Cuộc chiến giữa các ‘ngôi sao’ công nghệ Đông Nam Á

Tâm lý thận trọng, tăng cao do căng thẳng địa chính trị và môi trường kinh tế vĩ mô mong manh, đang ảnh hưởng đến việc gọi vốn của startup. Nửa đầu năm 2024, huy động tại khu vực Đông Nam Á đã giảm 1/3 so với cùng kỳ năm ngoái.

Cổ phiếu của Grab (Singapore) và GoTo (Indonesia) lần lượt giảm 2% và gần 40% trong năm nay, dù ghi nhận mức lỗ giảm trong quý II. Trong khi đó, Sea (Singapore) chứng kiến giá cổ phiếu tăng gấp đôi trong năm nhưng vẫn thấp hơn 75% so với mức đỉnh lập được tháng 11/2021.

Trả lời Nikkei, chuyên gia Ranjan Sharma của JPMorgan cho biết, các nhà đầu tư vẫn đánh giá cao những doanh nghiệp có khả năng mở rộng thị trường và sinh lời.

Grab, Sea và GoTo được xem là các ngôi sao công nghệ tại ASEAN nhưng gặp "những phản ứng thị trường khác nhau", cho thấy cách nhìn nhận của nhà đầu tư về triển vọng của họ.

Theo David Materazzi, CEO nhà cung cấp phần mềm giao dịch Galileo FX, giới đầu tư đánh giá Sea sở hữu mô hình kinh doanh mạnh mẽ và có khả năng mở rộng hơn, bất chấp những thách thức, dường như đang tiến gần hơn đến việc đạt được lợi nhuận bền vững. Tuy nhiên, Grab và GoTo ở thế bấp bênh hơn, chưa chứng minh được khả năng tạo ra lợi nhuận ổn định.

“Siêu ứng dụng” Grab báo cáo khoản lỗ hoạt động đã giảm 68% trong quý II so với một năm trước, xuống còn 56 triệu USD. Giám đốc tài chính Peter Oey từ chối dự đoán khi nào công ty có thể có lãi. Ông chia sẻ trọng tâm hiện nay là cải thiện EBITDA (thu nhập điều chỉnh trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu hao).

Dù vậy, các nhà phân tích của HSBC tin vào những sản phẩm sáng tạo như chia sẻ chuyến đi, thuê bao của Grab có thể "thúc đẩy tăng trưởng doanh thu cao hơn trong tương lai”, dù vẫn tồn tại rủi ro liên quan đến cổ phiếu và chi phí vốn.

Tương tự, GoTo cho biết, lỗ quý II giảm 42% so với cùng kỳ năm 2023. Theo các nhà phân tích, công ty có nhiều việc phải làm hơn ngoài giảm lỗ và cần cạnh tranh hơn, cải thiện các nguyên tắc căn bản để bắt đầu kiếm tiền. Jianggan Li, CEO hãng tư vấn Momentum Works cho rằng, GoTo cần gửi tín hiệu mạnh hơn đến nhà đầu tư về khả năng tài chính của mình.

Thách thức của GoTo, theo Marcus Wolter, Giám đốc công ty luật tư vấn doanh nghiệp Caldwell, là kết hợp các mảng thương mại điện tử, gọi xe và dịch vụ tài chính một cách hiệu quả, làm tiền đề của lợi nhuận bền vững.

"Thị trường có thể hoài nghi về khả năng đạt được sức mạnh tổng hợp giữa các hoạt động này của GoTo, đặc biệt là với áp lực cạnh tranh ở Indonesia", Wolter nói với Nikkei.

Ngược lại, Sea của Singapore đã xoay chuyển cục diện khi thường xuyên báo lãi kể từ quý IV/2022. Thu nhập ròng của công ty mẹ Shopee từ tháng 4 đến tháng 6 đạt 79,9 triệu USD. Tập đoàn kỳ vọng nền tảng mua sắm trực tuyến Shopee sẽ ghi nhận doanh thu cả năm lớn hơn dự báo hồi tháng 3.

Đơn vị nghiên cứu của ngân hàng đầu tư Jefferies đánh giá Sea là công ty Internet khác biệt ở Đông Nam Á với thế mạnh trong game online và mua sắm trực tuyến. Shopee phổ biến và có tốc độ tăng trưởng nhanh, cùng với đó là khả năng kiếm tiền và hiệu quả hoạt động.

Theo Nikkei, việc Sea, Grab và GoTo được đánh giá dựa trên triển vọng lợi nhuận nhấn mạnh sự hoài nghi đối với các startup ASEAN. Hoạt động huy động vốn ở Đông Nam Á đã suy yếu.

Báo cáo của DealStreetAsia về 6 tháng đầu năm cho thấy tổng giá trị tài trợ vốn từ các giao dịch khởi nghiệp trong khu vực đã giảm 36% so với cùng kỳ năm 2023 xuống còn 2,29 tỷ USD - mức thấp nhất trong hơn 5 năm.

Công ty phân tích GlobalData chỉ ra, ở châu Á - Thái Bình Dương, các giao dịch đầu tư mạo hiểm với các vòng gọi vốn công khai đã giảm 16,5% so với cùng kỳ năm ngoái trong nửa đầu năm.

Theo Aurojyoti Bose, nhà phân tích tại GlobalData, những thách thức kinh tế vĩ mô và căng thẳng địa chính trị dường như đã có tác động đến niềm tin của nhà đầu tư.

(Theo Nikkei)