Tuyên bố phá sản của sàn FTX và lời xin lỗi của Bankman-Fried đã thiêu rụi niềm tin của thị trường.
Mặc dù vậy, sự sụp đổ của FTX lại mở ra những dấu hỏi mới, với câu hỏi cấp bách nhất là ảnh hưởng của nó sẽ đi tới đâu?.
Người dùng sẵn sàng tâm lý mất trắng tiền
Cho đến nay, FTX vẫn chưa nói rõ về dự định trả tiền cho các chủ nợ. Các hồ sơ từ tòa án hầu như không đưa ra gợi ý nào về một kế hoạch hoàn chỉnh.
Trong khi đó, một tuyên bố từ CEO mới của công ty đã nói rõ rằng các cố vấn tài chính chỉ mới được thuê gần đây.
 |
| FTX vẫn chưa nói rõ về dự định trả tiền cho các chủ nợ. Toàn bộ thị trường có thể chịu ảnh hưởng tiêu cực từ sự kiện này, Ảnh: TechCentral. |
Đó là lý do tại sao Christ Keuchkerian (Quebec, Canada) đành phải cam chịu sự thật rằng tiền của mình bị mất. Anh đã đầu tư tổng cộng 3.400 USD để mua Bitcoin và Ether trên sàn FTX.
“Tôi ước gì mình đã sai, nhưng đành phải chấp nhận rằng mọi chuyện đã qua rồi. Tôi sẽ không nhận lại được một xu nào", người đàn ông 36 tuổi nói với Bloomberg.
Đồng cảnh ngộ là Garv Thakur, một thanh niên 22 tuổi ở Ấn Độ đã giao dịch trên sàn FTX hơn một năm qua.
Hôm 8/11, Thakur đã rút khoảng 1.000 USD sau khi nghe lời khuyên của bạn bè về nguy cơ tiềm ẩn của sàn FTX. Mặc dù vậy, chàng trai này vẫn quyết bỏ ngoài tai những lời cảnh báo và để lại phần lớn tiền của mình trên nền tảng.
Kết quả, hiện Thakur còn khoảng 40.000 USD bị mắc kẹt ở FTX, con số tương đương khoảng 80% số tiền tiết kiệm mà anh dành dụm được.
Thakur thậm chí cho biết anh đã sẵn sàng chấp nhận khoản tiền sẽ chỉ còn là số 0 tròn trĩnh. Thanh niên 22 tuổi vẫn chưa từ bỏ tiền số, nhưng hiện đã rút khỏi tất cả sàn giao dịch khác và có kế hoạch chỉ giao dịch trên Binance để đầu tư trong tương lai.
Trước đó, Thakur từng xem FTX là một trong những sàn giao dịch tốt nhất. “Tôi không ngờ Sam (CEO của FTX) có thể làm điều này”, Thakur trả lời Bloomberg.
Mặc dù vậy, một số khách hàng vẫn đang ngày đêm cố gắng tìm cách rút tiền bằng một cách may mắn nào đó.
Người dùng có tên John Pederson hiện vẫn còn bị mắc kẹt số tiền trị giá khoảng 9.400 USD trên sàn giao dịch hiện đã phá sản.
 |
| Hầu hết nhà đầu tư cá nhân đều chuẩn bị sẵn tâm lý sẽ mất trắng khoản tiền kẹt lại trên FTX. Ảnh: Getty Images. |
Trước đó, người đàn ông 26 tuổi sống tại Dublin này đã bắt đầu chuyển một lượng nhỏ số tiền nắm giữ của mình sang các sàn giao dịch khác.
Tuy nhiên, đến ngày 8/11, yêu cầu rút số Bitcoin trị giá gần 2.100 USD của Pederson đã không được thực hiện. Như hậu quả tất yếu, các yêu cầu rút tiền tiếp theo đã bị FTX đình trệ.
“Tôi không nghĩ mình sẽ còn được nhìn thấy trọn vẹn số tiền này. Đây là một bài học quá đắt giá”, Pederson tự nhủ.
Hiệu ứng lây lan
Việc đánh giá sức nặng của FTX đối với thế giới tiền số rất phức tạp. Mọi tầng lớp đều tham gia nền tảng này, từ các nhà đầu tư mạo hiểm của các quỹ danh tiếng, người nổi tiếng, Thung lũng Silicon cho đến các nhà tạo lập thị trường.
