Ngày 27/1, Viện Toán học Clay thông báo nhà toán học trẻ của Việt Nam - Phạm Tuấn Huy - được trao học bổng nghiên cứu Clay (Clay Research Fellowship). Theo đó, Phạm Tuấn Huy sẽ được bổ nhiệm làm nghiên cứu viên Clay trong 5 năm, kể từ ngày 1/7/2023.
"Phạm Tuấn Huy là một nhà nghiên cứu rất sáng tạo và nhiều ý tưởng, anh đã có những đóng góp nền tảng cho tổ hợp, xác suất, lý thuyết số và khoa học máy tính lý thuyết", Viện Toán học Clay viết về Tuấn Huy.
Cùng ngày, Đại học Stanford cũng đưa tin về thành tích của nhà toán học sinh năm 1996. Hiện, Huy là nghiên cứu sinh tiến sĩ của Đại học Stanford. Anh sẽ tốt nghiệp và nhận bằng tiến sĩ trong năm nay.
Trước khi nhận học bổng nghiên cứu Clay, Phạm Tuấn Huy từng đạt nhiều thành tích nổi bật về toán tại Việt Nam và quốc tế. (Ảnh: Zing)
Nổi tiếng học giỏi từ khi học cấp 2
Phạm Tuấn Huy không phải cái tên xa lạ đối với những người quan tâm lĩnh vực toán học tại Việt Nam. Năm lớp 9, khi còn là học sinh trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa, Huy đoạt giải nhất học sinh giỏi Toán cấp thành phố. Sau đó, anh là thủ khoa đầu vào lớp chuyên Toán của trường Phổ thông Năng khiếu (Đại học Quốc gia TP.HCM).
Trong 3 năm cấp 3, Huy liên tiếp giành được các giải thưởng lớn nhỏ trong các kỳ thi toán, bao gồm huy chương vàng Olympic 30/4 môn Toán lớp 10, giải nhất học sinh giỏi quốc gia môn Toán năm lớp 11, huy chương vàng Olympic Toán Quốc tế (IMO) năm 2013 và 2014. Ngoài ra, Tuấn Huy được trao giải thưởng công dân trẻ tiêu biểu TP.HCM năm 2013.
Nhận xét về Phạm Tuấn Huy, TS Trần Nam Dũng, Phó hiệu trưởng trường Phổ thông Năng khiếu (Đại học Quốc gia TP.HCM), nói rằng Huy là một học sinh có khả năng học toán tốt nhưng không ồn ào, rất khiêm tốn.
Tiếp xúc với Tuấn Huy từ năm lớp 10, sau đó dẫn dắt Huy ôn thi đội tuyển học sinh giỏi, thầy Dũng nhận thấy Huy là một học sinh trầm tính, khiêm tốn, suy nghĩ sâu sắc và không nóng vội. Theo thầy, đây là những đức tính cần có ở những người theo đuổi và nghiên cứu sâu lĩnh vực toán học.
Thầy Nguyễn Tăng Vũ, giáo viên chủ nhiệm của Huy năm lớp 10, nói rằng Huy đã nổi tiếng học giỏi từ năm cấp 2. Khi lên lớp 10, năng khiếu toán học của Huy được phát triển mạnh hơn nhờ môi trường và năng lực học tập của bản thân.
Trong ấn tượng của thầy Vũ, Tuấn Huy là một học sinh ít nói, dễ xấu hổ, nhưng khi học toán, anh lại rất mạnh dạn thế hiện thế mạnh của mình. Khi thầy Vũ ra đề, Huy thường làm bài rất nhanh. “Đôi khi, lời giải của Huy hơi cồng kềnh nhưng em trình bày rất logic, làm bài đến nơi đến chốn”, thầy Vũ nói với Zing.
Thông tin về học bổng của Phạm Tuấn Huy do Viện Toán học Clay công bố.
Là học sinh giỏi, lại đa tài, nhưng Huy lại khá khiêm tốn và được thầy cô, bạn bè quý mến. Thầy Vũ kể rằng Huy luôn học tất cả môn học với thái độ nghiêm túc và đạt điểm cao. Nam sinh có dáng người gầy gò, ốm yếu nhưng lại có năng lực học tập rất lớn, khiến nhiều thầy cô quý trọng, nể phục.
“Hồi Tuấn Huy học lớp 10, khi đó lớp 10 chưa được thi đội tuyển học sinh giỏi, tôi nói Huy viết đơn xin thi nhưng nhà trường chưa đồng ý. Tôi nghĩ nếu năm đó Huy thi, nhất định em sẽ có giải”, thầy Vũ kể lại.
