Tổ hợp quân sự khổng lồ của Mỹ giá 6 tỷ USD chỉ hoạt động 24h

Trong thời kỳ đỉnh điểm của Chiến tranh Lạnh vào những năm 1960, một cuộc tấn công hạt nhân của Liên Xô là mối đe dọa thực sự và Mỹ đã quyết định cần có một chương trình phòng thủ để bảo vệ các hầm chứa tên lửa đạn đạo liên lục địa Minuteman khỏi các cuộc tấn công, từ đó giúp duy trì khả năng răn đe hạt nhân của nước này.

Năm 1969, Tổng thống Mỹ khi đó là Nixon đã công bố dự án "Safeguard", gồm xây dựng các tổ hợp bảo vệ ở hàng loạt địa điểm trên khắp đất nước nhằm đảm bảo an toàn cho các tài sản vũ khí chiến lược quan trọng.

Theo trang Minuteman Missiles, dự kiến tổ hợp bảo vệ được triển khai ở 3 địa điểm, song chỉ có một cái đầu tiên và duy nhất được xây dựng là Stanley R. Mickelson ở Nekoma, Bắc Dakota. Nơi này được đặt theo tên một vị tướng thuộc Bộ Tư lệnh phòng không. Tổ hợp này bắt đầu hoạt động vào ngày 1/10/1975 nhưng chỉ 24h sau, Quốc hội Mỹ đã quyết định đóng cửa nó vì không hiệu quả về mặt quân sự.

Năm tháng sau, quân đội Mỹ bắt đầu phá tổ hợp này. Ngày nay, những gì còn sót lại của một dự án trị giá 6 tỷ USD chỉ là vài tòa nhà và một kim tự tháp khổng lồ.

Dự án "Safeguard" là hậu duệ trực tiếp của chương trình "Sentinel" - được thiết kế để bảo vệ các thành phố của Mỹ khỏi các cuộc tấn công tên lửa.

"Safeguard" là một hệ thống 2 lớp, gồm tên lửa tầm xa Spartan và tầm ngắn Sprint. Tên lửa tầm xa Spartan là tuyến phòng thủ thứ nhất và được thiết kế để chặn các tên lửa đạn đạo từ ngoài khí quyển Trái đất đang lao tới. Nếu không thành công, tên lửa tầm ngắn Sprint có hiệu suất và tốc độ cao sẽ cố gắng đánh chặn mục tiêu lao tới trong bầu khí quyển.

Cả hai tên lửa này đều có đầu đạn hạt nhân và chúng dựa vào việc phá hủy hoặc làm hư hại đầu đạn đang lao tới bằng bức xạ nhiệt thay vì nhiệt hoặc nổ. Thời gian tính từ lúc phát hiện tới lúc khởi động hệ thống chỉ mất 6 giây.

Tổ hợp Mickelsen bắt đầu được xây dựng vào năm 1970. Phần trung tâm là một trạm radar tên lửa (MSR) hình kim tự tháp cao 24m, được thiết kế theo dấu các đầu đạn đang lao tới và dẫn đường cho các tên lửa đánh chặn tới mục tiêu được chỉ định. Bốn mặt của MSR có cấu trúc giống như 4 mắt tròn, có chức năng tìm kiếm mục tiêu ở mọi hướng.

Trạm radar tên lửa được các radar vành đai (PAR) hỗ trợ, nằm cách Cavalier, Bắc Dakota khoảng 50km về phía đông bắc. PAR hướng về phía bắc, được thiết kế để phát hiện các tên lửa Liên Xô đang lao tới từ khoảng cách 1.300km, ngay khi chúng vừa bay qua Bắc Cực, sau đó xác định quỹ đạo và điểm va chạm. 30 tên lửa Spartan và 16 tên lửa Sprint được triển khai trong các bệ phóng dưới lòng đất. Ngoài ra, 50 tên lửa Sprint khác được triển khai ở 4 điểm phóng từ xa.

Vào ngày 1/10/1975, tổ hợp Stanley R.Mickelsen đi vào hoạt động, trở thành hệ thống chống tên lửa đạn đạo tác chiến đầu tiên được Mỹ triển khai. Song ngay sau đó, những hạn chế của nó đã lộ rõ. Xung điện từ được tạo ra do vụ nổ của đầu đạn hạt nhân trên Spartan và Sprint sẽ làm mù các radar của chính nó, khiến nó không thể phát hiện tên lửa của đối phương đang lao tới. Ngoài ra, Hiệp ước ABM năm 1972 đã hạn chế Mỹ và Liên Xô chỉ có một địa điểm phòng thủ tên lửa, do đó vấn đề về hiệu quả chi phí của hệ thống đã được nêu bật.

Quốc hội không mất nhiều thời gian để nhận ra sự thất bại này. Ngay ngày hôm sau, tổ hợp quân sự Stanley R.Mickelsen đã bị rút khỏi chương trình "Safeguard". Kể từ đó, hơn 100 tên lửa ngầm tại khu phức hợp này đều đã bị dỡ bỏ và kim tự tháp bị phong tỏa do lo ngại về môi trường, chỉ thỉnh thoảng mở cửa cho du khách tham quan.

Năm 2012, cơ sở này đã được một nhóm tôn giáo mang tên Spring Creek Hutterite Colony mua thông qua hình thức đấu giá với số tiền 530.000 USD. Không rõ Hutterites dự định làm gì với nơi này. Hiện tại, nó vẫn bị bỏ hoang.