Tầm nhìn xa trong quy hoạch và phát triển nhà ở xã hội của Hải Phòng

Chủ động dành quỹ đất 20% cho phát triển NOXH

Theo TS. Trần Xuân Lượng, ngay từ giai đoạn đầu phát triển các khu đô thị và công nghiệp, TP Hải Phòng đã chủ động dành quỹ đất 20% cho phát triển NOXH. "Đây là một quyết định mang tính chiến lược, khác biệt của Hải phòng so với nhiều địa phương khác, nơi việc tìm quỹ đất cho NOXH thường gặp nhiều khó khăn. Quy hoạch này không chỉ đảm bảo rằng các dự án NOXH có vị trí thuận lợi, dành “đất vàng” gần trung tâm, gần các khu công nghiệp và dịch vụ, mà còn tạo điều kiện cho việc xây dựng các khu đô thị đồng bộ, tiện ích đầy đủ, góp phần nâng cao chất lượng sống cho người lao động", TS. Trần Xuân Lượng đánh giá.

TS. Trần Xuân Lượng - Viện phó Viện Nghiên cứu và Đánh giá thị trường Bất động sản Việt Nam.

Theo TS. Trần Xuân Lượng, TP Hải Phòng, bên cạnh việc chuẩn bị quỹ đất, chính quyền Hải Phòng đã triển khai các chính sách đa dạng hóa nguồn vốn, bao gồm việc huy động vốn từ ngân sách nhà nước, hợp tác công-tư (PPP), và các nguồn vốn vay ưu đãi từ ngân hàng. Thậm chí cho phép chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ dự án NOXH khi đã đáp ứng đủ điều kiện.

"Sự linh hoạt đa dạng hóa này giúp đảm bảo nguồn lực tài chính dồi dào cho các dự án nhà ở xã hội. Hơn nữa quản lý và sử dụng vốn hiệu quả: Chính quyền đã thành lập Quỹ phát triển nhà ở xã hội để quản lý và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn. Quỹ này không chỉ hỗ trợ tài chính cho việc phát triển hạ tầng và các dự án nhà ở mà còn cung cấp các khoản vay ưu đãi cho người dân có nhu cầu mua nhà", TS. Trần Xuân Lượng nhìn nhận.

TS. Trần Xuân Lượng cũng cho biết, một trong những điểm nổi bật của Hải Phòng là việc công khai minh bạch thông tin về các dự án NOXH, đảm bảo rằng người dân có thể tiếp cận được thông tin về giá bán, điều kiện mua nhà một cách công bằng và minh bạch. Điều này khác biệt so với nhiều địa phương khác, nơi mà thông tin về các dự án NOXH thường không được công khai đầy đủ, dẫn đến tình trạng phân phối không công bằng.

"Ví dụ, các thông tin chi tiết về dự án, thời điểm khởi công, thời điểm mở bán, số căn đã mở bán, giá bán, và thông tin liên hệ để đăng ký, xét duyệt hồ sơ đối tượng được mua nhà ở xã hội tại Hải Phòng đều được đăng tải công khai trên cổng thông tin điện tử của Sở Xây dựng TP Hải Phòng", TS. Trần Xuân Lượng dẫn chứng.

Để đạt được thành quả trong phát triển NOXH như hiện nay, TS. Trần Xuân Lượng cho rằng, đó là sự quyết tâm cao, sự chỉ đạo sát sao, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm của Chính quyền Hải phòng, kết hợp với sự đồng thuận và tham gia tích cực của nhân dân. Đây là bài học quý báu cho các địa phương khác, khi triển khai các dự án NOXH, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và người dân để đạt được những kết quả tốt nhất.

Theo đó, chính quyền Hải Phòng đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi cho các nhà đầu tư tham gia phát triển NOXH, bao gồm miễn giảm thuế, hỗ trợ lãi suất vay và đơn giản hóa các thủ tục pháp lý. Tổ chức giám sát và quản lý dự án chặt chẽ để đảm bảo các dự án được thực hiện đúng tiến độ và đạt chất lượng cao...

