Thủ đoạn chính của Thành là “dụ” những người túi tiền rủng rỉnh gửi vào các ngân hàng mà Thành có quan hệ. Rồi thỏa thuận vay tiền chấp nhận trả cho chủ sổ lãi suất cao cắt cổ nhưng giữ sổ tiết kiệm của họ.
Sau đó, Thành và đồng phạm đã giả mạo chữ ký của “khổ chủ”, lập giả các giấy tờ có công chứng để hoàn thiện thủ tục vay vốn cho các doanh nghiệp bằng tài sản đảm bảo chính là những sổ tiết kiệm đang cầm và rút tiền từ ngân hàng.
 |
| Dụ người nhiều tiền gửi tiền rồi chiếm luôn số tiết kiệm của khách (ảnh minh họa) |
Ngoài ra, Thành còn dùng thủ đoạn góp tiền đồng gửi tiết kiệm cùng một số nạn nhân để được hưởng lãi suất ngân hàng cao hơn. Sau đó, cũng cầm sổ tiết kiệm này, giả mạo chữ ký của người đồng sở hữu, thế chấp vào ngân hàng để vay vốn cho các doanh nghiệp, rồi rút ra chi tiêu mà người gửi tiền cùng không hề biết.
Đến nay, không ít nạn nhân của Thành đang trong hoàn cảnh điêu đứng, ngân hàng bị lừa rút hàng trăm tỷ... Chủ mưu lừa đảo đã bị bắt để xét xử trong vụ án lừa đảo nhưng việc đòi được khoản tiền bị mất còn là 1 quãng đường dài đối với các nạn nhân vì sổ đang là tang vật vụ án hình sự, trách nhiệm các bên đang chờ tòa xét xử.
Gửi tiết kiệm ngân hàng vốn được xem là kênh đầu tư rất an toàn nhưng tại sao lại xảy ra tình trạng này. Nguyên nhân do đâu?
Soi trách nhiệm ngân hàng
Theo Luật sư Trương Thanh Đức, Công ty Luật Basico, trước hết thì lỗi này thuộc về các ngân hàng. Các quy trình của ngân hàng rất chặt chẽ và nghiêm ngặt, nếu thực hiện đúng rất khó để xảy ra chuyện mất tiền với khoản lớn. Ngân hàng chính là nơi gửi tiền an toàn ở cấp độ cao nhất. Trong vụ việc này, nguyên nhân dẫn đến mất tiền, là do lỗi và sai phạm của chính các cán bộ, nhân viên ngân hàng khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
Cáo trạng của Viện kiểm sát TP. Hà Nội đã nêu rõ, vụ ông Đặng Nghĩa Toàn và vợ Tạ Thị Thu Trang có khoản tiền 52 tỷ đồng gửi tại PVcombank đã bị Thành và đồng bọn làm giả chữ ký để vay hơn 49 tỷ đồng là do các nhân viên ngân hàng thiếu trách nhiệm, giao cho Thành tự đi lấy chữ ký của vợ chồng ông Toàn để làm hồ sơ thế chấp sổ tiết kiệm.
Từ sơ hở này, Thành đã giả chữ ký và giả vân tay vợ chồng ông Toàn, rồi dùng hồ sơ giả này để vay tiền PVcomBank. Khi phê duyệt hồ sơ, dù đã được cấp dưới báo cáo việc không gặp trực tiếp vợ chồng ông Toàn mà nhờ Thành cầm đưa ký hộ, song người có trách nhiệm chủ quan, chỉ kiểm tra lại trên máy tính và vẫn ký duyệt cấp tín dụng 49,4 tỷ đồng.
 |
Trong vụ lừa liên quan đến ngân hàng Việt Á, một nhân viên Phòng giao dịch Đông Đô, biết Thành giả chữ ký các đồng sở hữu sổ tiết kiệm để vay vốn, nhưng vẫn có hành vi che giấu, tiếp tay...
