Quan hệ Việt - Mỹ: "Có công trồng cây, có ngày hái quả"

Ngày 8/1, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Evans Knapper thăm Đại học Quốc gia Hà Nội và giao lưu với sinh viên về chủ đề "Kỷ niệm 30 năm mối quan hệ Việt Nam - Mỹ".

Trong chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden tới Việt Nam vào tháng 9/2023, Việt Nam và Mỹ đã chính thức nâng cấp mối quan hệ lên thành Đối tác Chiến lược Toàn diện, mở ra một giai đoạn lịch sử mới cho quan hệ hữu nghị và hợp tác song phương.

Phát biểu trước hơn 400 sinh viên của Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại sứ Marc Knapper cho biết ngôi trường này có vị thế đặc biệt trong quan hệ Việt - Mỹ. 25 năm trước, Tổng thống Mỹ Bill Clinton từng ghé thăm nơi đây trong chuyến thăm lịch sử tới Việt Nam.

Ông Clinton là tổng thống Mỹ đầu tiên tới Việt Nam kể từ khi chiến tranh kết thúc. Chuyến thăm này là kết quả trực tiếp từ việc bình thường hóa quan hệ song phương và ông Clinton đã tuyên bố một chương mới trong quan hệ Việt - Mỹ khi tuyên bố: "Hãy để tương lai là đích đến của chúng ta".

Đại sứ Marc Knapper nhấn mạnh 3 nội dung gồm giáo dục, đổi mới sáng tạo và quan hệ đối tác. Theo ông, những yếu tố nền tảng này đã hình thành nền móng cho 30 năm quan hệ Việt - Mỹ khi mà hai nước cùng nhau "gác lại quá khứ, hướng đến tương lai".

"Người Việt Nam có câu thành ngữ: "Có công trồng cây, có ngày hái quả", thành ngữ này phản ánh đúng đắn sự phát triển của mối quan hệ hai nước. Trong 30 năm qua, chúng ta đã gieo những "hạt giống" của tình hữu nghị và nuôi lớn mối quan hệ đó để đến ngày nay chúng ta đều cùng được hưởng "quả ngọt" của mối quan hệ hợp tác Việt - Mỹ cũng như trồng thêm những cây mới cho tương lai của mối quan hệ đối tác này", Đại sứ Marc Knapper tuyên bố.

Đại sứ khẳng định, giáo dục là nền tảng của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Mỹ và Việt Nam. Giáo dục chính là hạt giống giúp các thế hệ trẻ phát triển thành những nhà lãnh đạo, nhà đổi mới và công dân toàn cầu.

Trong thời gian qua, nhiều tổ chức giáo dục Mỹ đã hợp tác với Đại học Quốc gia Hà Nội trong các sáng kiến đột phá, bao gồm thúc đẩy nghiên cứu địa không gian cùng NASA, mở rộng các chương trình đào tạo tiếng Anh và hợp tác thiết kế chương trình giảng dạy cho các ngành quan trọng như bán dẫn.

Hơn 60 sinh viên và giảng viên của Đại học Quốc gia Hà Nội đã tham gia các chương trình trao đổi do Chính phủ Mỹ tổ chức. Đại học Quốc gia Hà Nội cũng đã hợp tác với các cơ sở giáo dục Mỹ trong các hoạt động trao đổi sinh viên và giảng viên, nghiên cứu, cũng như chia sẻ.

Việt Nam luôn nằm trong nhóm các quốc gia có nhiều sinh viên đang theo học tại các cơ sở giáo dục của Mỹ. Nhiều du học sinh rất thành công trên con đường học vấn cũng như có những vị trí công tác tại các cơ quan, doanh nghiệp lớn của Mỹ. Đại sứ Marc Knapper cho biết, Dự án Hợp tác Đổi mới Giáo dục Đại học (PHER) hay Chương trình Fulbright là những minh chứng cho thấy nỗ lực của Mỹ nhằm tăng cường hợp tác trong giáo dục đại học với Việt Nam.

