Gấp rút tìm thêm nguồn cung thực phẩm
Các DN bày tỏ lo ngại việc các địa phương cùng áp dụng Chỉ thị 16 khiến việc thu hoạch, vận chuyển nông sản, thực phẩm về TP HCM càng khó khăn hơn; người tiêu dùng các tỉnh cũng bắt đầu tích trữ mặt hàng này. Việc thu mua, cung cấp hàng hóa cho TP HCM dự báo sẽ vất vả hơn.
Giám đốc kinh doanh một hệ thống siêu thị lớn cho hay nguồn rau củ mà hệ thống này đang kinh doanh chủ yếu từ Lâm Đồng và các tỉnh lân cận như Long An, Tiền Giang; một số thu mua ở Đắk Nông và từ các HTX nông nghiệp tại TP HCM.
"Điều đáng ngại nhất là khi một số địa phương áp dụng Chỉ thị 16 một cách cứng nhắc, nông dân không thể ra đồng thu hoạch, nhà cung cấp không thể tổ chức thu mua và việc vận chuyển hàng hóa qua các tỉnh, thành càng khó khăn, tốn nhiều thời gian hơn. Ngoài ra, Lâm Đồng - vùng cung cấp rau ôn đới lớn nhất cho TP HCM - cũng sẽ thực hiện Chỉ thị 16. Khi đó, việc thu hoạch, tập kết, vận chuyển rau củ quả từ Lâm Đồng về TP HCM sẽ không còn thông suốt như hiện nay" - vị giám đốc này lo ngại.
Hiện các DN đang triển khai nhiều phương án, trong đó có phương án tăng cường thu mua nông sản, hàng hóa của khu vực miền Trung - Tây Nguyên và phía Bắc, dù chủng loại mặt hàng của khu vực này không được dồi dào như các tỉnh miền Nam.
Nhiều DN cũng đang tính toán bổ sung nguồn cung thủy hải sản. Tuy nhiên, các hệ thống phân phối lớn như Saigon Co.op, Satra, MM Mega Market, Big C... lâu nay phụ thuộc vào nguồn thủy hải sản phong phú ở các tỉnh miền Tây, khó có thể chuyển sang địa bàn khác trong một sớm một chiều.
Về mặt hàng trứng gia cầm, bà Phạm Thị Huân (Ba Huân), Chủ tịch HĐQT Công ty CP Ba Huân, cũng lo ngại khả năng sẽ thiếu hụt nguồn cung cho người dân TP HCM trong những ngày tới. Từ nhiều ngày nay, Công ty Ba Huân đã cắt hết đơn hàng của các hệ thống lò bánh tại TP HCM, ngưng bán hàng đi tỉnh để dồn 100% sản lượng cho kênh phân phối hiện đại, mỗi ngày giao hơn 1 triệu quả trứng cho các siêu thị, cửa hàng nhưng sản lượng đang giảm dần.
"50% sản lượng được thu hoạch từ các trang trại của Công ty Ba Huân, 50% mua ngoài thị trường nhưng hiện một số tỉnh "ngăn sông cấm chợ", việc đi lại khó khăn nên lượng thu mua bên ngoài giảm sút. Riêng với mặt hàng trứng vịt, dù giá thu mua đã tăng lên mức 30.000 đồng/chục nhưng không có hàng vì vịt không chạy đồng từ xã này qua xã kia, ghe gom trứng cũng không rời khỏi địa bàn để đi gom trứng được" - bà Ba Huân nêu khó khăn.
Đại diện một DN phân phối tại TP HCM phản ánh có tình trạng một số nhà cung cấp tại các tỉnh dù đã ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với DN TP HCM nhưng trong những ngày qua đã phá hợp đồng, tuồn hàng ra ngoài bán với giá cao.
"Trong lúc này, rất cần nhà nước có chính sách thu mua hàng hóa cho nông dân, tạo điều kiện cho nông dân thu hoạch, bán sản phẩm nông sản được thuận lợi để họ tiếp tục đầu tư sản xuất. Nếu để xảy ra tình trạng "ngăn sông cấm chợ", nông dân không bán được hàng, không tái đầu tư sản xuất thì tình trạng khan hiếm hàng hóa, thực phẩm sẽ càng trầm trọng hơn trong một vài tháng tới" - đại diện DN nêu trên thẳng thắn.
