Phản ánh với phóng viên Dân trí, chị Y. cho biết, khoảng 10h ngày 21/8, chị nhìn thấy người đàn ông bán rùa trên vỉa hè đường Trần Quý Kiên (ngã tư đường Mai Chí Thọ). Chị đã dừng xe bên đường cách đó một đoạn để quan sát, sau đó lại gần chỗ con rùa.
"Thay vì mời chào tôi mua, thì người bán đầy cảnh giác hỏi tôi: Có gì không chị?", chị Y. thuật lại.
Sau khi chị Y. hỏi thông tin con rùa, người bán nói đây là rùa từ Tây Ninh, khoảng 40 tuổi. Người bán nói rùa có giá 4,7 triệu đồng.
Người đàn ông mang rùa đến tận xe chị Y. để ngã giá (Ảnh: Nhân vật cung cấp).
Thấy khách mặc cả và nói muốn mua con rùa trên để giải cứu, người bán quả quyết: "Vậy thôi coi như chị em mình hùn tiền với nhau cứu con rùa. Em bớt chị còn 2 triệu đồng".
Người phụ nữ từ chối mua và chụp ảnh hiện trường, gọi điện đến đường dây nóng của Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) để báo cáo.
"Ngày nào tôi cũng đi qua khu vực này, thường thấy rùa bị bày bán dọc đường Mai Chí Thọ, đường vào bán đảo Kim Cương, cả bên quận 9 cũ đoạn vòng xoay Nguyễn Duy Trinh cũng có", chị Y. phản ánh.
Đại diện ENV cho biết, việc nuôi nhốt, mua bán rùa không có đầy đủ giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp và không đáp ứng các điều kiện khác theo quy định là hành vi vi phạm pháp luật.
Tùy theo loài bị vi phạm, số lượng hoặc giá trị các cá thể bị vi phạm, hành vi nuôi nhốt, buôn bán trái phép các cá thể rùa có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức hình phạt tù tối đa đối với cá nhân lên đến 15 năm, theo quy định tại Điều 234, 244 BLHS; bị xử phạt vi phạm hành chính lên đến 400 triệu đồng đối với cá nhân theo quy định tại Điều 21, 22, 23 Nghị định 35/2019/NĐ-CP.
Phạm vi phát hiện tình trạng buôn bán rùa trái phép ở TPHCM (Ảnh: ENV).
Theo báo cáo của ENV, TPHCM luôn là một "điểm nóng" ghi nhận việc buôn bán rùa trên đường phố diễn ra phổ biến, kéo dài nhiều năm. Trong năm 2022, toàn địa bàn ghi nhận 447 trường hợp buôn bán rùa trái phép.
Tuy nhiên, ENV hầu như không ghi nhận được thành công của các cơ quan chức năng tại TPHCM khi xử lý hơn 400 trường hợp bán rong ĐVHD trên địa bàn trong năm 2022.
Trong những trường hợp này, cơ quan chức năng thường đã đến kiểm tra địa điểm được người dân báo cáo, tuy nhiên không phát hiện người vi phạm.
Đáng chú ý, hoạt động buôn bán, nuôi nhốt các loài rùa ngoại lai đang có chiều hướng gia tăng. Hoạt động này đang tiềm ẩn nhiều mối nguy hại đến môi trường, đa dạng sinh học nếu các cá thể này bị thả về tự nhiên cũng như nguy cơ lan truyền các dịch bệnh nguy hiểm có nguồn gốc từ động vật hoang dã.
Đặc biệt, hoạt động buôn bán trái phép các loài ngoại lai nguy cấp, quý, hiếm như rùa sao Ấn Độ, rùa bức xạ, rùa sao Myanmar tại Việt Nam cũng đã và đang ảnh hưởng đáng kể đến công tác bảo tồn, bảo vệ các loài động vật hoang dã này trên toàn cầu.
Các cán bộ kiểm lâm TPHCM thả các cá thể rùa về rừng tự nhiên ngày 2/8 (Ảnh: A.H.).
Ngày 2/8 vừa qua, Chi cục Kiểm lâm TPHCM phối hợp Khu Bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai, huyện Vĩnh Cửu về môi trường tự nhiên, trong đó có rùa răng (24 cá thể), rùa đất lớn, rùa lưng đen và một số loài khác.
