Thị trường ôtô Việt Nam tụt hạng ở Đông Nam Á

Thị trường ôtô Việt Nam kém sôi động so với năm ngoái. Ảnh: Phương Lâm.

Dù chưa chính thức hạ màn, 2023 có thể được xem là một năm buồn của thị trường ôtô Việt Nam. Doanh số phần lớn các phân khúc, hãng xe đều giảm sút so với cùng kỳ năm ngoái, thậm chí “vua doanh số” của năm 2022 cũng đang phải khá chật vật để tìm đường quay lại nhóm đầu các xe bán chạy.

Thành tích bán hàng kém cỏi khiến một lần nữa thị trường ôtô Việt Nam phải chịu xếp sau nhiều quốc gia khác trong khu vực.

Sa sút diện rộng

Trên thực tế, số liệu do Hiệp hội sản xuất Ôtô Đông Nam Á (AAF) cung cấp cho thấy gần như thị trường ôtô tại toàn bộ 7 quốc gia mà đơn vị này thu thập dữ liệu đều sụt giảm doanh số đáng kể so với cùng kỳ của năm 2022.

Cụ thể, doanh số ôtô lũy kế 10 tháng đầu năm tại Indonesia giảm 1,8%, đạt tổng lượng tiêu thụ 836.048 xe. Ở Thái Lan, lượng tiêu thụ ôtô sau 10 tháng đang ở mức 645.833 xe, giảm 7,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi đó, thị trường ôtô tại Philippines chứng kiến doanh số tăng mạnh gần 26% so với cùng kỳ của năm 2022. Cụ thể, khách hàng của đảo quốc này đã mua tổng cộng 352.971 xe sau 10 tháng đầu năm 2023.

Nhờ vậy, Philippines đã có thể duy trì được vị thế thị trường ôtô lớn thứ 4 khu vực Đông Nam Á bởi trong cùng kỳ ở Việt Nam, doanh số ôtô lũy kế 10 tháng đầu năm của nước ta đạt 235.298 xe, tương đương mức giảm 29,3%.

Malaysia cũng là quốc gia láng giềng hiếm hoi đang ghi nhận doanh số ôtô duy trì đà tăng trưởng dương trong năm 2023. So với lượng tiêu thụ ở 10 tháng đầu năm ngoái, doanh số ôtô tại Malaysia tăng 12,2%, đạt 646.663 xe và vượt qua Thái Lan để tạm thời là thị trường ôtô lớn thứ nhì khu vực.

Những mảng xám của thị trường ôtô các quốc gia đã góp phần hình thành nên bức tranh tương đối ảm đạm cho toàn khu vực. Số liệu của AAF cho thấy sau 10 tháng, doanh số ôtô tại 7 quốc gia khảo sát đạt hơn 2,7 triệu xe, giảm 1,2% so với cùng kỳ năm ngoái.

Như vậy, không chỉ riêng thị trường ôtô Việt Nam chứng kiến những nốt trầm ảm đạm mà ở nhiều quốc gia lận cận, tình hình cũng không khá khẩm hơn.

Lật giở lại số liệu do AAF công bố hồi năm ngoái để thấy, lượng xe du lịch bán ra tại các thị trường Đông Nam Á đạt hơn 2,2 triệu xe trong năm 2022. Cùng với hơn 1,2 triệu xe thương mại, tổng doanh số ôtô các loại ở 7 thị trường Đông Nam Á trong năm ngoái đạt hơn 3,4 triệu xe, tăng trưởng đến 23% so với số liệu của năm 2021.

Nhiều khả năng, tổng doanh số cả năm nay của thị trường ôtô Việt Nam nói riêng và toàn khu vực Đông Nam Á nói chung sẽ khó lòng sánh bằng số liệu ghi nhận được ở cùng kỳ năm ngoái.

Dù vậy, rất có thể Indonesia vẫn là thị trường ôtô hàng đầu khu vực vào thời điểm khép lại năm 2023, còn Việt Nam sẽ tiếp tục giữ vị trí thứ năm sau Indonesia, Thái Lan, Malaysia và Philippines.

Ảnh hưởng sản xuất

Doanh số giảm của thị trường có thể được xem là một phần nguyên nhân khiến hoạt động sản xuất ôtô tại các quốc gia Đông Nam Á bị trì trệ.

Tại Việt Nam, báo cáo mới nhất từ Tổng cục Thống kê cho thấy cả nước đã sản xuất khoảng 308.600 ôtô các loại tính đến hết tháng 11. Trong đó, chỉ riêng tháng 11 ghi nhận có khoảng 36.900 ôtô các loại được xuất xưởng từ các dây chuyền lắp ráp trong nước.

Dù lượng ôtô xuất xưởng trong tháng 11 có tăng so với cùng kỳ năm ngoái, tổng sản lượng ôtô nội địa tích lũy từ đầu năm vẫn thấp hơn 15% so với số liệu của 11 tháng đầu năm 2022.

Sản xuất ôtô nội địa tại Việt Nam sụt giảm đáng kể trong năm 2023. Ảnh: Việt Linh.