"Ngày nay, Việt Nam là nước có lượng sinh viên theo học ở Mỹ nhiều thứ 6. Hơn 30.000 sinh viên Việt Nam theo học ở các tổ chức giáo dục Mỹ mỗi năm, còn nếu tính cả những chương trình học trực tuyến, con số này lên đến 300.000. Những sinh viên này có hiểu biết về cả hai quốc gia và họ sẽ cùng xây dựng nên tầm nhìn của hai quốc gia chúng ta", nhà ngoại giao Mỹ cho biết.

Theo Đại sứ Marc Knapper, tương lai của Việt Nam và Mỹ gắn bó mật thiết với nhau. Thành công của Việt Nam cũng là thành công của Mỹ và ngược lại. Hai nước sẵn sàng hợp tác chặt chẽ trong giải quyết các vấn đề cấp bách của thời đại như biến đổi khí hậu.

30 năm trước đây, kim ngạch thương mại hai chiều Việt - Mỹ là 450 triệu USD. Giờ đây, kim ngạch thương mại hai chiều lên đến 124 tỉ USD. Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam và Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 9 cũng như là một trong những thị trường xuất khẩu tăng trưởng nhanh nhất của Mỹ trên toàn cầu. Ngày càng nhiều doanh nghiệp Mỹ đầu tư vào Việt Nam. Hiện tại, tổng đầu tư của doanh nghiệp Mỹ vào Việt Nam là 12 tỷ USD, dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư Mỹ có niềm tin vào kỹ năng của người lao động Việt Nam.

Nhà ngoại giao Mỹ tin rằng, đổi mới sáng tạo chính là chìa khóa cho 30 năm tiếp theo của mối quan hệ giữa hai nước. Hai bên đang áp dụng cách tiếp cận hướng tới tương lai để thúc đẩy mối quan hệ phát triển, tập trung vào các ngành công nghiệp công nghệ cao, chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ 5G, năng lượng tái tạo, đổi mới số.

Nhiều doanh nghiệp lớn của Mỹ như Intel hay NVIDIA đã có những khoản đầu tư lớn vào Việt Nam, hợp tác với những kỹ sư Việt Nam tài năng để tạo ra những công nghệ hiện đại nhất thế giới. Nhiều doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ như Coca Cola, Pepsi, General Electric Vernova và AES đang dẫn đầu các biện pháp đổi mới sáng tạo để khuyến khích phát triển bền vững và hỗ trợ Việt Nam sang quá trình chuyển đổi năng lượng sạch.

Mỹ cũng đang hỗ trợ Việt Nam trong những tham vọng trở thành nền kinh tế số vào năm 2030, nước thu nhập cao vào năm 2045 và phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Theo Đại sứ Marc Knapper, năm 2025 không chỉ đánh dấu 30 năm quan hệ song phương Việt - Mỹ mà còn đánh dấu 50 năm kể từ khi chiến tranh kết thúc. Đại sứ cho rằng cần phải có lòng dũng cảm để hai bên cùng vượt qua hậu quả do chiến tranh để lại và xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.

Đại sứ cho biết thông qua những nỗ lực chung, hai nước đã rà phá bom mìn chưa phát nổ, hỗ trợ những người khuyết tật và tìm kiếm những người lính mất tích trong chiến đấu ở cả hai bên.

Một phần quan trọng trong quan hệ song phương là mối quan hệ quốc phòng và an ninh đang phát triển và đảm bảo rằng tương lai của Việt Nam là thịnh vượng, ổn định và hòa bình.

Quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam cũng đã chuyển mình mạnh mẽ. Ngày nay, mối quan hệ này đã phát triển rực rỡ, bao phủ hầu như mọi lĩnh vực. Theo Đại sứ Marc Knapper, những gì hai nước đã xây dựng cùng nhau trong 30 năm qua là trái ngọt từ cây mà hai nước đã cùng nhau quyết định trồng vào năm 1995.

