Mất mát của những "cây đa, cây đề"...
NSND Diệp Lang qua đời vào sáng 11/3 tại Mỹ. Trước đó, sức khoẻ ông đã không tốt vì bệnh tật và cả chứng Parkinson. Ông ra đi trong vòng tay của gia đình. Đồng nghiệp ở Mỹ và Việt Nam đều tổ chức lễ tang, tiễn biệt “cây cổ thụ” của ngành cải lương nước nhà.
NSND Diệp Lang được đánh giá là hình mẫu của một kép độc, kép lão và ông là bậc thầy khai thác khả năng “ca trong diễn – diễn trong ca”. Ông được nhớ đến với những vai diễn ông hội đồng trong vở Đời cô Lựu, Tiếng hò sông Hậu…
Xem thêm: NSND Diệp Lang: Bậc thầy thượng thừa ‘ca trong diễn - diễn trong ca’
NSND Bạch Tuyết thừa nhận dù diễn với bao đồng nghiệp thì ông hội đồng Thăng của NSND Diệp Lang vẫn khiến cô Lựu day dứt, đau đớn và nặng lòng nhất. Gương mặt gạo cội của làng cải lương cũng tâm sự dù đã tiễn biệt bao đồng nghiệp trong cuộc “di cư”, bà vẫn mãi không thể “bài học vô thường học mãi cũng không quen”.
Xem thêm: NSND Bạch Tuyết: ‘Ông hội đồng Thăng đã di cư rồi’
Khi NSND Diệp Lang qua đời, và thậm chí trước khi ông còn sống, vẫn chưa một ai thay thế được vị trí của cố nghệ sĩ tài năng trên địa hạt cải lương. Một thời, người ta từng kỳ vọng NSƯT Hữu Quốc có đủ tiềm năng để tiếp nối, nhưng rồi vì nhiều lý do, NSND Diệp Lang vẫn mãi đứng trên thế độc tôn.
Đây là điều giới chuyên môn, mộ điệu nuối tiếc nhất.
Chỉ vài ngày sau khi đám tang NSND Diệp Lang được tổ chức, nghệ thuật cải lương lại thêm một mất mát khi nghệ sĩ Tiến Dũng qua đời ở tuổi 64 vào 16/3. Ông thuộc biên chế Nhà hát Trần Hữu Trang.
Đáng tiếc, nghệ sĩ cải lương trải qua những ngày cuối đời trong đau đớn khi một bàn chân bị hoại tử và biến chứng của bệnh tiểu đường. Tiền viện phí là một gánh nặng cho con gái ông. Tang lễ của cố nghệ sĩ Tiến Dũng được tổ chức khiêm tốn tại quê nhà Bến Tre.
Nghệ sĩ cải lương Tiến Dũng được đánh giá cần mẫn, yêu nghề, hết lòng với từng vai diễn và nhiệt tình chỉ dạy cho thế hệ nghệ sĩ trẻ. Nhưng thật không may khi ông phải trải qua những khó khăn về vật chất lẫn đau đớn về thể xác.
... đến vấn đề lớn hơn của nghệ thuật cải lương
Sự mất mát của nghệ thuật cải lương là điều không thể phủ nhận, nhưng hơn thế nữa, liệu bộ môn truyền thống này sẽ ra sao khi các “cây đa, cây đề” không còn nữa?
Vấn đề được đặt ra là liệu cải lương sẽ tiếp tục mai một trong nhiều năm tới khi mà lớp tre già dần rơi rụng, nhưng lớp măng non nào đủ kiến thức để giới thiệu, phổ cập cải lương cho khán giả yêu thích bộ môn này?
Trước đây, NSND Bạch tuyết từng làm sê-ri Vọng cổ online. Bà giải thích cặn kẽ về các giai điệu cải lương, xuất xứ của nó và thị phạm rõ ràng. Nhưng sê-ri này chỉ dừng ở 10 tập nên không ít người tiếc nuối khi nghệ sĩ kỳ cựu bỏ dỡ.
NSND Kim Cương cũng từng thừa nhận rằng những buổi talkshow về cải lương là điều cần thiết và đó là công việc, trách nhiệm của họ. Thế nên, rất cần những nghệ sĩ gạo cội có thể thực hiện các chương trình phổ cập kiến thức cải lương bài bản để công chúng cùng nghe, cùng hiểu.
Bởi nếu phải dựa vào thế hệ trẻ, điều này chưa chắc thành hiện thực, mà chỉ sợ đến lúc ấy, không chắc liệu khán giả còn quan tâm đến cải lương nữa hay không!