Trước khi phá sản, công ty 3 năm tuổi thật sự đã tạo nên tên tuổi của mình trong giới tiền số. Do đó, xử lý những hậu quả của sự sụp đổ một đế chế như FTX có thể mất đến hàng tháng.
 |
| Xử lý những hậu quả của sự sụp đổ một đế chế như FTX có thể mất đến hàng tháng. Ảnh: Shutterstock. |
“Nỗi sợ hãi lớn hiện tại dường như đang thành hiện thực. Đó là hiệu ứng lây lan ra toàn bộ ngõ ngách", Greg Magadini, Giám đốc Amberdata, một nhà cung cấp dữ liệu blockchain cho biết.
Sự kiện FTX phá sản kéo theo nhiều hệ lụy liên quan đến một chuỗi dây chuyền các nền tảng có liên quan.
BlockFi - một công ty cho vay tiền kỹ thuật số từng được FTX giải cứu bằng gói hỗ trợ 400 triệu USD đã tạm dừng việc rút tiền của khách hàng.
Genesis Trading thông báo hoạt động kinh doanh phái sinh của họ có khoảng 175 triệu USD bị khóa trên tài khoản giao dịch FTX.
Trong khi đó, tỷ phú Michael Novogratz thừa nhận với CNBC rằng công ty Galaxy Digital Holdings của ông có thể sẽ không thể khôi phục khoản đầu tư 77 triệu USD vào FTX.
 |
| Cú sụp của FTX gây ra hiệu ứng dây chuyền tới những công ty và dự án đầu tư liên quan. Ảnh: TheCoinRepublic. |
Theo dữ liệu của PitchBook, FTX Ventures, quỹ đầu tư của FTX cam kết rót vốn cho khoảng 50 dự án. Sự sụp đổ của công ty mẹ khiến các dự án như Helium Aptos Labs, NEAR Protocol hay Mysten Labs đang đứng trước tương lai bất định.
Theo Bloomberg, các nhà đầu tư lớn của FTX dường như sẽ mất trắng khoảng 32 tỷ USD. Trong nhóm này có không ít các nhà đầu tư lớn bao gồm SoftBank, BlackRock, Ontario Teachers' Pension Plan, Tiger Global Management…
Quy trình phá sản phức tạp
Các nhà đầu tư trên nền tảng FTX đang theo dõi chặt chẽ các thủ tục phá sản với hy vọng họ có thể được hoàn lại tiền. Tuy nhiên, khả năng này là rất khó xảy ra.
Khách hàng của Voyager Digital và Celsius Network, hai nền tảng tiền số đã tuyên bố phá sản vào đầu năm nay, cho đến nay vẫn bị khóa tài khoản và không lấy gì chắc chắn số tiền họ sẽ thu hồi được.
 |
| Voyager Digital và Celsius Network, hai nền tảng tiền số đã tuyên bố phá sản vào đầu năm nay nhưng khách hàng vẫn chưa thể nhận lại tiền. Ảnh: Coinpedia. |
Nhìn chung, một công ty càng lớn và càng phức tạp sẽ khiến thời gian xử lý các thủ tục phá sản càng lâu. Nhiều chuyên gia còn nhận định việc FTX phá sản dường như là thất bại lớn nhất trong năm nay.
Mọi chuyện càng rối rắm hơn khi không chỉ các nhà đầu tư dài hạn, các nhà giao dịch tiền số chuyên nghiệp (trader) cũng bị ảnh hưởng rất lớn vì số tiền kẹt lại.
Các vụ phá sản như FTX nổi tiếng với những quy trình diễn ra rất chậm chạp. Trong đó, các yêu cầu đối với phần còn lại của một công ty được đánh giá dựa trên hàng loạt các bên liên quan.
Theo nhà phân tích Owen Lau, chưa từng có tiền lệ thẩm phán sẽ giải quyết vấn đề cho những người bị kẹt tiền ở một nền tảng như FTX.
 |
| Nhà đầu tư cá nhân chỉ được xếp hạng rất thấp trong danh sách nhận tiền sau khi FTX phá sản. Ảnh: DailyCoin. |
Lau đưa ra nhận định một tòa án sẽ đưa ra phán quyết rằng khách hàng cá nhân có vai trò như những chủ nợ không bảo đảm. Đây là đối tượng có sự ưu tiên thấp nhất trong quá trình nhận lại tiền từ việc truy hồi tài sản của FTX, đứng sau các chủ nợ lớn như tổ chức.
Trong trường hợp đó, những cá nhân đã giao dịch trên nền tảng này, đơn giản là gần như mất trắng sau khi các khoản nợ của FTX đã được thanh toán xong.
Những câu chuyện ít được biết về tỷ phú công nghệ
