PGS Nguyễn Lân Hiếu: Tác hại của đơn thuốc 'dày đặc' thuốc bổ

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Dương, chia sẻ về việc kê đơn thuốc, trong đó có rất nhiều loại thuốc bổ:

Ngày 17/7, tôi gặp một cụ bà gần 80 tuổi cầm trên tay đơn thuốc với chẩn đoán "Cơn sụp đổ". Xin khoan bàn về việc chẩn đoán vì đây chỉ là một triệu chứng của hội chứng hiếm gặp trên lâm sàng: hội chứng "cướp" máu động mạch dưới đòn. Xác định bệnh nguyên cần có nhiều thăm dò phức tạp như siêu âm Doppler màu, chụp CT Scanner đa dãy thậm chí có khi còn cần thông tim và chụp buồng tim.

Tôi chỉ xin bàn về những thuốc bổ được kê trong đơn. Trong đơn có 4 loại thuốc bổ cho nhiều bộ phận của cơ thể: Bổ gan, bổ thần kinh, khoáng chất...

Chúng ta vẫn có thói quen thuốc bổ là không nguy hại nhưng thực tế có hại.

Thứ nhất, tác hại ngay trước mắt đó là "túi tiền" của những người nghèo. Bốn loại thuốc trên chắc chắn đắt hơn 2 loại thuốc tăng tuần hoàn não được kê "xen kẽ" trong đơn là Cavinton và Memoril.

Thứ hai, bệnh nhân uống nhiều thuốc là tăng nguy cơ tác dụng phụ và phản ứng chéo giữa các thành phần với nhau.

Thứ ba, quá nhiều viên thuốc người bệnh có nguy cơ lẫn giữa thuốc bổ và thuốc điều trị thật sự dẫn đến quên thuốc, bỏ thuốc.

Chính vì vậy, bản thân tôi nếu bệnh thực sự cần (kể cả vấn đề tâm lý) tôi thường chỉ kê tối đa 1 loại và sẽ chọn loại không đắt tiền và rất thông dụng như Vitamin 3B, Panangin, Tanakan...

Cách phân biệt thuốc chữa bệnh và thuốc bổ, thực phẩm chức năng:

Thuốc bổ thường không có hàm lượng (mg, đơn vị, ...) còn thuốc chữa bệnh chắc chắn phải có hàm lượng.

Ngoài ra, hộp thuốc bổ thường thiết kế bắt mắt, viên thuốc màu sắc xanh đỏ tím vàng... nhưng lại không có hàm lượng in trên viên thuốc.

Trên thế giới, các thuốc bổ không cần kê đơn có thể mua được ở siêu thị. Tại Việt Nam, loại thuốc này không giới hạn quảng cáo ở mọi phương tiện thông tin truyền thông, các nhà thuốc khuyên bệnh nhân uống không cần khám bệnh chẩn đoán và người dân truyền tai nhau uống thành những phong trào.

Việc lạm dụng thuốc đã được nhiều cảnh báo nhưng xu hướng không giảm. Sức người có hạn nhiều lúc tôi cũng tặc lưỡi nhưng thú thật cứ nhìn những đơn như vậy lại không dằn mình được.