Giá 'vàng trắng' bấp bênh, diêm dân chưa thoát nghèo

Sáng 16/12, phát biểu tại họp báo thông tin về Festival nghề muối Việt Nam - Bạc Liêu 2025, ông Lê Đức Thịnh - Cục Trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NN& PTNT) - nhấn mạnh: Cần khai thác hết tiềm năng và giá trị ngành muối, từ đó nâng cao chất lượng đời sống của bà con diêm dân từ nguồn "vàng trắng" vốn là thế mạnh của địa phương.

Quang cảnh buổi họp báo.

Theo ông Thịnh, muối Việt Nam hiện có tiềm năng lớn với 3.200 km bờ biển; 11.000 ha sản xuất; sản lượng cao, trong đó cung cấp nhu cầu ăn, chế biến thực phẩm, công nghiệp, y tế và làm đẹp.

Đề án phát triển ngành muối giai đoạn 2021-2030 được Thủ tướng phê duyệt đặt mục tiêu tiêu đưa diện tích sản xuất muối đạt hơn 14.200 ha, sản lượng 2 triệu tấn/năm; định hướng phát triển sản xuất muối sạch, muối thủ công; đẩy mạnh lĩnh vực chế biến, đưa muối trở thành ngành hàng có doanh số nghìn tỷ đồng.

Tuy nhiên, sản lượng muối hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ trong nước. Nghề muối ở nhiều khu vực vẫn còn gắn liền với sự khó khăn, nghèo đói, khi mà người nông dân làm muối chủ yếu sống dựa vào công việc thủ công, thu nhập thấp và không ổn định.

Để phát triển ngành muối, Bộ NN&PTNT đã ban hành đề án phát triển ngành muối gắn với nhiều ngành, nghề liên quan. Đặc biệt Quyết định 1325/QĐ-TTg đã rất quan tâm, đầu tư hạ tầng cho các vùng sản xuất muối trọng điểm. Một trong những giải pháp chính để giúp diêm dân thoát nghèo là nâng cao hàm lượng công nghệ.

Hiện Bộ NN&PTNT đã thí điểm ở 5 địa phương và sẽ nghiên cứu cơ chế để mở rộng ra cả nước. Tuy nhiên, giá muối vẫn bấp bênh vì trong một thời gian dài chưa nhận được sự quan tâm đầy đủ của các cấp chính quyền. Bên cạnh đó, hạ tầng xuống cấp nghiêm trọng. Các kênh dẫn nước biển vào địa phương cần được đầu tư lại, tốn kém khoản lớn chi phí trong khi chính quyền địa phương còn e ngại, lo sợ đầu tư không hiệu quả.

Để nâng cao giá trị muối Việt Nam, ông Thịnh cho rằng, cần học hỏi kinh nghiệm các nước, ví dụ như Hàn Quốc, trong thay đổi mẫu mã, bao bì và nâng cao chất lượng sản xuất.

Chính phủ chủ trương chỉ ưu tiên nhập khẩu muối dành cho công nghiệp, đồng thời ban hành hạn ngạch cho muối và đánh thuế cao muối nhập khẩu. Tuy vậy, ông Thịnh lưu ý, cần tạo truy xuất nguồn gốc rõ ràng để quản lý chặt chẽ, tránh tình trạng “tuồn” muối nhập khẩu ra ngoài để bán.