Cục Thông tin đối ngoại: 16 năm một chặng đường vinh quang

Năm 2008, tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến mới, phức tạp, khó lường: xung đột chính trị, tranh chấp lãnh thổ, thiên tai dịch bệnh v.v…diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới, dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đẩy nền kinh tế thế giới, trong đó có Việt Nam vào thời kỳ đặc biệt khó khăn. Cục diện thế giới có sự phân hóa theo hướng “đa cực” ngày càng rõ rệt. Xu hướng tập hợp lực lượng quốc tế diễn ra quyết liệt theo cách “vừa hợp tác, vừa đấu tranh”, vai trò, vị thế của các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam có chiều hướng tăng lên trên trường quốc tế. Trong bối cảnh đó, đất nước ta đặc biệt coi trọng mục tiêu đẩy mạnh hội nhập quốc tế, thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa các mối quan hệ quốc tế, là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, từ đó có thể thu hút mọi nguồn lực vào phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Để thực hiện thành công đường lối đối ngoại và hội nhập quốc tế, Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm phát triển công tác thông tin đối ngoại, tạo cơ hội cho các cấp chính quyền, các cơ quan, đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội và toàn thể nhân dân có điều kiện tiếp cận thông tin quốc tế vào Việt Nam và đưa thông tin chính thức, thông tin quảng bá Việt Nam ra nước ngoài, giúp cho bà con kiều bào ta ở nước ngoài và cộng đồng quốc tế hiểu đúng, hiểu rõ về tình hình tại Việt Nam và Cục Thông tin đối ngoại là một trong những cơ quan may mắn được sinh ra để thực hiện sứ mệnh cao cả này.

Thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ TTTT quản lý nhà nước và thực thi pháp luật về thông tin đối ngoại, Cục TTĐN những ngày đầu có cơ cấu tổ chức rất gọn nhẹ, chỉ vỏn vẹn có 06 biên chế, song được giao nhiều trọng trách hết sức quan trọng, các cán bộ, công chức và người lao động Cục TTĐN giai đoạn đầu đã trải qua những năm tháng hết sức khó khăn, vất vả để xây dựng và phát triển Cục Thông tin đối ngoại có được vị thế như ngày hôm nay.

Những nhiệm vụ đầu tiên và có ý nghĩa quan trọng, góp phần phục vụ lâu dài cho lĩnh vực TTĐN và ngành TTTT đó là: Chủ trì nghiên cứu, đề xuất và thực hiện việc xây dựng, trình Bộ trưởng ban hành hoặc để Bộ trưởng trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực thông tin đối ngoại; Chủ trì, phối hợp xây dựng các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển dài hạn, trung hạn, hằng năm, chương trình, đề án, dự án thuộc lĩnh vực thông tin đối ngoại, đồng thời tổ chức hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện; Tổng hợp, phân tích, đánh giá dư luận báo chí nước ngoài về Việt Nam; cung cấp thông tin giải thích, làm rõ, phản bác các thông tin sai lệch về Việt Nam; xây dựng quy định về cơ chế trao đổi, phối hợp, cung cấp, chia sẻ thông tin đối ngoại giữa các cơ quan nhà nước với các cơ quan báo chí; Là đầu mối phối hợp thực hiện công tác thông tin đối ngoại với các Bộ, Ngành, địa phương, cơ quan báo chí, các tổ chức trong và ngoài nước v.v…

Sau 10 năm hình thành và phát triển, Cục TTĐN may mắn nhận được sự quan tâm rất lớn từ Ban Tuyên giáo TW; Lãnh đạo Bộ TTTT và các bộ ngành, địa phương, các cơ quan báo chí, từ đó Lãnh đạo Bộ TTTT đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi và hỗ trợ các nguồn lực cần thiết để cho Cục phát triển lớn mạnh hơn và đảm đương được nhiều trọng trách hơn. Một trong những dấu mốc quan trọng giai đoạn này là ngày 01/4/2018, Bộ TTTT đã ký Quyết định sáp nhập Trung tâm Báo chí và Hợp tác Truyền thông quốc tế  – một đơn vị trực thuộc Bộ TTTT với bề dầy truyền thống 34 năm và đội ngũ nhân sự gấp hơn 2 lần nhân sự Cục về trực thuộc Cục Thông tin đối ngoại.

