'Sao chổi thế kỷ' tiến gần điểm gần Trái đất nhất
Khoa học - Ngày đăng : 18:04, 12/10/2024
Sao chổi C/2023 A3 có hành trình dài trong không gian. Thiên thể này, bao gồm bụi và băng, đã di chuyển từ giới hạn của khu vực vũ trụ lân cận của chúng ta, hệ mặt trời.
Được các nhà thiên văn học và nghiệp dư mệnh danh là “sao chổi thế kỷ”, nó được phát hiện lần đầu tiên bởi kính thiên văn của Đài thiên văn Tsuchinshan (Trung Quốc) và dự án ATLAS năm 2023, hiện đang tiến đến điểm gần nhất trên Trái đất.
Ngôi sao đã thành công đi đến gần Mặt trời mà không tan rã vào cuối tháng 9, một hiện tượng được gọi là điểm cận nhật.
Bắt đầu từ ngày 12/10, chiếc đuôi dài và sáng của nó - có chiều dài tương đương với đường kính của 42 mặt trăng - được dự đoán sẽ có thể nhìn thấy được ở bán cầu bắc.
Sao chổi còn được gọi là Tsuchinshan-ATLAS trở thành một trong những cảnh tượng thiên văn đáng chú ý nhất trong thời gian gần đây do độ sáng cao của nó. Đặc tính này được đo thông qua cường độ sao, thang đo xác định độ sáng của vật thể không gian.
Nhà thiên văn học từ Viện Vật lý thiên văn Quần đảo Canary (IAC), thuộc Tây Ban Nha, Javier Licandro, đảm bảo rằng hiện tại, sao chổi “sáng hơn nhiều so với Sao Thủy”, nằm cách Trái đất 77 triệu km.
“Những hình ảnh từ vệ tinh SOHO (Đài quan sát Mặt trời và Nhật quyển) cho chúng ta thấy rằng đây sẽ là một hiện tượng thực sự ngoạn mục. So với ngôi sao Vega có độ sáng bằng 0, Tsuchinshan sẽ có độ sáng âm, nghĩa là nó có thể trở nên rất sáng”, Licandro giải thích.
Nhìn chung, sao chổi có xu hướng hoạt động mạnh hơn sau khi chúng đi gần Mặt trời, hiện tượng này gọi là quán tính nhiệt. Điều này cũng xảy ra với biển sau mùa hè: nước ấm lên khi nhiệt độ tăng lên; và trong trường hợp sao chổi, hơi nóng cần có thời gian để thoát ra.
Vào thứ Bảy 12/10, nó sẽ cách Trái đất 70 triệu km, đạt đến khoảng cách tối đa, tương đương với gần một nửa khoảng cách giữa hành tinh của chúng ta và Mặt trời.
“Rất có thể sao chổi hiện đang hoạt động mạnh hơn so với khi nó được nhìn thấy ở bán cầu nam”, chuyên gia Licandro dự đoán. C/2023 A3 có thể vượt qua sao chổi NEOWISE, sao chổi có cường độ 0,5 vào năm 2020.
Người ta ước tính rằng nó đã bay vòng quanh Mặt trời lần cuối cùng cách đây 80.000 năm, khi người Neanderthal có thể quan sát được. Điều này giải thích tại sao nó có chữ C trong tên, vì nó là một sao chổi không định kỳ, nghĩa là có quỹ đạo mở ước tính hàng nghìn năm.
Tsuchinshan-ATLAS đến từ đám mây Oort, ở giới hạn của trường hấp dẫn của hệ mặt trời. Nơi xuất phát của nó là một kho chứa khổng lồ các vật thể sao mà từ đó rất nhiều sao chổi xuất hiện, ví dụ như Sao chổi Halley.
Sự kiện này còn gợi lại những sao chổi ấn tượng Hale-Bopp và Hyakutake mà gần ba thập kỷ trước đã để lại dấu ấn khó phai mờ trong ký ức của các nhà khoa học và những người yêu thích thiên văn học.
Xem sao chổi ở đâu?
C/2023 A3 có thể nhìn thấy từ hầu hết các quốc gia, đặc biệt là những quốc gia nằm ở bán cầu bắc. Từ lúc hoàng hôn là thời điểm tốt nhất để ngắm sao chổi, nhưng với điều kiện đường chân trời không có chướng ngại vật. Hơn nữa, các thành phố lớn rất khó theo dõi sao chổi. Trong hai ngày 12 và 13, mỗi ngày sao chổi sẽ cao hơn một chút.
Mắt không cần bất kỳ biện pháp bảo vệ đặc biệt nào để xem sao chổi. Theo ý kiến chuyên gia, tốt nhất nên sử dụng ống nhòm có độ phóng đại 7x50 hoặc 12x50.