Bài viết của tác giả Lisa Feldman Barrett, Tiến sĩ, nhà thần kinh học từng xuất bản sách. Barrett làm việc tại Trường Y Harvard và Bệnh viện Đa khoa Massachusetts (Mỹ), là Giám đốc Khoa học của Trung tâm Luật, Trí tuệ & Hành vi tại Đại học Harvard.
Với kinh nghiệm nhiều năm nghiên cứu về khoa học thần kinh và tâm lý học, theo Tiến sĩ Lisa Feldman Barrett, dưới đây là 5 quy tắc nuôi dạy con cái giúp con có bộ não thông minh, linh hoạt và tính cách kiên cường.
Nhà tâm lý học Lisa Feldman Barrett
1. Hãy là "người làm vườn" chứ không phải "thợ mộc"
Thợ mộc khắc gỗ thành hình dạng họ muốn còn người làm vườn giúp cây cối tự phát triển bằng cách trồng trọt theo hướng phù hợp cho cây. Tương tự như vậy, thay vì ép con mình trở thành một nghệ sĩ violin theo mong muốn của bố mẹ, bạn có thể tạo một môi trường khuyến khích sự phát triển lành mạnh theo bất kỳ hướng nào mà trẻ chọn.
Cách tiếp cận của "người làm vườn" có thể là khơi gợi sự quan tâm của con cái xem liệu chúng có thích âm nhạc hay không, thay vì đưa chúng đi học ngay lập tức và khiến một đứa trẻ coi âm nhạc là việc gây khó chịu. Khi hiểu mình đang trồng loại cây gì, bạn có thể "điều chỉnh đất" để cây bén rễ và phát triển đúng cách.
2. Giải thích và nói chuyện với trẻ nhiều hơn
Bạn có thể mệt mỏi khi con bạn liên tục hỏi "Tại sao?". Nhưng khi bạn giải thích điều gì đó, chúng sẽ ngay lập tức ghi nhớ thông tin mới mẻ này và kích thích trẻ không ngừng suy đoán trước những điều mới. Bộ não hoạt động hiệu quả hơn khi trẻ lặp đi lặp lại quá trình này. Cha mẹ cần giống như người hướng dẫn viên đưa con khám phá thế giới, không ngừng chỉ dẫn và giải thích cho con.
Nghiên cứu của ĐH Northeastern cho thấy khi trẻ mới vài tháng tuổi dù không hiểu nghĩa của các từ cha mẹ thì bộ não vẫn sẽ ghi nhớ chúng. Điều này xây dựng nền tảng thần kinh cho việc học tập sau này. Vì thế càng nghe được nhiều từ thì hiệu quả càng cao, trẻ sẽ vốn từ vựng và khả năng đọc hiểu tốt hơn.
3. Khen/chê hành động, không đánh giá con người
Khi con trai đánh vào đầu con gái, thay vì đánh giá "con là đứa trẻ hư", bạn nên phê bình hành động của cậu bé đã làm tổn thương em gái và yêu cầu trẻ xin lỗi. Quy tắc này cũng áp dụng tương tự với việc khen ngợi.
Đừng gọi con gái là "đứa trẻ ngoan" mà hãy khen riêng hành động đúng đắn khi không đánh trả anh trai mình của cô bé. Kiểu diễn đạt này sẽ hình thành trong trí óc các con khái niệm hữu ích hơn về hành động của cá nhân trẻ, tránh áp đặt định kiến về tình cách chỉ thông qua qua 1 tình huống.
4. Cho trẻ tiếp xúc với nhiều người
Bên cạnh những mối quan hệ thân thuộc như ông bà, cô dì chú bác và bạn bè, hãy cố gắng cho con cái tiếp xúc đa dạng môi trường nhất có thể khi chúng còn nhỏ.
Theo nghiên cứu năm 2011 của ĐH Washington (Mỹ) những em bé thường xuyên tương tác với người nói các ngôn ngữ khác nhau giúp có thể duy trì hệ thống dây thần kinh quan trọng trong não giúp chúng học đa ngôn ngữ trong tương lai.
Một nghiên cứu khác năm 2007 được đăng trên Psychological Science cho thấy những em bé nhìn thấy nhiều khuôn mặt đa dạng có khả năng ghi nhớ tốt hơn, phân biệt nhiều khuôn mặt hơn khi trưởng thành.
5. Hoan nghênh việc thử
Trẻ em thích tự mình thử mọi thứ mà không cần sự giúp đỡ của cha mẹ, chẳng hạn như mặc quần áo hoặc lắp ráp các câu đố. Điều phụ huynh cần làm là phát triển ý thức của trẻ về quyền tự quyết.
Dù đó có vẻ là một hành động sai nhưng qua đó chúng có thể rút ra bài học và hiểu tác động của hành vi đó đến thể giới xung quanh. Quan trọng vẫn là sự đồng hành và hướng dẫn của cha mẹ, quan tâm và để trẻ học cách tự làm mọi việc trong phạm vi an toàn.
Theo Trí thức trẻ
