Kính tiềm vọng: Australia kéo dài tuổi thọ của tàu ngầm lớp Collins

Theo Breaking Defense, Australia dự định đầu tư khoảng 4-5 tỷ USD để tiến hành chương trình trên. HMAS Farncomb sẽ là chiếc đầu tiên trong số 6 tàu ngầm lớp Collins của Australia được nâng cấp. Trong một tuyên bố, Bộ Quốc phòng Australia cho biết: “Việc mở rộng vòng đời của HMAS Farncomb sẽ được thực hiện bởi những công nhân có tay nghề cao tại công ty đóng tàu ASC và bắt đầu vào năm 2026, tại vùng ngoại ô Osborne, bang South Australia. Chương trình nâng cấp sẽ bảo đảm khả năng sẵn sàng của các tàu ngầm lớp Collins”.

Các tàu ngầm lớp Collins HMAS Collins, HMAS Farncomb, HMAS Dechaineux và HMAS Sheean ở ngoài khơi bờ biển phía Tây Australia. Ảnh: The Canberra Times

Tàu ngầm lớp Collins do công ty đóng tàu Thụy Điển Kockums thiết kế, được Hải quân Hoàng gia Australia (RAN) sử dụng để thay thế các tàu ngầm lớp Oberon. Năm 1996, tàu ngầm lớp Collins đầu tiên đi vào hoạt động là HMAS Collins. Tiếp theo là HMAS Farncomb vào năm 1998, HMAS Waller vào năm 1999, HMAS Dechaineux và HMAS Sheean vào năm 2001 và cuối cùng là HMAS Rankin vào năm 2003. Những chiếc tàu ngầm này có lượng giãn nước 3.100 tấn khi nổi và 3.400 tấn khi lặn, có khả năng lặn ở độ sâu 400m. Với tốc độ 20 hải lý/giờ, các tàu ngầm lớp Collins được trang bị tên lửa Harpoon Block 1B. Các tàu ngầm lớp Collins dự kiến "nghỉ hưu" vào năm 2026.

Ban đầu, Chính phủ Australia định loại bỏ tàu ngầm lớp Collins để mua tàu ngầm diesel-điện do Pháp sản xuất. Tuy nhiên, sau khi Australia cùng Mỹ và Anh thiết lập AUKUS ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương hồi tháng 9-2021, Canberra đã hủy thương vụ mua tàu ngầm với Paris. Theo thỏa thuận về AUKUS, vào đầu thập niên 2030, Mỹ sẽ bán cho Australia 3 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Virginia và có thể bán thêm 2 chiếc nữa khi cần thiết. Trong giai đoạn thứ hai, Australia sẽ hợp tác với Anh chế tạo tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân thế hệ mới mang tên SSN AUKUS. Tàu ngầm này sẽ do Anh thiết kế, sử dụng công nghệ Mỹ.

Do mất nhiều thời gian để có thể tiếp nhận tàu ngầm lớp Virginia và chế tạo tàu mới, Australia quyết định nâng cấp các tàu ngầm lớp Collins để chúng có thể tiếp tục hoạt động đến năm 2030, thậm chí là đến thập niên 2040. Để thực hiện kế hoạch này, cần có các biện pháp hiệu quả nhằm duy trì hoạt động của tàu. Tất cả 6 tàu ngầm lớp Collins đều phải trải qua gói hiện đại hóa bao gồm động cơ đẩy, vũ khí và cảm biến. RAN muốn trang bị cho tàu ngầm lớp Collins tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ để cung cấp thêm khả năng tấn công và răn đe.

Tuy nhiên, theo thông báo của Chính phủ Australia, đề xuất trang bị tên lửa hành trình Tomahawk cũng như nâng cấp hệ thống quang điện tử sẽ bị cắt khỏi chương trình hiện đại hóa tàu ngầm lớp Collins. Bộ Quốc phòng Australia đã tiến hành tham vấn đại diện ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ và rút ra kết luận rằng, việc bổ sung tên lửa hành trình Tomahawk cho các tàu ngầm lớp Collins được coi là “không khả thi”. Australia cũng loại bỏ việc nâng cấp hệ thống quang điện tử cho các tàu ngầm đã lên kế hoạch trước đó với lý do “làm tăng thêm sự phức tạp và rủi ro cho chương trình”. Thông báo của Chính phủ Australia nêu rõ: “Những quyết định này sẽ giảm thiểu rủi ro cho chương trình nâng cấp tàu ngầm lớp Collins và sẽ giúp tối đa hóa khả năng sẵn có của loại tàu này khi chúng tôi chuyển sang sử dụng tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân trong tương lai”.

Theo Bộ trưởng Công nghiệp Quốc phòng Australia Pat Conroy, chương trình nâng cấp hạm đội tàu ngầm lớp Collins thể hiện cam kết vững chắc của Chính phủ Thủ tướng Anthony Albanese trong việc giữ an toàn cho người Australia bằng cách bảo đảm cho Lực lượng Quốc phòng Australia (ADF) có những khả năng cần thiết để ngăn chặn các mối đe dọa tiềm tàng. Ông Conroy nhấn mạnh: “Việc nâng cấp các tàu ngầm lớp Collins tiếp tục đáp ứng những yêu cầu hoạt động của RAN và bảo đảm các tàu ngầm này vẫn có khả năng hoạt động bền bỉ, mạnh mẽ và đáng tin cậy. Điều này rất quan trọng đối với an ninh quốc gia của Australia”.

LÂM ANH