ đáng tin cậy và yêu thương.
Không khí gia đình đầm ấm có lợi cho sự phát triển tích cực của trẻ.
Thay vì dạy con luôn vâng lời, hãy dạy con có tư duy tốt
“Biết vâng lời” dường như là lời khen ngợi cao nhất dành cho một đứa trẻ, điều mà nhiều phụ huynh mong muốn nhất chính là được “nghe lời”. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đứa trẻ luôn luôn ngoan ngoãn, vâng lời không phải là tín hiệu tốt, trái lại điều này có thể mang đến một số bất lợi cho trẻ.
Điều quan trọng là nuôi dạy con trở nên thông minh, có tư duy phản biện và hiểu biết về các kỹ năng xã hội cần thiết. Khi trẻ chỉ đơn thuần vâng lời mà không được khuyến khích để tư duy, đặt câu hỏi và phân tích, có thể dẫn đến việc trẻ trở nên quá phụ thuộc vào sự chỉ đạo từ người khác, thiếu khả năng tự quyết định.
Bố mẹ hãy tạo điều kiện để trẻ phát triển khả năng tư duy sáng tạo, khám phá và đánh giá.
Thay vì chỉ yêu cầu trẻ luôn tuân thủ các quy tắc của bố mẹ, hãy tạo điều kiện để trẻ phát triển khả năng tư duy sáng tạo, khám phá và đánh giá. Điều này thông qua việc khuyến khích trẻ đặt câu hỏi, giải quyết vấn đề và tham gia vào các hoạt động thú vị. Theo cách này, trẻ sẽ học cách tự tin trình bày ý kiến của mình, phát triển khả năng giao tiếp và học hỏi từ những sai lầm.
Ngoài ra, việc trang bị cho trẻ các kỹ năng xã hội cần thiết cũng rất quan trọng. Trẻ cần được hướng dẫn về cách xây dựng và duy trì mối quan hệ, cách giải quyết xung đột, cách làm việc nhóm. Những kỹ năng này sẽ giúp trẻ phát triển khả năng giao tiếp tốt hơn.
Theo Thời báo văn học nghệ thuật
