Áp lực chính trị, ngoại giao và kinh tế đối với Nga, cũng như việc cung cấp vũ khí và trang thiết bị quân sự của các nước Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cho Ukraine được gọi là nỗ lực tiếp tục thách thức với Moscow.
Tuy nhiên, sự hỗ trợ của một hình thức khác vẫn ở đằng sau hậu trường: ngay từ đầu cuộc xung đột, các cơ quan tình báo phương Tây đã liên tục cung cấp thông tin tình báo cho Kiev. Vậy chính xác những điều này là gì?
 |
| Xung đột ở Ukraine đã bước sang một giai đoạn mới khi Nga dồn trọng tâm chiến dịch vào mặt trận miền Đông, trong khi phương Tây ồ ạt cấp vũ khí giúp Ukraine đối phó Nga. (Ảnh: AP) |
“Mắt vũ trụ”
Theo tài liệu của RIA, kể từ năm 2014, người Mỹ bắt đầu chuyển các hình ảnh vệ tinh về Donbass và các khu vực biên giới cho Ukraine. Tuy nhiên, lúc đầu Mỹ vẫn giữ “nguyên tắc” - họ bôi đen các cơ sở quân sự của Nga và làm giảm độ rõ nét của hình ảnh.
Trong khi, Canada đã cấp cho Lực lượng vũ trang Ukraine quyền truy cập hạn chế vào vệ tinh Radarsat-2 của nước này. Và vào năm 2015, Cơ quan Vũ trụ Nhà nước Ukraine đã ký hợp đồng với công ty Airbus Defense and Space của châu Âu về việc sử dụng dữ liệu từ tàu vũ trụ Pleiades-1 và Pleiades-2.
Tất cả 8 năm của cuộc chiến ở Donbass, những dữ liệu này không quá quan trọng. Tính chất vị trí của cuộc xung đột vũ trang không có nghĩa là tình hình hoạt động đã thay đổi rõ rệt. Tuy nhiên, giờ đây, mọi quy ước đều bị gạt sang một bên. Thông tin tình báo từ quỹ đạo đến Kiev hàng ngày, theo thời gian thực. NATO thậm chí không nghĩ đến việc che giấu sự thật rằng các thiết bị của họ liên tục treo lơ lửng trên khu vực tác chiến.
Người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby thông báo chỉ vài giờ sau vụ cháy tàu tuần dương tên lửa Moscow rằng cơ quan này đã có hình ảnh vệ tinh về con tàu chìm.
Và vào đầu tháng 4, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã công khai thừa nhận việc chuyển giao thông tin tình báo cho Ukraine. Theo ông Austin, Lầu Năm Góc cung cấp thông tin cho Kiev nhằm “giúp Lực lượng vũ trang Ukraine tấn công quân địch ở Donbass”.
Ngoài ra, với sự giúp đỡ của các doanh nghiệp tư nhân như công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk đã gửi hơn 5.000 thiết bị đầu cuối Internet vệ tinh Starlink tới Ukraine để trao đổi thông tin tình báo nhanh chóng. Do đó, phía Ukraine có thể sử dụng thông tin nhận được để lập kế hoạch tấn công các khu định cư của Nga.
Kiểm soát bầu trời
Theo chuyên gia quân sự người Nga Alexei Leonkov: “Các khu vực biên giới của Nga, như Donbass, cũng đang được giám sát liên tục”.
“Phương Tây thường xuyên thông báo cho Ukraine về vị trí của quân Nga: ‘họ đang di chuyển tới đâu, tiến hay phòng thủ ở đâu’. Ngoài ra, NATO cung cấp cho Lực lượng vũ trang Ukraine thông tin về hoạt động của các thiết bị vô tuyến điện gần đường dây liên lạc. Đặc biệt là về hệ thống tác chiến điện tử do máy bay không người lái của Ukraine gây nhiễu. Các chuyên gia phương Tây cũng chỉ định mục tiêu cho các cuộc không kích”, ông Leonkov cho biết.
