Ai sẽ thay thế CEO Tim Cook điều hành Apple?

Từ khi tiếp quản Apple từ tay Steve Jobs năm 2011, Tim Cook đã thay đổi công ty, giới thiệu các danh  mục sản phẩm mới, đẩy mạnh các mảng kinh doanh mới và nỗ lực đưa thực tế hỗn hợp (mixed reality) trở thành xu hướng.

Ở tuổi 63, ông già hơn nhiều đồng nghiệp của mình. Đây có vẻ là thời điểm hợp lý để Cook bắt đầu lên kế hoạch cho người khác định hình chương tiếp theo của “táo khuyết”.

Cook không thực hiện nhiều thay đổi đối với đội ngũ điều hành của Apple, chủ yếu bao gồm các đồng nghiệp thân thiết mà ông đã làm việc cùng kể từ thời Jobs. Khác với sự ra đi của nhà thiết kế Jony Ive và người phụ trách bán lẻ Angela Ahrendts, nhóm nghiên cứu hầu như vẫn còn nguyên vẹn trong thập kỷ qua. Giống như Cook, những người chủ chốt thân cận của ông đủ tuổi và đủ giàu để họ có thể nghỉ hưu nhiều năm trước.

Apple đang vật lộn với nhiều thứ: bị giám sát tại Mỹ và EU, ngăn chặn sự tan rã của App Store – vốn mang về doanh thu 20 tỷ USD mỗi năm, doanh số iPhone sụt giảm, tình hình địa chính trị phức tạp và nhu cầu bức thiết phải tìm ra sản phẩm lớn tiếp theo sau Vision Pro.

Xuất hiện trên podcast của ca sĩ Dua Lipa vào tháng 11/2023, Cook chia sẻ những bình luận sâu sắc nhất của ông cho đến nay về sự kế nhiệm. "Công việc của tôi là chuẩn bị cho một số người khả năng thành công và tôi thực sự muốn người đó đến từ bên trong Apple. Vì vậy, vai trò của tôi là đảm bảo có vài người cho hội đồng quản trị lựa chọn”.

Toni Sacconaghi, nhà phân tích tại Sanford C Bernstein, người đã theo dõi Apple trong hai thập kỷ, nhận xét các nhà đầu tư rất quan tâm đến kế hoạch kế nhiệm tại Apple.

Theo nguồn tin của Bloomberg, nếu Cook từ chức sớm, gần như chắc chắn Giám đốc vận hành (COO) Jeff Williams sẽ thay thế ông. Năm 2015, Cook bổ nhiệm Williams làm COO của Apple, vị trí Cook từng nắm giữ dưới thời Jobs. Cùng năm này, Williams đã đưa sản phẩm mới lớn đầu tiên trong kỷ nguyên Cook, Apple Watch, ra thị trường. Và, bốn năm sau, ông kế nhiệm Ive làm người đứng đầu mảng thiết kế phần cứng và phần mềm.

Song Williams, người năm nay 61 tuổi, chỉ kém Cook hai tuổi, và những người trong công ty nói rằng không chắc ông sẽ là giám đốc dài hạn mới. Hội đồng quản trị của Apple có lẽ sẽ muốn một CEO gắn bó trong ít nhất một thập kỷ, tương tự Jobs và Cook. "Nếu bạn hỏi tôi 5 năm trước, rõ ràng Jeff đang dẫn đầu nhóm để trở thành CEO", một giám đốc lâu năm của Apple nói. Tuy nhiên, hiện tại là câu chuyện khác.

Không có lý do gì để cho rằng một sự thay đổi ở vị trí lãnh đạo sắp xảy ra. Cook có thể lớn tuổi hơn CEO của các công ty công nghệ khác đứng đầu S&P 500 nhưng không phải là người lớn tuổi nhất điều hành một tập đoàn lớn. "Nếu ông Trump hoặc ông Biden có thể làm tổng thống ở tuổi 80, Tim Cook có thể làm CEO của Apple trong nhiều năm nữa. Trước đây, việc các CEO bị điều chuyển ở tuổi 65 là tự động", một nguồn tin nói. "Thế giới đã thay đổi”.

Vài nguồn tin thân cận với Cook tin rằng ông sẽ làm CEO Apple ít nhất ba năm nữa, sau đó, ông sẽ mở một quỹ từ thiện để quyên góp số tài sản mà ông tích lũy được tại Apple.

Nếu Cook ở lại lâu như vậy, những người trong Apple tiết lộ, ứng viên sáng giá nhất sẽ là John Ternus, Giám đốc kỹ thuật phần cứng. Trong một công ty mà thành công luôn đến từ việc xây dựng các thiết bị, sự thăng tiến của một chuyên gia kỹ thuật phần cứng lên vị trí CEO có vẻ hợp lý. Ternus, người chưa đến 50 tuổi, cũng sẽ có nhiều khả năng gắn bó lâu dài hơn so với các thành viên khác trong nhóm điều hành, mang lại sự ổn định tương tự Cook.

Ternus rất được yêu thích bên trong Apple và ông giành được sự tôn trọng của Cook, Williams cùng các nhà lãnh đạo khác. "Tim rất thích ông ấy vì thuyết trình tốt, rất nhẹ nhàng, không bao giờ đưa bất cứ điều gì vào một email để gây tranh cãi và là một người ra quyết định rất kín đáo", một người thân cận với đội ngũ điều hành của Apple nhận xét. "Ông ấy có rất nhiều đặc điểm quản lý như Tim”. Christopher Stringer, cựu nhà thiết kế phần cứng hàng đầu của Apple, gọi Ternus là một "cánh tay đáng tin cậy", người "chưa bao giờ thất bại với bất kỳ vai trò nào mà ông ấy được nâng lên". Eddy Cue, người thân cận nhất của Cook, nói riêng với các đồng nghiệp rằng Ternus nên là CEO tiếp theo, theo Bloomberg.

