Số ca sốt xuất huyết nặng ở miền Bắc tăng nhanh, tỷ lệ tử vong bất thường

Theo báo cáo của Bộ Y tế, từ tháng 1 đến hết tháng 8, cả nước ghi nhận gần 180.000 ca mắc sốt xuất huyết, 70 trường hợp tử vong.

Tại Hà Nội, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) thành phố cho biết, từ đầu năm đến nay đã ghi nhận 1.342 ca mắc sốt xuất huyết, tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm 2021. Riêng tuần qua, Hà Nội ghi nhận 308 trường hợp mắc và 22 ổ dịch mới. Số ca mắc được dự báo tiếp tục tăng cao do đang trong cao điểm mùa dịch, kết quả giám sát tại nhiều điểm có chỉ số muỗi, bọ gậy vượt ngưỡng.

4 ca sốt xuất huyết tử vong tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương

Lãnh đạo Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương (Hà Nội) cho biết hiện đơn vị này đang điều trị cho khoảng 20 bệnh nhân sốt xuất huyết rất nặng. Mỗi ngày, các bác sĩ tiếp nhận thêm 3-6 ca nặng từ tuyến dưới chuyển lên.

Sốt xuất huyết là bệnh cấp tính, diễn biến nặng rất nhanh chóng. Từ khi có dấu hiệu cảnh báo đến khi xuất hiện sốc, nếu không được xử lí phù hợp thì có thể chỉ vài tiếng.

"Do vậy, tình trạng bệnh nhân khi chuyển lên tuyến trên phụ thuộc vào việc xử lí ban đầu có kịp thời hay không", BS Nguyễn Trung Cấp - Phó Giám đốc Bệnh viện, nói những ca được xử lí tốt lúc ban đầu thì khi đến tuyến cao nhất, việc khắc phục các diễn biến nặng tương đối dễ dàng. Tuy nhiên nếu xử lí ban đầu không tốt, bệnh nhân đến đã trong tình trạng sốc rất sâu hoặc suy đa phủ tạng, điều trị cực kì khó khăn thậm chí tử vong.

Tuần qua, có tới 4 ca sốt xuất huyết tử vong tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương do diễn biến quá trầm trọng, các biện pháp can thiệp không hiệu quả.

Bộc lộ những vấn đề trong hệ thống y tế

Bác sĩ Cấp nói với VietNamNet, 4 trường hợp tử vong do sốt xuất huyết phản ánh một số vấn đề. Do cộng đồng đang lưu hành cả ba bệnh gây sốt là Covid-19, cúm và sốt xuất huyết nên nhiều người dân bị sốt không nghĩ đến sốt xuất huyết ngay. Đến khi có diễn biến khá nặng như chảy máu, choáng, sốc thì mới vào viện.

Bệnh có diễn biến rất phức tạp, trở nặng nhanh. Sự chồng chéo bệnh lý dẫn đến đánh giá nhận định tình trạng bệnh đôi khi không dễ dàng với mọi bác sĩ ở các tuyến.

"Có một số ít trường hợp do thầy thuốc tuyến dưới nhận định chưa thật sự chính xác, dẫn đến xử lí chưa đúng với diễn biến thực khiến bệnh nhân trở nặng, còn lại phần lớn do cơ địa bệnh nhân hoặc các bệnh nền khiến diễn biến bệnh trầm trọng lên", bác sĩ Cấp cho hay.

Theo nhận định của Phó Giám đốc bệnh viện đầu ngành về chuyên khoa Truyền nhiễm này, năm nay, bệnh nhân sốt xuất huyết nặng xuất hiện sớm hơn, tăng nhanh hơn, tỷ lệ tử vong cũng được coi là bất thường khi cao hơn hẳn so với các năm trước đó. Bác sĩ Cấp đưa ra nhiều yếu tố lý giải cho sự bất thường đó.

Thứ nhất, có thể do đặc tính của chủng virus Dengue gây bệnh năm nay, cũng có thể vì quần thể bệnh nhân mắc sốt xuất huyết mắc bệnh này sau nhiễm Covid-19, có các thay đổi về miễn dịch góp phần ảnh hưởng diễn biến trên bệnh nhân.

Thứ 2 là ngành y tế đang gặp khó khăn, nhiều nơi thiếu thuốc hoặc nhân lực, sẽ ảnh hưởng đến chất lượng điều trị.

Thứ 3 là đáp ứng điều trị, suốt 2 năm qua, cả hệ thống y tế tập trung vào phòng và điều trị Covid-19, đã xuất hiện tình trạng có nơi, có lúc, một số bác sĩ "quên" kiến thức về sốt xuất huyết.

Với bệnh sốt xuất huyết, quá trình cấp cứu với bệnh nhân nặng đòi hỏi sự liên tục, phải được xử lý theo dõi sát từng 20-30 phút, thậm chí 5-10 phút/lần. Tuy nhiên, một số nơi không chú ý điều đó. Bởi vậy sau khi xử lí bệnh nhân ổn đã chuyển lên tuyến trên, nhưng nếu trên đường vận chuyển không đảm bảo được việc tiếp tục theo dõi và điều trị sâu sát thì bệnh nhân có thể tái sốc hoặc có biến chứng xảy ra ngay trên đường vận chuyển.

Nguy cơ diễn biến nặng ở bệnh nhân sốt xuất huyết có thể xảy ra ở mọi đối tượng, tuy nhiên mô hình diễn biến có thể khác nhau.

Ở trẻ nhỏ, thường gặp tình trạng sốc nhiều hơn trong khi ít biến chứng chảy máu nghiêm trọng. Ở người già và người có bệnh nền, có thể gặp biến chứng chảy máu nghiêm trọng hơn. Ví dụ như người loét dạ dày hành tá tràng, xơ gan có giãn tĩnh mạch thực quản. Khi mắc sốt xuất huyết nếu xảy ra xuất huyết ở những vị trí này thì việc xử lý sẽ cực kì khó khăn.

Hoặc với bệnh nhân tăng huyết áp, nếu huyết áp tụt về mức bình thường như người khác thì đã là tình trạng sốc nặng đối với họ. Nếu thầy thuốc nhận định giá trị huyết áp không đúng có thể dẫn đến xử trí không phù hợp.