Đề nghị không đóng cửa tất cả chợ đầu mối, chợ truyền thống
Tại cuộc họp trực tuyến, từ các điểm cầu địa phương, đại diện Lãnh đạo Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục QLTT tại một số địa phương như TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Vĩnh Long, Bến Tre, Đồng Tháp, Hậu Giang, Bình Dương, An Giang, Tiền Giang… đã báo cáo cụ thể tình hình thị trường của địa phương. Theo đó, các vướng mắc cụ thể liên quan đến thu hoạch nông sản, lưu thông, vận chuyển và phân phối hàng hoá đã được Bộ trưởng hai Bộ trao đổi, phản hồi ngay tại buổi làm việc.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị các địa phương làm rõ đang vướng ở khâu thu hoạch, vận chuyển hay phân phối. “Khâu thu hoạch khó ở đâu trong lúc giãn cách thế này, nếu khó có thể đề nghị Bộ Quốc phòng tham gia hoặc đưa các địa phương hỗ trợ lẫn nhau. Ở khâu vận chuyển có khó khăn gì, phân phối có khó khăn gì, chúng ta cần làm rõ để tháo gỡ vướng mắc một cách khoa học, cụ thể” - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhấn mạnh.
Thông tin tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, sau 7 ngày thực hiện áp dụng biện pháp giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 tại TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, việc cung ứng hàng hóa đã bị đứt gãy, lưu chuyển hàng hóa giữa các tỉnh, các vùng và ba miền gặp nhiều khó khăn. “Do vậy, chúng ta cần có biện pháp mạnh hơn nữa để đảm bảo đời sống cho người dân”, Bộ trưởng lo lắng.
Vẫn trên quan điểm cần mở lại chợ truyền thống, vì nếu chỉ trông chờ vào hệ thống siêu thị sẽ không đảm bảo đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh vào 3 điều kiện để chợ hoạt động trong bối cảnh dịch bệnh: “Chỉ bán hàng hoá thiết yếu bao gồm rau củ quả, hàng hoá tươi sống và thuốc men phục vụ đời sống hàng ngày của người dân; Thực hiện nghiêm biện pháp phòng dịch để đảm bảo an toàn như thực hiện 5k, phát phiếu luân phiên, đảm bảo giãn cách giữa các gian hàng... và thực hiện tiêm vắcxin cho tiểu thương tại các chợ truyền thống”.
Theo ông Bùi Tá Hoàng Vũ - Giám đốc Sở Công Thương TP. HCM, hiện hàng hóa qua chợ đầu mối 70% không dùng cho TP. HCM mà dùng cho các tỉnh thành trong vùng nên các chợ đầu mối có giá trị liên vùng. Năng lực chợ truyền thống chỉ đáp ứng 50-60% sức mua hàng tươi sống của TP, còn lại là các cửa hàng tiện ích, tiện lợi.
“Chúng tôi rất cần các vùng sản xuất được bảo vệ, không thể để tình trạng cấm nông dân ra khỏi nhà, gây khó khăn cho nguồn cung. Điều này dẫn đến việc giá cả gia tăng, như tại Tiền Giang, giá bầu đã lên 35.000đồng/kg” - lãnh đạo Sở Công Thương TPHCM thông tin.
Đối với vấn đề nguồn cung, ông Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Kiên Giang cho biết, ngành nông nghiệp tỉnh đã lên kế hoạch thống kê sản lượng các mặt hàng nông sản thiết yếu hiện có… và sẵn sàng cung ứng cho các địa phương trong vùng khi cần thiết.
Theo đại diện Sở Công Thương Bình Dương, Hậu Giang, An Giang, khâu vận chuyển hàng hóa hiện đang bị “nghẽn”. Sở Công Thương các tỉnh kiến nghị ngành Y tế tháo gỡ các khó khăn trong việc kiểm soát cũng như kiến nghị Chính phủ phân bổ vacxin để tháo gỡ vướng mắc trong việc đứt gãy lao động thương mại.
Hai Bộ cùng chung tay giải quyết
Lãnh đạo hai Bộ, Công Thương, Nông nghiệp cũng thống nhất 6 nhiệm vụ thực hiện trong thời gian tới. Trong đó, Đề nghị các địa phương phải kê ra được cái gì mình thiếu, cái gì mình có, cái gì cần mua bán. Xây dựng kịch bản cho những tình huống phức tạp hơn, ở mức độ cao nhất, vai trò Nhà nước cung ứng vô điều kiện hàng hóa thiết yếu cho các địa phương.
“Bằng mọi giải pháp, hai Bộ Công Thương - Nông nghiệp cam kết, kiên quyết không để thiếu hàng hóa, lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh cho người dân trên địa bàn 19 tỉnh, thành phố”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh
Đối với những vùng trồng rau củ quả, nuôi gia súc, gia cầm, thủy sản… đang bị đứt gãy chuỗi cung ứng lao động do bị cách ly, phong tỏa, cần báo cáo ngay về Tổ công tác Tiền phương để có những phương án giải quyết kịp thời.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng yêu cầu, ngay trong hôm nay (18/7), Tổng cục Quản lý thị trường phải tăng cường lực lượng cho miền Nam, phải kiểm tra, xử lý nghiêm, kịp thời các hành vi vi phạm trong đại dịch. Phải cam kết với người dân, với địa phương không để xảy ra hành vi nâng giá, găm hàng, trục lợi, hàng giả, hàng gian, hàng kém chất lượng…