Hy vọng học trò thành nhà khoa học tầm cỡ
Khi Viện Toán học Clay thông báo Phạm Tuấn Huy nhận học bổng nghiên cứu Clay, thầy Trần Nam Dũng và thầy Nguyễn Tăng Vũ đều biết và cảm thấy tự hào về thành quả học sinh đạt được. Thầy Dũng nói rằng các giáo viên trường Phổ thông Năng khiếu luôn dõi theo con đường của học sinh và tự hào khi các em đạt được những thành tích lớn nhỏ trong sự nghiệp.
Là người từng dẫn dắt Tuấn Huy, thầy Trần Nam Dũng nhận định việc Huy nhận được Clay Research Fellowship là một vinh dự rất lớn. Điều này sẽ giúp nhà toán học trẻ có cơ hội tiếp xúc với các nhà toán học hàng đầu trên thế giới. Ngoài ra, anh cũng sẽ có cơ hội, điều kiện tốt hơn để làm nghiên cứu khoa học. Với Tuấn Huy, đây sẽ là bước ngoặt lớn cho con đường nghiên cứu của anh sau này.
Tuấn Huy có những phẩm chất, tính cách tương đồng thần đồng toán học Terence Tao. Lĩnh vực nghiên cứu Huy đang theo đuổi cũng có nhiều liên quan đến các nghiên cứu của ông Terence Tao. Do đó, thầy Dũng hy vọng sau này Tuấn Huy sẽ trở thành một nhà khoa học tầm cỡ giống ông Tao và mang lại nhiều thành tựu mới cho nền toán học thế giới.
Thầy Nguyễn Tăng Vũ cũng có nhận xét tương tự về học bổng nghiên cứu Clay mà Phạm Tuấn Huy đạt được. Theo thầy, với những người làm khoa học như Huy, học bổng này là một sự khẳng định cho năng lực nghiên cứu của anh, đồng thời là lời công nhận anh chính là nhà khoa học trẻ tài năng, tự lập.
Nhiều nhà nghiên cứu trẻ được trao Clay Research Fellowship sau này được nhận Huy chương Fields. Nhưng với thầy Vũ, việc học trò của mình nhận được Huy chương Fields hay không không quá quan trọng, điều quan trọng là học bổng nghiên cứu Clay sẽ tiếp thêm động lực để Huy làm việc và tạo ra nhiều đột phá hơn trong nghiên cứu.
“Huy luôn có lựa chọn chắc chắn cho con đường của mình. Tôi tin chắc rằng với phẩm chất, năng lực của Huy, cùng với môi trường làm việc thuận lợi như hiện tại, Huy sẽ trở thành một nhà toán học nổi tiếng, mang lại nhiều cống hiến cho toán học và khoa học nói chung”, thầy Nguyễn Tăng Vũ nhấn mạnh.
Viện Toán học Clay (Clay Mathematics Institute) là một quỹ tư nhân phi lợi nhuận về toán nổi tiếng tại Mỹ. Mục tiêu của tổ chức này là tăng cường, phổ biến các kiến thức toán học để các nhà toán học, nhà khoa học được tìm ra những khám phá mới, đồng thời khuyến khích học sinh có năng khiếu theo đuổi sự nghiệp toán học. Do đó, tổ chức này thường trao giải thưởng, học bổng cho các nhà nghiên cứu có thành tích xuất sắc. Học bổng nghiên cứu Clay là một trong số đó.
Học bổng nghiên cứu Clay được chọn dựa trên thành tích nghiên cứu của ứng viên và tiềm năng trở thành nhà lãnh đạo trong lĩnh vực toán học họ đang nghiên cứu. Ứng viên thường là người có bằng tiến sĩ hoặc những người đang trong quá trình hoàn thành luận án tiến sĩ. Những người nhận được học bổng này có thể theo đuổi việc nghiên cứu tại Mỹ, châu Âu hoặc những nơi khác trên thế giới. Học bổng bao gồm tiền lương và các chi phí nghiên cứu, con số cụ thể không được tiết lộ.
Trong số những người từng nhận học bổng nghiên cứu Clay, ba người từng đoạt Huy chương Fields 2014, hai người đoạt Huy chương Fields 2018 và hai người đoạt Huy chương Fields 2022.
Việt Nam hiện có hai nhà toán học nhận được học bổng, giải thưởng từ Viện Toán học Clay. Trước khi Phạm Tuấn Huy nhận học bổng nghiên cứu Clay, GS Ngô Bảo Châu từng được trao giải thưởng nghiên cứu Clay (Clay Research Award) vào năm 2004. Đây là giải thưởng hàng năm nhằm tôn vinh những thành tựu xuất sắc của các nhà toán học tài năng trên thế giới.