Trong tình hình mới, với những diễn biến hết sức phức tạp, khó lường của tình hình thế giới và khu vực, sự phát triển bùng nổ của công nghệ số, nhất là MXH khiến cho công tác TTĐN đứng trước nhiều cơ hội song cũng không ít thách thức. Tuy nhiên, được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông, trực tiếp là Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng và Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm, Cục TTĐN đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ, coi Chuyển đổi số là điều kiện tiên quyết, yếu tố sống còn để phát triển, từ đó đặt mục tiêu quyết tâm, quyết liệt thực hiện từng bước, tiến tới thực hiện chuyển đổi số toàn diện công tác TTĐN.

Chuyển đổi số giúp cho lĩnh vực TTĐN giải quyết được căn bản bài toán thực hiện hiệu quả công tác quản lý nhà nước. Nếu như phương thức quản lý cũ, chủ yếu dựa vào sức người, thụ động, thiếu đồng bộ; cập nhật chậm, theo định kỳ, dữ liệu rời rạc, phân tán, khó đo lường hiệu quả thì phương thức mới cho phép quản lý một cách chủ động, đồng bộ bằng nền tảng số, cập nhật theo thời gian thực và dữ liệu tập trung, dễ dàng đo lường hiệu quả và dự báo xu hướng.

Quán triệt tinh thần này, Cục TTĐN đã và đang nỗ lực hết mình nhằm xây dựng các giải pháp công nghệ, xây dựng nền tảng quản lý TTĐN và quảng bá hình ảnh Việt Nam (https://vietnam.vn) nhằm tăng cường lan tỏa thông tin tích cực, giảm thiểu những thông tin xấu độc, giám sát chặt chẽ, điều phối nội dung, đo lường hiệu quả hoạt động của các website của các bộ, ngành, địa phương; các cơ quan báo chí; các CQĐD và VP của các cơ quan báo chí Việt Nam ở nước ngoài; đồng thời triển khai rà quét, theo dõi, phân tích dư luận quốc tế về Việt Nam trên không gian mạng nhằm tham mưu kịp thời, hiệu quả cho công tác chỉ đạo, điều hành của các cơ quan chức năng và công tác thông tin tuyên truyền của các cơ quan báo chí.

Sau một thời nghiên cứu, phát triển, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, cho đến nay Vietnam.vn cơ bản đã trở thành một nền tảng số đa năng, tích hợp đa nền tảng ứng dụng công nghệ thông minh, với nhiều tính năng vượt trội trong việc thu thập, xử lý, cung cấp thông tin trên internet, sử dụng công cụ dịch tự động từ tiếng Việt sang các ngôn ngữ khác, gồm: Anh, Pháp, Nga, Đức, Hàn, Nhật, Tây Ban Nha v.v… đáp ứng tương đối tốt nhu cầu của độc giả trong nước và quốc tế.

Nhìn lại chặng đường hình thành và phát triển những năm qua, có thể khẳng định rằng, Cục Thông tin đối ngoại, Bộ Thông tin và Truyên thông đang ở độ tuổi chín muồi, sung sức nhất, tràn đầy nhựa sống của tuổi 16, với đầy đủ sức mạnh, đam mê, nhiệt huyết và trải nghiệm để sẵn sàng đón nhận bất cứ nhiệm vụ nào mà Đảng, Nhà nước, Bộ Thông tin và Truyền thông và Nhân dân giao phó, để tiếp tục phát huy truyền thống của các thế hệ đi trước, lan tỏa mạnh mẽ lịch sử hào hùng, vinh quang của dân tộc cũng như những thành tựu phát triển kinh tế – xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước đến với đông đảo bà con kiều bào ta ở nước ngoài và bạn bè quốc tế trên toàn cầu.