"Tương lai quan hệ Việt - Mỹ phụ thuộc nhiều vào thế hệ trẻ"

Ông cho rằng, tương lai của Việt Nam và tương lai của mối quan hệ hợp tác Việt - Mỹ phụ thuộc nhiều vào thế hệ trẻ. Các bạn trẻ có cơ hội để đưa Việt Nam tiến vào một tương lai công nghệ cao và bền vững; tích cực đổi mới sáng tạo để giải quyết các thách thức như biến đổi khí hậu và năng lượng sạch; củng cố hợp tác giữa hai quốc gia.

"Những cây trái được nuôi dưỡng bởi tầm nhìn trong nhiều lĩnh vực như giáo dục, hàn gắn quan hệ, thương mại và đổi mới đang ra "trái ngọt". Tuy nhiên, chương tiếp theo tùy thuộc vào các bạn. Các bạn sẽ sử dụng những cơ hội này để đưa Việt Nam vào tương lai công nghệ cao, phát triển bền vững như thế nào? Các bạn sẽ sử dụng những tiến bộ để giải quyết thách thức như biến đổi khí hậu và năng lượng sạch như thế nào?", đại sứ Mỹ đặt câu hỏi cho các sinh viên.

"Các bạn sẽ tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia như thế nào? Giờ đã đến lượt các bạn gieo những hạt giống cho các thế hệ sau, nuôi dưỡng và chờ nó trưởng thành. Quan hệ Việt - Mỹ trong 30 năm tới sẽ được định hình bởi thế hệ của chúng ta. Khi chúng ta đang vui mừng với những thành công đã có, hãy luôn hướng đến những thành quả tốt đẹp hơn nữa trong tương lai", Đại sứ Marc Knapper nhấn mạnh.

Thay mặt lãnh đạo Đại học Quốc gia Hà Nội, Phó Giám đốc Nguyễn Hoàng Hải bày tỏ vinh dự khi được đón tiếp ngài Đại sứ Marc Knapper tới thăm Đại học Quốc gia Hà Nội và giao lưu với cán bộ, sinh viên.

Phó Giám đốc Nguyễn Hoàng Hải cho biết, Đại học Quốc gia Hà Nội đã ký kết 33 thỏa thuận và hiệp định hợp tác song phương với các đối tác là những trường đại học, tổ chức nghiên cứu hàng đầu của Mỹ như Đại học Iowa, Đại học San José State, Đại học Chicago, Đại học Indiana, Đại học Bang Arisona, Đại học Maryland, Đại học Arizona, Đại học Keuka... Các hình thức hợp tác gồm có: phối hợp xây dựng chương trình đào tạo liên kết; phối hợp nghiên cứu, xây dựng các đề án; trao đổi giáo viên, sinh viên; tổ chức hội nghị, hội thảo.

Cùng với những hoạt động hợp tác trao đổi song phương, hai bên tập trung vào các lĩnh vực khoa học cơ bản là thế mạnh của các đối tác Mỹ như các chương trình tiên tiến của Bộ Giáo dục và Đào tạo và chương trình đào tạo đạt chuẩn quốc tế của Đại học Quốc gia Hà Nội.

Phó Giám đốc Nguyễn Hoàng Hải tin rằng, chuyến thăm của Đại sứ Marc Knapper không chỉ là minh chứng cho mối quan hệ bền chặt giữa hai quốc gia mà còn là cơ hội độc đáo để sinh viên của Đại học Quốc gia Hà Nội tìm hiểu trực tiếp về ngoại giao quốc tế, quan hệ toàn cầu và tầm quan trọng của giao lưu văn hóa. Năm 2025 là dịp để cùng nhìn lại những bước tiến mà hai nước đã cùng nhau đạt được trong 30 năm qua, đồng thời hướng tới phía trước và định hướng tương lai cho mối quan hệ hai nước những năm tiếp theo.