Đây là một trong những vấn đề được Chính phủ đề cập trong báo cáo gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về một số nội dung của dự thảo Luật Đất đai sửa đổi. Dự luật này dự kiến được Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp bất thường lần thứ 5, diễn ra trong tháng 1.
Trước khi trình ra Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi.
Đề cập đến quy định về Quỹ Phát triển đất (Điều 114), Chính phủ giải thích đây không phải là chính sách mới mà đã được quy định từ Luật Đất đai năm 2003, 2013.
Chính phủ đề nghị giữ quy định về Quỹ phát triển đất trong dự thảo Luật Đất đai sửa đổi (Ảnh minh họa: Hà Phong).
Quỹ phát triển đất có chức năng nhận vốn từ nguồn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền thu từ đấu giá quyền sử dụng đất và huy động các nguồn khác theo quy định để ứng vốn và chi hỗ trợ trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; tạo quỹ đất và phát triển quỹ đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Chính phủ nhận định Quỹ phát triển đất là nguồn tài chính quan trọng để Nhà nước chủ động thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, xây dựng các khu tái định cư.
Phát triển quỹ đất để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, nhằm đảm bảo việc tiếp cận đất đai kịp thời, minh bạch, khách quan, hạn chế tiêu cực và tăng thu ngân sách.
Nếu bỏ Quỹ phát triển đất sẽ dẫn đến thiếu linh hoạt, chủ động trong tạo quỹ đất, xây dựng các khu tái định cư, các dự án sẽ phải kéo dài khâu giải phóng mặt bằng, làm chậm tiến độ trong giải ngân vốn đầu tư công, không khả thi trong đấu giá quyền sử dụng đất, theo nhận định của Chính phủ.
Với lập luận này, Chính phủ đề nghị giữ quy định về Quỹ phát triển đất trong Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi.
Đồng thời với đề xuất này, Chính phủ cũng đề nghị sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Ngân sách Nhà nước nhằm đảm bảo nguồn vốn cho Quỹ phát triển đất hoạt động từ nguồn ngân sách Nhà nước.
Theo quan điểm của Chính phủ, Luật Ngân sách Nhà nước hiện hành quy định không hỗ trợ ngân sách cho các quỹ tài chính ngoài ngân sách.
Luật cũng quy định tiền sử dụng đất phải nộp vào ngân sách Nhà nước mà không khấu trừ chi phí đã phải ứng trước để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, xây dựng hạ tầng để tạo quỹ đất đấu giá.
Quy định này, theo Chính phủ, làm tê liệt hoạt động của Quỹ phát triển đất do không được cấp vốn và không có cơ chế hoàn vốn để bảo toàn vốn.
Điều 114 Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi quy định Quỹ phát triển đất:
1. Quỹ phát, triển đất của địa phương là Quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách do UBND cấp tỉnh thành lập để tiếp nhận và ứng vốn phục vụ các nhiệm vụ thuộc chức năng của Tổ chức phát triển quỹ đất quy định tại luật này, thực hiện chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số và các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
2. Nguồn tài chính của Quỹ phát triển đất được phân bổ từ ngân sách Nhà nước và huy động các nguồn khác theo quy định của pháp luật.
3. UBND cấp tỉnh có trách nhiệm trình HĐND cùng cấp quyết định phân bổ nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hằng năm của địa phương cho Quỹ phát triển đất.
4. Chính phủ quy định cơ cấu, tổ chức, chức năng nhiệm vụ, và cơ chế hoạt động của Quỹ phát triển đất.