Tại Indonesia, báo cáo từ AAF cho thấy lượng ôtô xuất xưởng tại quốc gia này sau 10 tháng là gần 1,2 triệu xe, giảm 1,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó ở “công xưởng khu vực” Thái Lan, sản lượng ôtô nội địa của quốc gia này tăng nhẹ 0,6% so với năm trước, đạt hơn 1,5 triệu xe sau 10 tháng.

Nhìn một cách tổng quan, Việt Nam tiếp tục là quốc gia sản xuất ôtô nhiều thứ tư khu vực, theo số liệu tính đến hết tháng 10 của AAF. Cụ thể, sản lượng ôtô nội địa của nước ta đạt 140.112 xe sau 10 tháng, xếp sau Thái Lan (hơn 1,5 triệu xe), Indonesia (gần 1,2 triệu xe), Malaysia (640.633 xe) và đứng trên Philippines (94.838 xe).

Nếu tính chung cho cả khu vực, 10 tháng đã qua ghi nhận tổng cộng hơn 3,6 triệu ôtô được sản xuất ở 6 quốc gia Đông Nam Á bao gồm Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Việt Nam, Philippines và Myanmar. Con số này tương đương mức tăng trưởng 0,7% cho toàn khu vực so với cùng kỳ năm ngoái.

Khách hàng Việt không dễ mua xe "hot"

Trên thực tế, toàn thị trường ôtô Việt Nam đã có những tín hiệu khởi sắc từ giữa năm, thời điểm chính sách ưu đãi 50% lệ phí trước bạ mà nhà nước triển khai dành cho xe lắp ráp chính thức có hiệu lực.

Trong đó, 3 tháng gần nhất ghi nhận lượng tiêu thụ ôtô toàn thị trường không thấp hơn 25.000 xe/tháng. Đà tăng trưởng dương về doanh số xuất hiện không chỉ ở nhóm xe lắp ráp trong nước mà còn được nhìn thấy ở nhóm ôtô nhập khẩu.

Không còn những cú giảm sốc như hồi tháng 1 và tháng 4, đồ thị doanh số của thị trường ôtô Việt Nam đã xuất hiện những đường cong mềm mại và hướng lên trên nhiều hơn, kéo theo những lạc quan trước khi năm 2023 khép lại.

Dù có đôi chút tín hiệu lạc quan trong giai đoạn cuối năm, khách hàng Việt Nam có lẽ vẫn chưa thể mừng vui bởi dù nhiều mẫu xe giảm giá, một vài mẫu xe "hot" gặp không ít khó khăn.

Các mẫu xe mới ra mắt như Honda CR-V bản Hybrid hay Toyota Innova Cross bản Hybrid đang khan hiếm hàng. Một số đại lý gợi ý khoản "lạc" hàng chục triệu đồng để khách hàng có thể được ưu tiên nhận xe, nhưng đồng thời không thể cam kết thời điểm giao hàng chính xác.

Bên cạnh đó, Hyundai Tucson và Hyundai Santa Fe cũng ghi nhận tình trạng khan hàng trong giai đoạn cuối năm. Hãng xe Hàn Quốc cũng vừa có động thái điều chỉnh giá bán cho bộ đôi SUV theo chiều hướng tăng, cao nhất đến 90 triệu đồng.

"Hiện, lượng Tucson và Santa Fe trong kho đều đã cạn, chỉ còn một đến 2 xe màu trắng để dành bán cho khách", nhân viên một đại lý Hyundai cho biết.

Hyundai Tucson và Hyundai Santa Fe khan hàng. Ảnh: TC Group.

Ở thời điểm hiện tại, toàn bộ sản phẩm ôtô thương hiệu Honda đang được hãng và đại lý áp dụng ưu đãi 50% lệ phí trước bạ. Tương tự, Toyota Việt Nam cũng đang triển khai chương trình ưu đãi 50% lệ phí trước bạ cho nhiều xe lắp ráp như Toyota Vios và Toyota Veloz Cross, bên cạnh chính sách hỗ trợ mà nhà nước đang áp dụng.

Trên website chính thức, Việt Nam Suzuki thông báo triển khai ưu đãi tối đa 100% lệ phí trước bạ cho toàn bộ sản phẩm ôtô du lịch. Mức ưu đãi lớn nhất 110 triệu đồng dành cho Suzuki Ertiga Hybrid bản AT, bao gồm 100% lệ phí trước bạ, lãi suất ưu đãi trong 12 tháng cùng một năm bảo hiểm vật chất.

Nhìn chung thị trường ôtô đang ở giai đoạn thấp điểm ở cả Việt Nam và trong khu vực, kéo theo nhiều mẫu xe được ưu đãi và tạo cơ hội cho người dùng dễ tiếp cận hơn. Ở chiều ngược lại, các kế hoạch kinh doanh ở thời điểm bán chậm khiến nhiều mẫu xe bán chạy dễ xảy ra tình trạng khan hàng do các đại lý không còn tích trữ, có thể khiến tình trạng tăng giá nhẹ diễn ra ở một số mẫu xe. Nếu xét riêng thời điểm cuối năm, năm nay giá xe ở mức đáy và phù hợp để khách xuống tiền.