Theo Reuters, báo cáo công bố ngày 15/5 đã đánh dấu sự kết thúc cuộc điều tra kéo dài 4 năm, bắt đầu từ tháng 5/2019 khi Bộ trưởng Tư pháp Mỹ lúc đó William Barr chỉ định công tố viên kỳ cựu Durham xem xét khả năng sai lầm của FBI khi khởi động cuộc điều tra "Crossfire Hurricane" giai đoạn đầu về mối liên hệ tiềm ẩn giữa chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 của ông Trump với Nga.
FBI về sau đã chuyển giao cuộc điều tra Crossfire Hurricane cho Công tố viên đặc biệt Robert Mueller, người hồi tháng 3/2019 cũng xác nhận không có bằng chứng về âm mưu phạm tội giữa chiến dịch tranh cử của ông Trump và Nga.
Trong báo cáo mới dài 306 trang, ông Durham kết luận, các cơ quan tình báo và hành pháp Mỹ đã không có trong tay bất kỳ "bằng chứng thực tế" nào chống lại ông Trump và dựa quá nhiều vào chỉ dẫn từ các đối thủ chính trị của chính khách Cộng hòa này để xúc tiến điều tra. Công tố viên đặc biệt cũng cáo buộc FBI đã đối xử với cuộc điều tra ông Trump khác với những cuộc điều tra nhạy cảm về chính trị lâu nay, kể cả một số vụ việc liên quan đến cựu Ngoại trưởng Dân chủ Hillary Clinton.
Công tố viên Durham nêu ví dụ, bà Clinton và các quan chức khác được cung cấp báo cáo tóm tắt về việc có thể là mục tiêu của sự can thiệp từ nước ngoài, trong khi ông Trump không nhận được báo cáo nào như vậy trước khi FBI mở cuộc điều tra nhằm vào 4 thành viên trong chiến dịch tranh cử của ông.
Báo cáo của ông Durham được công bố trước Quốc hội Mỹ ngày 15/5 mà không cần chỉnh sửa, sau khi được trình lên Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland cuối tuần trước. Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jim Jordan thông báo trên Twitter rằng, ông đã mời Công tố viên đặc biệt Durham đến điều trần về báo cáo vào tuần tới.
Sau khi báo cáo được công bố, FBI khẳng định đã tiến hành hàng chục biện pháp khắc phục trong một khoảng thời gian nhất định.
Theo CNN, ông Trump cũng có phản ứng ngay lập tức trước diễn biến mới. Cựu tổng thống viết trên mạng xã hội Truth Social: "Ồ! Sau khi nghiên cứu sâu rộng, Công tố viên đặc biệt John Durham kết luận FBI không bao giờ nên tiến hành cuộc điều tra Trump - Nga! Nói cách khác, công chúng Mỹ đã bị lừa, giống như họ đang bị lừa bởi những người không muốn thấy sự vĩ đại dành cho nước Mỹ!”.
Giới quan sát đánh giá, những phát hiện của ông Durham có thể sẽ trở thành động lực chính trị cho cựu Tổng thống Trump, người đã khởi động chiến dịch tái chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024 dù phải đối mặt với cáo buộc hình sự ở New York và 2 cuộc điều tra liên bang của Công tố viên đặc biệt Jack Smith liên quan đến việc ônglưu giữ hồ sơ mật sau khi mãn nhiệm và vai trò của ông trong vụ biểu tình bạo loạn trên Đồi Capitol ngày 6/1/2021 nhằm lật ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020.
Tuấn Anh
