Sáng 15/12, chuyên cơ chở Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời sân bay Nội Bài sang Nhật Bản. Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam sẽ tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN - Nhật Bản và tiến hành các hoạt động song phương tại đây, theo lời mời của người đồng cấp Kishida Fumio.
Dấu mốc đặc biệt quan trọng
Chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Nhật Bản lần này diễn ra từ ngày 15 đến 18/12. Đây là lần thứ hai trong năm nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính có chuyến công tác Nhật Bản. Hồi tháng 5, ông đã đến đất nước mặt trời mọc để dự Hội nghị cấp cao nhóm G7 mở rộng, theo lời mời của ông Kishida Fumio.
ASEAN và Nhật Bản thiết lập quan hệ năm 1973. Bốn năm sau, quan hệ đối tác ASEAN - Nhật Bản được chính thức hóa thông qua tổ chức Diễn đàn ASEAN - Nhật Bản (tháng 3/1977), mở rộng các lĩnh vực hợp tác như phát triển công nghiệp, thương mại, lương thực và nông nghiệp.
Cũng trong năm này, lần đầu tiên các lãnh đạo ASEAN có cuộc họp với lãnh đạo của các đối tác, trong đó có Nhật Bản (tháng 8/1977).
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính lên đường sang Nhật Bản (Ảnh: Dương Giang).
Năm 2003, ASEAN - Nhật Bản nâng cấp quan hệ thành Đối tác Chiến lược và chính thức thiết lập Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Nhật Bản lần thứ 26 tại Indonesia, hồi tháng 9/2023.
Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Nhật Bản diễn ra từ 16 đến 18/12 tại Tokyo là dịp đặc biệt quan trọng, diễn ra vào dịp kỷ niệm 50 năm quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai bên.
Dự kiến các lãnh đạo ASEAN và Nhật Bản sẽ kiểm điểm lại quá trình hợp tác 50 năm qua, từ đó đề ra tầm nhìn và định hướng phát triển quan hệ trong giai đoạn mới.
Hội nghị lần này dự kiến thông qua 2 văn kiện gồm: "Tuyên bố Tầm nhìn về Quan hệ Hữu nghị và Hợp tác ASEAN - Nhật Bản: Đối tác tin cậy" và "Kế hoạch triển khai Tuyên bố tầm nhìn về Quan hệ Hữu nghị và Hợp tác ASEAN - Nhật Bản: Đối tác tin cậy". Việc này nhằm cụ thể hóa những kết quả trao đổi của các nhà lãnh đạo tại Hội nghị.
Trong mối quan hệ với Việt Nam, Nhật Bản hiện là đối tác quan trọng hàng đầu trên mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, quốc phòng - an ninh, văn hóa, giáo dục, lao động, du lịch…
Nhật Bản là nước tài trợ ODA lớn nhất, đối tác hợp tác lao động thứ 2, nhà đầu tư số 3, đối tác du lịch thứ 3, thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam.
Về thương mại, trong 9 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Nhật Bản đạt trên 32,9 tỷ USD.
Trong đầu tư, FDI của Nhật Bản vào Việt Nam lũy kế tính đến tháng 9/2023 đạt 71,3 tỷ USD với 5.198 dự án còn hiệu lực, xếp thứ 3/143 các quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam. Riêng 9 tháng đầu năm, tổng vốn FDI của Nhật Bản vào Việt Nam đạt khoảng 2,9 tỷ USD, tăng 50 % so với cùng kỳ 2022.
Ngoài ra, hai bên còn hợp tác trên nhiều lĩnh vực khác như nông nghiệp, ứng phó với biến đổi khí hậu, lao động, giáo dục và hợp tác trong phòng chống Covid-19. Đặc biệt, hợp tác giữa các địa phương của hai nước được thúc đẩy mạnh mẽ với việc ký hơn 110 văn bản hợp tác.
Hiện nay, cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản có khoảng 520.000 người.
Tạo động lực tăng cường hợp tác Việt - Nhật trên các lĩnh vực
Chia sẻ với báo chí, Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu cho rằng chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Nhật Bản của Thủ tướng Phạm Minh Chính là dịp để hai bên nhận thức rõ hơn về ý nghĩa, tầm quan trọng của mối quan hệ, từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả hợp tác trong thời gian tới.
"Ngoài ra, việc Thủ tướng tham dự Hội nghị lần này cũng cho thấy Việt Nam là thành viên tích cực, chủ động trong ASEAN, luôn ủng hộ sự phát triển mạnh mẽ, gắn kết chặt chẽ hơn nữa của quan hệ ASEAN - Nhật Bản", theo Đại sứ Phạm Quang Hiệu.
Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu (Ảnh: VGP).
Cũng theo Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản, chuyến công tác lần này của Thủ tướng được kỳ vọng tạo động lực mạnh mẽ cho việc tăng cường hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, lao động...
Chia sẻ về vai trò của Việt Nam trong việc thúc đẩy quan hệ Nhật Bản - ASEAN, Đại sứ Phạm Quang Hiệu khẳng định Việt Nam là một thành viên tích cực và có trách nhiệm, có nhiều đóng góp quan trọng vào sự lớn mạnh của ASEAN.
Việt Nam luôn chủ động, tích cực thúc đẩy củng cố và nâng tầm quan hệ ASEAN - Nhật Bản, góp phần làm sâu sắc mối quan hệ và phát triển theo hướng hiệu quả, thực chất và cùng có lợi, theo lời ông Hiệu.
Ông nhấn mạnh một trong những đóng góp nổi bật nhất của Việt Nam trong thúc đẩy quan hệ ASEAN - Nhật Bản phải kể đến việc Việt Nam đảm nhiệm thành công vai trò điều phối quan hệ ASEAN - Nhật Bản giai đoạn 2018-2021, với những thách thức khó khăn chưa từng có do đại dịch Covid-19.
Mặc dù vậy, Việt Nam đã triển khai công tác điều phối một cách sáng tạo, phù hợp với bối cảnh tình hình và nhu cầu hợp tác, mang lại lợi ích thực chất cho hai bên, đặc biệt là việc Nhật Bản đóng góp khoản hỗ trợ 50 triệu USD thành lập Trung tâm ASEAN ứng phó các tình huống y tế khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi, được công bố vào năm 2020.
Tháp tùng Thủ tướng Phạm Minh Chính trong chuyến công tác Nhật Bản có Bộ trưởng Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung; Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng; Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan; Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng; Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn; Bộ trưởng TN&MT Đặng Quốc Khánh; Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Phạm Hoài Nam; Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng; Phó chánh Văn phòng Trung ương Đảng Lê Khánh Toàn; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt; Phó Chủ nhiệm VPCP Nguyễn Xuân Thành.
Ngoài ra, tham gia chuyến công tác còn có lãnh đạo nhiều địa phương đi theo sự phân công của Thủ tướng, như Bí thư Thái Bình Ngô Đông Hải; Bí thư Hải Dương Trần Đức Thắng và Chủ tịch các tỉnh, thành phố: Cần Thơ, Bắc Giang, Hà Nam, Hưng Yên, Khánh Hòa…
