Bị Israel tuyên 426 năm tù, tân thủ lĩnh chính trị Hamas là ai?

Hamas vừa chính thức bổ nhiệm ông Sinwar làm người kế nhiệm lãnh đạo chính trị Hamas, thay thủ lĩnh Ismail Haniyeh bị ám sát hôm 31-7.

"Chúng tôi tuyên bố lựa chọn chỉ huy Yahya Sinwar làm người đứng đầu cơ quan chính trị của phong trào Hamas, kế nhiệm chỉ huy Ismail Haniyeh đã tử vì đạo" – thông báo của Hamas ngày 6-8 cho hay .

Thủ lĩnh mới của Hamas sinh năm 1962 trong một trại tị nạn tại TP Khan Yunis ở phía Nam Dải Gaza.

Ông là thành viên sáng lập ra cánh vũ trang của Hamas, Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam và lực lượng an ninh nội bộ nổi tiếng Al-Majd, chuyên trừng phạt người Palestine hợp tác với Israel.

Ông Sinwar bị chính quyền Israel bắt giữ vào năm 1988, từng 23 năm ngồi trong các nhà tù Israel sau 4 lần bị tuyên án chung thân - tương đương 426 năm tù vì tội danh mà Israel tuyên là giết người và phá hoại.

Ông được phóng thích năm 2011 theo thoả thuận trao đổi tù nhân Palestine để đổi lấy một binh sĩ Israel bị bắt ở Dải Gaza trước đó 5 năm.

Trở về từ Israel, ông Sinwar nhanh chóng thăng tiến trong hàng ngũ Hamas. Năm 2012, ông được bầu vào ban chính trị của Hamas và được giao nhiệm vụ phối hợp với Lữ đoàn Qassam.

Ông đóng vai trò hàng đầu của Hamas trong ứng phó cuộc tấn công kéo dài 7 tuần của Israel vào Gaza năm 2014. Năm sau, Mỹ liệt ông Sinwar vào "danh sách đen".

Tới năm 2017, tức sau 6 năm được phóng thích, ông Sinwar trở thành lãnh đạo của Hamas ở Dải Gaza và vẫn luôn bám trụ nơi đây bất chấp sự lùng sục của Israel.

Không giống như người tiền nhiệm Haniyeh, người trước khi bị ám sát đã đi khắp khu vực và phát biểu trong suốt cuộc xung đột đang diễn ra ở Gaza, ông Sinwar vẫn giữ im lặng kể từ vụ tấn công vào ngày 7-10 năm ngoái.

Ông Sinwar được cho là "kiến trúc sư trưởng" trong vụ đột kích đẫm máu vào lãnh thổ Israel khiến 1.200 người thiệt mạng ngày 7-10-2023.

Israel sau đó đáp trả bằng chiến dịch rộng khắp Dải Gaza khiến gần 40.000 người Palestine thiệt mạng - theo ABC.

Được mô tả là một trong những quan chức cấp cao cứng rắn nhất của Hamas, ông Sinwar là một trong số nhiều quan chức Hamas bị Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ra lệnh bắt giữ với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh vào ngày 7-10 năm ngoái.

Hezbollah hoan nghênh việc bổ nhiệm ông Sinwar, gọi đây là thông điệp mạnh mẽ gửi tới Israel và Mỹ, đồng thời cho thấy Hamas thống nhất trong việc ra quyết định.

Phản ứng với việc Hamas bổ nhiệm tân lãnh đạo, phát ngôn viên quân đội Israel Daniel Hagari nói với đài truyền hình Al-Arabiya của Ả Rập Saudi rằng: "Chỉ có một nơi dành cho Yahya Sinwar đó là bên cạnh Mohammed Deif và những phần tử còn lại của ngày 7-10-2023. Đó là nơi duy nhất chúng tôi đang chuẩn bị và dự định dành cho Yahya Sinwar ".

Thông báo trên truyền hình Al Jazeera sau quyết định bổ nhiệm ông Sinwar, phát ngôn viên Hamas cho hay tân thủ lĩnh chính trị của nhóm sẽ tiếp tục các cuộc đàm phán ngừng bắn với Israel.

Phát ngôn viên Hamas cũng đổ lỗi cho Israel và đồng minh Mỹ về những thất bại trong việc đi đến thỏa thuận ngừng bắn tại Dải Gaza.