Cũng theo chuyên gia này, các vệ tinh viễn thám của Trái đất hiện là nguồn thông tin chính của quân đội phương Tây.
 |
| Bất chấp cảnh báo của Nga, các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ và Anh, tuyên bố tiếp tục trang bị vũ khí, bao gồm cả vũ khí hạng nặng, cho Ukraine. (Ảnh: U.S. Air Force) |
Trước chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga, các máy bay không người lái của Mỹ, bao gồm cả máy bay không người lái chiến lược hạng nặng RQ-4 Global Hawk đã liên tục bay dọc theo đường liên lạc ở Donbass. Và ngoài bờ biển Crimea và không phận Ukraine thường xuyên bị các máy bay do thám NATO Lockheed U-2, Boeing RC-135 và Boeing P-8 Poseidon bay qua.
Theo đó, có thể dễ dàng đoán được mục tiêu của chúng là gì. Bộ Quốc phòng Nga cho rằng: “Ukraine sẽ dùng vũ lực quay trở lại các khu vực không kiểm soát của Donbass trong thời gian tới”.
“Phương Tây đã thúc đẩy giải pháp vũ lực cho vấn đề Donbass, chuyển giao cho Lực lượng vũ trang Ukraine tọa độ vị trí của các đơn vị quân đội Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng, Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR) tự xưng và Nga, nơi bố trí các hệ thống phòng không cũng như bản đồ công sự thực địa. Tuy nhiên, Nga hiện kiểm soát bầu trời trong khu vực chiến sự. Và NATO khó có thể dám mạo hiểm tính mạng của phi công và các thiết bị đắt tiền”, ông Leonkov nhận định.
Kinh nghiệm của đồng minh
Theo nghiên cứu của RIA, cơ sở hạ tầng mặt đất của NATO cũng được sử dụng. Đặc biệt, tại sân bay Ba Lan gần thành phố Rzeszow, cách biên giới phía đông với Ukraine 70 km, các hệ thống tên lửa phòng không Patriot của Mỹ được triển khai. Như vậy, NATO không chỉ canh giữ điểm trung chuyển quan trọng này, nơi các đoàn xe chở vũ khí đi qua, mà còn giám sát không phận phía Tây Ukraine.
Đồng thời, phạm vi phát hiện mục tiêu của radar AN/MPQ-65 lên đến 180 km. Điều này cho phép quan sát bầu trời của toàn bộ khu vực Lviv và thông báo kịp thời cho Bộ Tổng tham mưu Ukraine về sự tiếp cận của tên lửa hành trình Nga tới các cơ sở hạ tầng quân sự.
Các chuyên gia phương Tây cũng đang làm việc trực tiếp tại khu vực tác chiến. Không có gì bí mật khi người nước ngoài đang chiến đấu trong Lực lượng vũ trang Ukraine bao gồm cả lính đánh thuê và quân nhân nước ngoài.
Theo thông tin của DPR và LPR, chính lực lượng nước ngoài là những người điều khiển các radar phản lực do Mỹ sản xuất và giúp người Ukraine xác định các vị trí của pháo binh Nga.
Bên cạnh đó, các phương tiện truyền thông Anh gần đây báo cáo sự xuất hiện ở Lviv của khoảng 20 máy bay chiến đấu của lực lượng đặc biệt tinh nhuệ Special Air Service (SAS), chuyên trinh sát. Theo các chuyên gia, không loại trừ sự tham gia trực tiếp của họ vào các cuộc chiến.
Như vậy, cần phải hiểu rằng các nước NATO đang giúp Ukraine cung cấp quân sự và thông tin tình báo không phải vì tình yêu to lớn đối với Kiev. Bởi vì, quan sát hành động của Nga, chiến thuật, đặc thù của việc sử dụng vũ khí, điểm mạnh và điểm yếu, các tướng lĩnh ở Brussels và Washington dường như đang phân tích kỹ lưỡng cách thức chiến đấu của kẻ thù tiềm tàng.
Thanh Bình (lược dịch)