Các chuyên gia cho rằng, theo quy định, chỉ người chủ sở hữu của sổ tiết kiệm mang sổ này ra ngân hàng mới rút tiền tất toán. Muốn rút được tiền còn phải có chứng minh nhân dân, chữ ký cũng phải khớp. Còn nếu người khác được tất toán hay thực hiện giao dịch gì bằng sổ tiết kiệm đó thì buộc phải có giấy ủy quyền có công chứng của người chủ sở hữu sổ.
Khách đã gửi tiền vào ngân hàng thì ngân hàng có trách nhiệm. Quy trình ngân hàng bị nhân viên lợi dụng lừa đảo rút tiền từ ngân hàng chứ không phải các khách hàng nên ngân hàng phải có trách nhiệm.
Đến nay, những sổ tiết kiệm đã bị Thành thế chấp vay vốn, đến nay không mất đi, nhưng nằm yên một chỗ. Mấy năm qua, việc xử lý sổ tiết kiệm này theo yêu cầu của khách là không thể vì theo ngân hàng họ cũng là nạn nhân trong vụ lừa đảo, do vụ việc vẫn đang trong quá trình điều tra và ngân hàng chỉ có cơ sở giải quyết theo Bản án có hiệu lực pháp luật.
Cẩn thận khi giữ sổ tiết kiệm
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, các khách hàng cũng mắc phải sai sót. Đó là đã để cho người khác giữ sổ tiết kiệm của mình. Vì ham lãi suất cao nên vợ chồng ông Toàn đã gửi tiền vào ngân hàng, rồi đưa sổ tiết kiệm cho Thành quản lý, để nhận ngay khoản lãi ngoài cao cắt cổ tới 4,2% một tháng (cao hơn nhiều lần lãi suất ngân hàng). Từ đó, tạo điều kiện cho Thành dùng những sổ này thế chấp vay tiền.
Còn những nạn nhân đồng gửi tiết kiệm ngân hàng với Thành tại ngân hàng Việt Á cũng có sơ suất khi không quan tâm đến cuốn sổ tiết kiệm mà để Thành cầm, nên đã bị lừa.
Trong khi đó, VAB lại tố giác ông Đặng Nghĩa Toàn và một số khách hàng biết rõ Nguyễn Thị Hà Thành sử dụng sổ tiết kiệm của mình thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tiền của ngân hàng.
Lãi suất là yếu tố nhiều người gửi tiền quan tâm đầu tiên và ai cũng muốn lãi suất cao. Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý, khách hàng không nên quá tập trung vào lãi suất. Bởi vì lãi suất càng cao thì rủi ro càng cao. Khi gửi tiết kiệm ngân hàng cần quan tâm đến các yếu tố khác nữa như: uy tín, bề dày lịch sử, thương hiệu ngân hàng, chất lượng dịch vụ, tiện ích đi kèm ở ngân hàng mà mình gửi tiền. Nên tìm hiểu kỹ về ngân hàng mình chọn gửi tiền. Đặc biệt, cần quan tâm đến những đánh giá, phản hồi từ các khách hàng đã và đang sử dụng dịch vụ của ngân hàng đó.
Quan trọng nhất là phải giữ sổ tiết kiệm cẩn thận, không được để cho người khác “giữ hộ” với bất kỳ lý do nào. Bởi kẻ lừa đảo có thể giả chữ ký để tất toán trước hạn. Cùng với đó, không nên “bỏ trứng vào một giỏ”. Hãy chia nhỏ số tiền ra rồi gửi ở các ngân hàng khác nhau, tránh gửi một khoản lớn vào một ngân hàng, những kẻ lừa đảo thường nhắm đến khách hàng có khoản tiền gửi lớn.
Về phía ngân hàng cũng cần áp dụng các quy định và quy trình quả lý để bảo vệ ngân hàng và khách hàng trước những thất thoát và thiệt hại xảy ra. Phải luôn đảm bảo, trách nhiệm của các tổ chức tín dụng (TCTD) nhận tiền gửi là đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền cũng như giữ vững được uy tín, thương hiệu. Để đảm bảo an toàn giao dịch, an toàn tiền gửi, không chỉ TCTD mà cả người gửi tiền đều phải tuân thủ các quy định pháp luật về tiền gửi tiết kiệm và tiền gửi có kỳ hạn.
