Sử sách địa phương của thôn Dương Ốc thuộc xã Mã Lĩnh ở huyện Long Môn, Quảng Đông, Trung Quốc ghi lại rằng, tổ tiên của họ Dương di cư từ Thiều Quan đến đây vào 300 năm trước.
Khi họ đào móng xây nhà thì đụng trúng 2 hòn đá kỳ dị, một lớn một nhỏ, vừa xấu vừa nặng. Họ phải mất bao công sức mới có thể đem chúng đến gần bờ ao để quẳng đi. Tuy nhiên, sau đó một hòn đá bị chuyển đi mất và không ai rõ tung tích của nó.
Kể từ đó, khối đá còn lại cứ nằm ở đây và không bị đưa đi đâu nữa. Vì nó hình dáng tựa như một con bò đang nằm nên mọi người gọi là "Thiết ngưu thạch". Mãi cho tới tháng 10 năm 1983, khi Khâu Đức Đồng – Giáo sư khoa Địa chất thuộc Đại học Địa chất Nam Kinh tới thôn Dương Ốc dự đám cưới tình cờ nghe được câu chuyện về khối đá kỳ lạ kia.
Tình cờ một vị giáo sư khi tới đây đã phát hiện ra bí mật của khối "Thiết ngưu thạch" kỳ lạ nọ. (Ảnh: Chuzou)
KHO BÁU TRỜI BAN
Sự nhạy bén trong nghề bất ngờ thôi thúc ông, Khâu Đức Đồng lập tức đến chỗ "Thiết ngưu thạch" để xem xét kỹ hơn. Sau một hồi kiểm tra, Khâu Đức Đồng kết luận: "Đây là thiên thạch. Ngôi làng này quả là may mắn, được trời ban thưởng tới 2 kho báu mà không biết."
Khâu Đức Đồng trở về trường và quay trở lại thôn Dương Ốc cùng một đoàn gồm các giáo sư và chuyên gia để lấy mẫu và nhận dạng khối thiên thạch.
Do khối thiên thạch rất cứng, họ đã huy động tới 50 chiếc cưa mới có thể cắt được nó. Mất tới 2 năm thẩm định toàn diện, tức là tới năm 1985, họ mới xác nhận và công bố với thế giới rằng "Thiết ngưu thạch" là một trong những khối thiên thạch bằng sắt lớn nhất thế giới được tìm thấy tại Trung Quốc.
Khối thiên thạch sắt này nặng tới 281 kg; chiều dài là 113 cm, chu vi trung bình là 76,67 cm. Thành phần của nó bao gồm 99,32% sắt và 0,01% là niken. Tiếp theo là silic, nhôm,… nó cũng chứa một lượng nhỏ các thành phần crom, phốt pho, lưu huỳnh và cacbon. Các chuyên gia cũng xác định rằng thời điểm thiên thạch rơi là vào thời nhà Đường, nó có niên đại ít nhất là 1.200 năm.
Hóa ra "Thiết ngưu thạch" thực sự là một khối thiên thạch đá sắt quý hiếm. (Ảnh: Chuzou)
Vào tháng 6 năm 1989, chính quyền nhân dân địa phương đã đưa khối thiên thạch "Thiết ngưu thạch" vào danh sách di tích văn hóa trọng điểm để được quản lý. Tới năm 2007, chính quyền đã xây dựng một Bảo tàng Thiên thạch để tăng cường biện pháp bảo vệ thiên thạch quý hiếm trước nguy cơ bị trộm và bị oxy hóa do không khí ngày càng ô nhiễm.
Thiên thạch hay còn gọi là "đá trời" có tên tiếng Anh là Meteorite được hiểu là một mảnh vỡ của một thiên thể rơi xuống hành tinh Trái đất hoặc bất kỳ ngôi sao nào khác. Khi đi vào Trái Đất, thiên thạch gặp một rào cản tự nhiên riêng để chống lại nó là bầu khí quyển. Lớp khí này có thể khiến hầu hết các vật chất liên hành tinh bay tới khí quyển bị phân hủy do áp suất nung với nhiệt độ kinh hoàng trước khi chạm vào bề mặt. Vì thế, trường hợp thiên thạch không cháy hết và rơi xuống Trái đất rất hiếm xảy ra.
Những mảnh thiên thạch còn nguyên vẹn và có kích thước sẽ có giá trị rất cao. Thiên thạch còn được phân loại theo thành phần như thiên thạch đá, thiên thạch sắt, thiên thạch đá sắt... Chủ yếu thành phần của thiên thạch đá là silicate, thiên thạch sắt cấu tạo chủ yếu là sắt (trên 70%), niken dưới 30%.Thiên thạch đá sắt thì thành phần phân bố tương đồng cả silicate và sắt.
Vì các vật chất bay tới khí quyển thường bị phân hủy do áp suất với nhiệt độ kinh hoàng nên thiên thạch không cháy hết rơi xuống Trái Đất rất hiếm. (Ảnh: Chuzou)
Trên thế giới, thiên thạch có giá trị nhất là thiên thạch sắt niken, bởi chúng là một phần nhân của các hành tinh (ngôi sao) trong vũ trụ, khi nổ, các mảnh vỡ rơi xuống Trái đất. Tuy nhiên phải nói thêm rằng, loại thiên thạch nhân vũ trụ này cũng rất hiếm hoi.