Bài học kinh nghiệm

Ngoài ra, để có được thành công này, theo TS. Trần Xuân Lượng, Hải phòng đã đúc rút kinh nghiệm từ các địa phương khác và bài học quốc tế.

Về bài học quốc tế: Hải Phòng là một địa phương luôn cầu thị, tổ chức nhiều Hội thảo khoa học, nghiên cứu các việc làm hay, cách làm tốt, tính hiệu quả và sáng tạo… học tập kinh nghiệm của nhiều địa phương và nhiều quốc gia khác có tính tương đồng như Singapore, Nhật Bản và Hàn Quốc về cách thức quản lý và phát triển NOXH, đặc biệt trong việc đảm bảo chất lượng xây dựng và công bằng trong phân phối.

Chuyên gia đánh giá, chính quyền Hải Phòng đã thể hiện tầm nhìn xa trong công tác quy hoạch và phát triển NOXH.

Bài học từ các địa phương phía Nam: Hải Phòng đã rút kinh nghiệm từ các tỉnh phía Nam như Bình Dương và Đồng Nai, nơi sự phát triển công nghiệp nhanh chóng dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhà ở cho công nhân. Hải Phòng đã chủ động quy hoạch và phát triển các dự án NOXH từ sớm, đảm bảo cung cấp đủ nhà ở cho người lao động, tránh tình trạng hình thành các khu nhà trọ chất lượng thấp, từ đó người lao động không gắn bó với địa phương, điển hình là vụ việc công dân tháo chạy hỗn loạn trong thời gian COVID-19.

Bài học từ các địa phương phía Bắc: Tại các tỉnh phía Bắc như Thái Nguyên và Bắc Ninh, việc phát triển công nghiệp cũng dẫn đến áp lực lớn về nhà ở. Tuy nhiên, sự thiếu hụt quỹ đất và việc phát triển NOXH chưa được chú trọng, thiếu hạ tầng và tiện ích sinh sống, đã khiến cho các khu công nghiệp này đối mặt với nhiều vấn đề xã hội. Việc phải đưa đón nhân viên tốn kém rất nhiều chi phí, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng lao động, đa số người lao động coi việc đi làm là tạm thời.

"Nhờ tầm nhìn xa, Hải Phòng đã làm rất tốt khâu quy hoạch, giải bài toán thiếu quỹ đất, đồng thời dự báo và hoạch định chiến lược, nên đã tránh được những vấn đề bất cập nêu trên, thay vào đó Hải phòng dành quỹ đất từ rất sớm cho phát triển NOXH, đồng thời phát triển đồng bộ cả về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và tiện ích", TS. Trần Xuân Lượng nói.

Được biết, Hải Phòng là “điểm sáng”, đi đầu cả nước trong phát triển NOXH. Hiện nay, trên địa bàn TP có 9 dự án NOXH đã khởi công xây dựng với tổng quy mô 15.000 căn. Đây là các dự án quan trọng để TP Hải Phòng hoàn thành mục tiêu 15.400 căn NOXH giai đoạn 2021-2025 Chính phủ đặt ra. Ngoài ra, trên địa bàn TP Hải Phòng có 21 dự án đã có chủ trương đầu tư hoặc nhà đầu tư đang chuẩn bị khởi công xây dựng.

Để đạt được kết quả đó, chính quyền TP Hải Phòng luôn coi việc phát triển NOXH, nhà ở công nhân là nhiệm vụ trọng tâm và được đưa vào chỉ tiêu trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm của thành phố. Hiện, ngoài đặt mục tiêu đến năm 2030 xây dựng khoảng 47.000 căn NOXH, vượt chỉ tiêu 33.500 căn mà Chính phủ đề ra, thành phố còn đang nỗ lực để NOXH sẽ là không gian sống đồng bộ, tiện nghi, vừa túi tiền với khả năng chi trả của đa số người dân.