Sau bầu cử, chính trị Thái Lan vẫn rối như tơ vò

Ông Pita Limjaroenrat của đảng Move Forward chưa chắc chắn sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo của Thái Lan. (Ảnh: CNA)

Đến nay, khi các hòm phiếu đã được kiểm, tranh luận về việc thành lập chính phủ liên minh đang nổi lên, với nhiều kịch bản có thể xảy ra.

Dù các đảng đối lập nhận được số phiếu nhiều nhất, họ cũng không chắc chắn sẽ được thành lập chính phủ mới. Vẫn có khả năng một tập hợp khác không bao gồm Pheu Thai và Move Forward sẽ hình thành và tạo nên một liên minh mới, nếu họ bắt tay với Thượng viện gồm 250 nghị sĩ.

Chính phủ hiện nay có động lực mạnh mẽ để thành lập một liên minh nhằm ngăn các đảng ủng hộ dân chủ lên cầm quyền. Quan điểm chỉ trích của đảng Move Forward có vẻ sẽ gây ra mối đe dọa thực sự đối với Hoàng gia Thái Lan. Nhà vua Bhumibol dường như muốn đưa đất nước trở về chế độ quân chủ tuyệt đối, vì thế, một liên minh chống đa số có thể ra đời.

Trong khi đó, tập hợp các đảng ủng hộ dân chủ có nguy cơ tan rã. Pheu Thai có thể từ bỏ Move Forward và lập liên minh với những đảng còn lại và các nghị sĩ. Khi Pheu Thai khao khát trở lại cầm quyền, lãnh đạo của họ có thể nhận thấy những quan điểm cấp tiến của Move Forward và mối đe dọa đối với thể chế quân chủ sẽ trở thành trách nhiệm chính trị. Pheu Thai có vẻ không hiểu rằng nhiều người dân muốn cải cách thể chế hơn là chủ nghĩa dân túy xung quanh những ranh giới mà đảng này đi theo trong nhiều năm qua.

Nếu Pheu Thai từ bỏ các đảng đòi dân chủ để tìm kiếm quyền lực, đảng Bhumjaithai có thể đóng vai trò đáng kể trong việc thành lập lực lượng liên minh. Bhumjaithai thể hiện là đảng khá linh hoạt về ý thức hệ, khi vừa ủng hộ thể chế vừa không phản đối việc hợp tác với các đảng đòi dân chủ.

Chắc chắn sẽ có nỗ lực đẩy lùi Move Forward từ lực lượng trung thành với hoàng gia, gây ra nguy cơ rối loạn nghiêm trọng. Nếu thủ tướng mới được bầu ra không đại diện cho liên minh Move Forward – Pheu Thai mà từ các đảng ủng hộ quân đội và các nghị sĩ, khả năng cao sẽ xảy ra biểu tình trên đường phố, như từng xảy ra những năm trước đây.

Cơ hội nào cho gương mặt mới?

Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-o-cha. (Ảnh: CNA)

Để trở thành thủ tướng, ông Pita Limjaroenrat của Move Forward sẽ cần ít nhất 376 phiếu trong tổng số 750 phiếu của Quốc hội. Trong kịch bản này, Move Forward phải thuyết phục được ít nhất 67 thượng nghị sĩ nữa tham gia liên minh để bỏ phiếu ủng hộ ông Pita trở thành thủ tướng.

Move Forward cam kết sẽ sửa Luật Khi quân nếu lên nắm quyền. Luật này quy định án tù lên đến 15 năm đối với những người bị kết tội xúc phạm nhà vua, hoàng hậu hoặc người kế vị. Các thượng nghị sĩ có thể không chấp nhận việc sửa luật, vì họ thuộc phe bảo hoàng.

Do đó, các thượng nghị sĩ có thể sẽ tiếp tục ủng hộ Thủ tướng Prayuth Chan-o-Cha tiếp tục cầm quyền. Kết quả sơ bộ cho thấy đảng United Thai Nation của ông Prayuth chỉ giành được 36 ghế. Với sự ủng hộ của Thượng viện, United Thai Nation có thể giúp ông Prayuth tiếp tục làm thủ tướng nếu tập hợp đủ phiếu từ các đảng cùng chung tư tưởng, để có ít nhất 90 ghế ở Hạ viện.

Theo kịch bản này, ông Prayuth sẽ điều hành chính phủ thiểu số, dẫn đến nguy cơ mất ổn định, vì chính phủ của ông sẽ không thể thông qua các luật trình lên hoặc phải dựa vào những cuộc đàm phán phức tạp để các dự luật được thông qua.

Ông Ruangkrai Leekitwattana, thành viên đảng Palang Pracharath, cáo buộc ông Pita sở hữu trái phép cổ phần trong một công ty truyền thông đã giải thể. Ông Pita đã giải thích rằng ông sở hữu số cổ phần đó chỉ vì thừa kế theo di chúc của người bố quá cố.

Tuy nhiên, ủy ban bầu cử có nhiệm vụ điều tra phản ánh nhận được trước khi bầu cử diễn ra, và sẽ mất 2 tháng để hoàn tất.

Nếu cuộc điều tra kết luận rằng ông Pita hành động sai, ông sẽ bị tước tư cách nghị sĩ.

Chính trị Thái Lan đã có nhiều ví dụ về việc giải tán chính đảng theo cách gây tranh cãi. Hai tổ chức tiền thân của Pheu Thai là Thai Rak Thai và People’s Power bị giải thể với cáo buộc gian lận bầu cử.

Tiền thân của Move Forward là Future Forward bị giải thể năm 2020 vì khoản tiền mà lãnh đạo cho đảng vay, nhưng bị tòa án hiến pháp kết luận là quyên góp trái pháp luật.

Dù đến nay chưa có phàn nàn cụ thể nào có thể dẫn đến nguy cơ Move Forward bị giải thể, giới quan sát cho rằng chưa thể loại trừ khả năng này.

Việc Move Forward bị giải thể có thể sẽ châm ngòi cho làn sóng biểu tình trên đường phố năm 2020, sau khi Future Forward bị giải thể.

Bình Giang

Theo ST, CNA