Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa công khai tham vấn cộng đồng Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của Dự án nhà máy xử lý rác và phát điện Bắc Giang (phường Đa Mai, TP Bắc Giang).
Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Giang, tổng khối lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh toàn tỉnh trung bình khoảng 965 tấn/ngày. Khối lượng rác tồn lưu tại các điểm tập kết, khu xử lý là 5.800 tấn.
Thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang (Ảnh: VGP).
Tuy nhiên, số rác đã được thu gom chưa được xử lý triệt để, mới xử lý được khoảng 747 tấn/ngày, đạt tỷ lệ hơn 87%. Hoạt động xử lý rác thải trên địa bàn tỉnh Bắc Giang chủ yếu thực hiện theo phương pháp đốt và chôn lấp. Do đó, ĐTM khẳng định việc đầu tư xây dựng nhà máy đốt rác phát điện là nhu cầu cấp thiết với Bắc Giang.
Theo phương án thiết kế, Nhà máy xử lý rác và phát điện Bắc Giang có công suất xử lý rác 750 tấn/ngày đêm, công suất phát điện 12MW.
Hiện nay có 3 biện pháp chủ yếu được sử dụng để xử lý chất thải rắn là chôn lấp, đốt và ủ sinh học chế biến phân compost. Tuy nhiên, việc xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng chôn lấp hay đốt (không phát điện) gây lãng phí nguồn tài nguyên lớn.
Trong khi điều kiện kinh tế của Việt Nam còn nhiều khó khăn, cần tận dụng mọi nguồn lực để phát triển kinh tế, tránh lãng phí cũng như giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường sống.
Việc sử dụng công nghệ đốt chất thải rắn thu hồi năng lượng đang được coi là giải pháp hiệu quả và bền vững.
Dự án đã được UBND tỉnh Bắc Giang cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu ngày 24/8 vừa qua. Công nghệ dự án đang trình thẩm định tại Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Giang.
Chủ đầu tư dự án - Công ty TNHH năng lượng môi trường Bắc Giang, đã phối hợp với Công ty Cổ phần Tư vấn xây dựng Điện 4 (đơn vị tư vấn) lập báo cáo ĐTM theo hướng dẫn tại Luật Bảo vệ môi trường, trong đó lựa chọn công nghệ đốt chất thải kết hợp phát điện.
Lò đốt cơ học kiểu Martin (Đức) có ưu điểm đốt rác không cần phân loại đầu nguồn, dễ dàng vận hành và bảo trì, đã được sử dụng phổ biến trên thế giới và kiểm chứng trong thực tế tại một số quốc gia có tính chất rác thải tương tự như Việt Nam.
Ghi lò được sản xuất từ Trung Quốc đã được cải tiến theo công nghệ Martin (Đức) để phù hợp với tính chất rác không phân loại, độ ẩm cao của châu Á.
Về các yếu tố nhạy cảm môi trường, báo cáo ĐTM khẳng định, dự án được xây dựng hoàn toàn trong quy hoạch khu xử lý chất thải rắn, không phải đền bù giải phóng mặt bằng.
Diện tích đất được bàn giao cho xây dựng dự án gần 66.000m2 giáp ranh với bãi rác TP Bắc Giang.
Toàn bộ dự án không có yêu cầu di dân, tái định cư; cách cụm dân cư đồi Chăn nuôi, thôn Lò, xã Tân Mỹ, huyện Yên Dũng khoảng 10m; cách khu dân cư thôn Lò, xã Tân Mỹ, huyện Yên Dũng khoảng 500m và cách khu dân cư Thanh Mai, phường Đa Mai 1.000m.
Vị trí xây dựng Nhà máy xử lý rác và phát điện Bắc Giang so với các khu vực nhạy cảm về môi trường (Ảnh: ĐTM).
Dự án giáp ranh với suối Hoàng Thanh - một nhánh sông nhỏ của sông Thương. Suối Hoàng Thanh được dự kiến là nơi tiếp nhận nước thải sau xử lý của dự án.
Dự kiến, các hạng mục công trình, lắp đặt máy móc thiết bị sẽ được bắt đầu từ tháng 6/2024 đến tháng 8/2025; đi vào hoạt động từ tháng 10/2025.
"Nhà máy sử dụng công nghệ đốt không phân loại do vậy toàn bộ lượng rác sẽ được đưa thẳng vào nhà máy bằng xe chở rác chuyên dụng. Chủ dự án đã lựa chọn sử dụng lò ghi cơ khí cho công nghệ đốt rác phát điện là lựa chọn tối ưu nhất. Đây là công nghệ lò đốt có khả năng thích ứng mạnh với chất thải, ít sự cố, hiệu suất xử lý tốt và hiệu suất xử lý môi trường tốt, chi phí thấp", báo cáo ĐTM đánh giá.
Môi trường đất ở Bắc Giang chưa có dấu hiệu ô nhiễm
Báo cáo ĐTM dẫn lại báo cáo của cơ quan chức năng đánh giá, môi trường đất ở tỉnh Bắc Giang chưa có dấu hiệu ô nhiễm, tuy nhiên có xu thế thoái hóa cằn cỗi, bạc mầu do xói mòn, rửa trôi, mất chất hữu cơ; khô hạn, ngập úng, lũ, trượt, sạt lở đất; phèn hóa và do sử dụng đất không hợp lý dẫn đến nhiều vùng đất bị cằn cỗi mất khả năng canh tác.
Các bãi chôn lấp chất thải rắn lớn như Đa Mai, Thắng Cương - Nham Sơn, Cao Xá, Đồi Ông Mật (khu 3), Tân Hưng, Biên Sơn... có khối lượng chất thải rắn lớn và diện tích chôn lấp lớn là những khu vực có nguy cơ cao tác động đến môi trường đất do rò rỉ nước rác và thất thoát các chất độc hại qua thành, nền bãi chôn lấp ra xung quanh.
Một số làng nghề được quy hoạch cụm công nghiệp như Vân Hà, Hoàng Ninh và một số khu vực bị ô nhiễm ở Yên Dũng, TP Bắc Giang cũng gây ô nhiễm môi trường đất.
