Thành Cát Tư Hãn mở rộng đế chế Mông Cổ từ Thái Bình Dương tới sông Danube trong suốt thời gian từ cuối thế kỷ 12 tới đầu thế kỷ 13. Để lại vô số chiến trường đẫm máu trên đường chinh phạt, vị vua này cũng để lại di sản con cháu đáng kinh ngạc.
Ước tính khoảng 16 triệu người hiện nay là hậu duệ của Thành Cát Tư Hãn.
Trong nghiên cứu xuất bản trên Tạp chí Di truyền học Nhân loại Mỹ 2003, nghiên cứu về di sản gene của người Mông Cổ phát hiện 0,5% đàn ông trên thế giới mang gene của Thành Cát Tư Hãn và 8% đàn ông sống trong lãnh thổ cũ của ông nhiễm sắc thể Y giống nhau.
Sự trỗi dậy của Thành Cát Tư Hãn
Thành Cát Tư Hãn tên Mông Cổ là Temüjin, sinh năm 1162 trong thời kỳ các bộ lạc Mông Cổ xung đột gay gắt. Ông xuất thân từ gia đình dòng dõi chiến binh lâu đời, được đặt tên theo một thủ lĩnh Tatar mà cha ông bắt được. Năm Thành Cát Tư Hãn lên 9 tuổi, cha ông bị đối thủ giết chết. Bị bộ lạc từ bỏ, Thành Cát Tư Hãn và mẹ sống trong nghèo khó.
Dần dần, người anh cùng cha khác mẹ của ông vươn lên làm chủ bộ lạc, khiến ông bất mãn.
Cảm giác bất mãn của ông lên tới đỉnh điểm khi tự tay bắn chết người anh cùng cha khác mẹ.
Quyết tâm thống nhất các bộ lạc du mục trên cao nguyên Mông Cổ, ông lấy vợ người nước ngoài và sinh được 4 con trai với bà Borte. Các con ông được đặt tên là Jochi, Chagatai, Ögedei và Tolui. Sau đó, ông có thêm vô số con.
Thành Cát Tư Hãn huy động đội quân 20.000 chiến binh tiêu diệt người Tarta và dẫn quân đi khắp lục địa. Ông dạy họ cưỡi ngựa không dùng tay, để họ rảnh tay cầm lao và thương giết chết kẻ thù.
Mỗi khi thắng trận, ông đều ra lệnh giết chết tù binh là trai trẻ, đàn ông cao từ 90 cm trở lên. Nhìn thấy bất kỳ người phụ nữ nào vừa mắt, ông đều nạp làm thiếp. Quân đội của Thành Cát Tư Hãn tăng lên 80.000 người vào năm 1206. Khi đánh bại tất cả các bộ lạc Mông Cổ thù địch vào năm sau, ông được gọi là Thành Cát Tư Hãn, nghĩa là người cai trị toàn cầu, vị thần tối cao của dân tộc.
"Niềm vui lớn nhất của một người đàn ông đánh bại kẻ thù, đánh đuổi chúng trước mặt mình, lấy đi tất cả những gì chúng có, nhìn thấy người chúng yêu thương rơi nước mắt, cưỡi ngựa của chúng, ôm vợ và con gái của chúng trong tay mình" , Thành Cát Tư Hãn nói.
Hơn 20 năm sau, ông cai trị hầu hết nước Nga ngày nay, Trung Quốc, Iraq, Triều Tiên, Đông Âu và Ấn Độ. Cuộc tàn sát 40 triệu người của Thành Cát Tư Hãn trên đường chinh phạt đã giúp lượng khí thải carbon của nhân loại giảm 700 triệu tấn.
Hậu duệ của Thành Cát Tư Hãn
Nhóm chuyên gia quốc tế nghiên cứu di truyền học năm 2003 đặt câu hỏi: "Có bao nhiêu người là hậu duệ của Thành Cát Tư Hãn?".
Để tìm hiểu, họ nghiên cứu 5.000 mẫu máu thu thập trong 10 năm từ hơn 40 nhóm dân cư sinh sống trong và gần lãnh thổ của đế chế Mông Cổ. Chỉ một quần thể bên ngoài biên giới cũ của đế chế mang gene của ông là nhóm dân tộc Hazaras nói tiếng Ba Tư ở Afghanistan và Pakistan.
"Người Hazaras cung cấp cho chúng tôi manh mối đầu tiên về mối quan hệ với Thành Cát Tư Hãn" , Spencer Wells, nhà di truyền học, đồng tác giả của nghiên cứu, nói. " Họ truyền miệng câu nói lâu đời rằng họ là hậu duệ dòng chính của Thành Cát Tư Hãn".
Wells tập trung nghiên cứu nhiễm sắc thể Y trong các mẫu máu. Vì nhiễm sắc thể này không trải qua quá trình tái tổ hợp như những gene khác mà luôn truyền từ bố sang con, nên nó không thay đổi.
Các đột biến ngẫu nhiên có thể xảy ra, nhưng điều này giúp các nhà nghiên cứu phát hiện được chúng đều cùng một dòng dõi.
"Chúng tôi xác định được một dòng nhiễm sắc thể Y có yếu tố bất thường" , nghiên cứu viết. "Nó được tìm thấy ở 16 dân tộc sinh sống khắp khu vực rộng lớn ở châu Á, trải dài từ Thái Bình Dương tới biển Caspi và xuất hiện với tần suất cao: 8% đàn ông ở 16 dân tộc mang nhiễm sắc thể đó, tương đương 0,5% dân số thế giới (gần 16 triệu người)".
Các chuyên gia tìm thấy dòng dõi đặc biệt từ 1.000 năm trước là con cháu của Thành Cát Tư Hãn, cho hay, cứ 200 người đàn ông còn sống ngày nay thì 1 người là hậu duệ của ông.
iều này trùng hợp với ước tính của một số học giả rằng ông khiến hơn 1.000 phụ nữ mang thai trong thời gian trị vì. Các nhà di truyền học nói thêm có sự tương quan giữa con đường chinh phạt mở rộng lãnh thổ của Thành Cát Tư Hãn và sự lan toả dòng giống của ông.
Truy lùng hậu duệ của Thành Cát Tư Hãn
Hiện chưa rõ Thành Cát Tư Hãn bao nhiêu con ruột. Chỉ có 4 người con đầu của ông với Borte được công nhận chính thức. Jochi ít nhất 16 con, trong khi Chagatai có 15 con.
"Đây là minh chứng rõ ràng rằng văn hóa đóng vai trò lớn trong các kiểu biến đổi di truyền và đa dạng trong quần thể người", Wells nhận xét. "Đây là trường hợp đầu tiên được ghi nhận, khi nền văn hóa nhân loại khiến một dòng gene duy nhất phát triển tới quy mô lớn như thế chỉ trong vài trăm năm".
