Ngõ nhỏ ở Hà Nội được hình thành cách đây hàng chục năm, khi các hộ gia đình ở phố cổ thực hiện quá trình chia cắt đất.
Lâu dần, đây trở thành một trong những điểm đặc trưng mỗi khi nhắc tới “36 phố phường” của Thủ đô. Khách du lịch đến Hà Nội thường dành thời gian dạo phố cổ, khám phá các ngóc ngách sâu hun hút như một điều mới lạ, tò mò.
Nếu chỉ nhìn bằng mắt thường, ít ai biết tới sự tồn tại kỳ lạ của những con ngõ này bởi nó nằm ẩn mình bên cạnh các căn nhà cổ, hoặc các cửa hàng ở mặt đường lớn khang trang.
Những con ngõ nhỏ xuất hiện ở hầu hết các tuyến phố thuộc khu vực phố cổ Hà Nội, với đặc trưng chiều ngang chưa đầy 1 mét và đường đi dẫn vào sâu bên trong là cả chục hộ dân cùng sinh sống.
Bên trong những con ngõ này là một hệ sinh thái nhà ở vô cùng phức tạp. Đây được cho là khu đất “kim cương” của Thủ đô khi nằm chính giữa trung tâm phố cổ.
Mỗi m2 vuông đất mặt đường ở phố cổ lên đến hàng tỷ đồng. Vì vậy, đất phố cổ Hà Nội được so sánh ngang với giá đất ở các thành phố như Paris (Pháp) hay Tokyo (Nhật Bản).
Do là đất “kim cương”, từng m2 đất ở đây đều được tận dụng một cách tối đa để “hái ra tiền”.
Ngõ nhỏ không chỉ là lối đi mà còn là nơi kinh doanh đủ loại hình khác nhau như: Khách sạn, homestay, buôn bán lẻ các mặt hàng quần áo, đồ gia dụng, trang sức…
Một con ngõ trên phố Hàng Buồm, sâu khoảng 200m, ngang chưa tới 1m chỉ vừa 1 người đi, người di chuyển qua đây phải dùng đèn pin mới có thể nhìn đường. Tuy vậy, ít ai biết bên trong ngõ này là nơi ở của 12 hộ dân.
Đất trong ngõ được chia thành nhiều mảnh nhỏ khác nhau, kết cấu không đồng bộ. Phần lớn nhà dân ở đây đều có diện tích rất nhỏ.
Cuộc sống kinh doanh nhộp nhịp ở mặt đường phố cổ tạo ra bức tranh đối nghịch với những gì diễn ra bên trong những con ngõ siêu nhỏ ở Hà Nội.
Ngõ sâu hun hút, luôn tối tăm dù là ban ngày hay ban đêm. Tiến vào sâu hơn, cảm giác khá chật chội, ẩm thấp.
Một con ngõ nhỏ tối tăm phải bật điện cả ngày lẫn đêm ở Hàng Buồm
Bên trong ngõ nhỏ là hàng chục hộ dân sinh sống. Đáng chú ý, ngay trên phía đầu đường đi vào ngõ là căn gác xép chỉ rộng 2m, dài 3m và cao chưa đến 1m2 là nơi ở của ông Hoàng Văn Xuân (57 tuổi). Căn nhà từng là nơi sinh hoạt của 9 người trong 1 gia đình.
Muốn vào nhà, các thành viên thường phải... đu lên bằng những bậc cầu thang chữ U đã hoen gỉ.