Thời gian gần đây, Ternus thường xuyên xuất hiện khi Apple ra mắt sản phẩm mới. Tại sự kiện ngày 7/5, ông là người giới thiệu iPad Pro và iPad Air mới. Năm 2023, ông công tác châu Âu để thảo luận về các sáng kiến môi trường của công ty, một lĩnh vực quan trọng đối với Cook. Nhưng có lẽ dấu hiệu lớn nhất là một cuộc phỏng vấn truyền hình dài 30 phút, chủ yếu về chip, vào tháng 12/2023. Theo một cựu giám đốc lâu năm tại Apple, đây là điều quan trọng vì ông đã lên truyền hình để nói về thứ không thuộc địa hạt của mình.

Ternus gia nhập Apple năm 2001, ban đầu làm việc cho dự án màn hình Mac. Hơn hai thập kỷ, ông dần dần đảm nhận trách nhiệm cho toàn bộ dòng iPad và sau đó là Mac, AirPods và vào năm 2020 là iPhone. Một năm sau, ông trở thành sếp phụ trách phần cứng. Gần đây, nhóm kỹ thuật phần cứng của Apple Watch đã bắt đầu báo cáo cho Ternus thay vì Williams.

Ternus được biết đến như một người điều phối giúp các nhóm phần cứng và phần mềm làm việc gắn kết với nhau hơn, đưa công nghệ mới như màn hình OLED lên iPad. Ông được cho là tham gia sâu vào phát triển sản phẩm, bỏ qua các nhà quản lý cấp trung để làm việc trực tiếp với các kỹ sư riêng lẻ.

Các đồng nghiệp khen ngợi ông ấy là một người thống nhất trong một công ty không thiếu những cái tôi lớn. "Tôi nghĩ ông ấy rất giỏi trong những gì ông ấy làm và là một người đàng hoàng", một cựu Phó Chủ tịch kỹ thuật phần cứng từng làm việc trực tiếp với Ternus nói.

Dù vậy, không phải không có lời gièm pha về Ternus. Một số người tại Apple nói ông không được các kỹ sư hàng đầu tôn trọng, không tập trung vào các phi vụ mạo hiểm cho tương lai, thực hiện các vụ mua lại công nghệ táo bạo hoặc tạo sự khác biệt với tư cách là một nhà đổi mới. Họ cũng chỉ ra Ternus không phải là trung tâm của nhiều sản phẩm lớn nhất của Apple, như ông chỉ tham gia vào các thế hệ sau của Apple Watch và không làm đủ để giúp công ty phát triển chiến lược nhà thông minh thành công.

Ternus tham gia hạn chế vào hai dự án tham vọng nhất gần đây của Apple: Vision Pro và xe tự lái. Tất nhiên, dự án xe hơi là một thất bại và Vision Pro vẫn chưa chứng minh được nó sẽ thúc đẩy Apple trong tương lai. Vì vậy, không rõ liệu khoảng cách của Ternus với các dự án đó gây tổn hại hay có lợi cho danh tiếng của ông. Ông cũng phạm phải một số sai lầm như Touch Bar, màn hình cảm ứng phía trên bàn phím MacBook Pro khiến khách hàng bối rối và đã bị ngừng sản xuất sau 5 năm.

Một nguồn tin thân cận với Apple gọi Ternus là “người tuyệt vời” nhưng còn quá trẻ, chỉ như một người bình thường, không giống như một giám đốc hay người phụ trách tinh tế. Người khác nói rằng Ternus cần khẳng định bản thân nhiều hơn.

Những ứng viên tiềm năng khác bao gồm Craig Federighi, người đứng đầu bộ phận kỹ thuật phần mềm và Deirdre O'Brien, người đứng đầu bộ phận bán lẻ và là người thân tín của Cook.

Ngoài việc thay đổi CEO, Apple đang phải đối mặt với những gì có thể là một cuộc cải tổ quản lý sâu rộng trong vài năm tới. Các cựu binh như cựu Giám đốc phần cứng Dan Riccio và cựu Giám đốc tiếp thị Phil Schiller đang ở cuối nhiệm kỳ, trong khi các giám đốc cao cấp khác của Apple đã âm thầm chuẩn bị cho việc nghỉ hưu, theo những người thân cận với công ty. "Một năm nào đó, tôi không biết khi nào, tất cả những người này phải ra đi", một giám đốc lâu năm nói. "Sẽ có một khoảng trống lớn”.

Mỗi mùa xuân, Apple lại tổ chức sự kiện Top 100, tập hợp những nhân vật quan trọng nhất tại công ty. Tháng 3 vừa qua, Ternus hiện diện nổi bật, chỉ đạo việc trình bày lộ trình công nghệ của công ty. Năm nay, ông tự mình thực hiện buổi thuyết trình thay vì chỉ làm MC như các năm trước.

Trong khi CEO tiếp theo của Apple có thể đến từ nội bộ, một số người trong cuộc hoài nghi hơn nói rằng cách tiếp cận tốt nhất để công ty duy trì lợi thế của mình là xem xét một người ngoài cuộc. "Cách duy nhất để họ tránh trở thành một công ty giống IBM là có ai đó đưa ra một ý tưởng mới thực sự mang tính cách mạng - và không rõ người đó là ai", một người tại Apple nói.

Nhưng kịch bản đó có lẽ không được bàn đến. Công ty thường phải vật lộn để dung hòa các tài năng cấp điều hành đến từ bên ngoài, một nhà lãnh đạo lâu năm khác của Apple cho biết. Do đó, CEO mới sẽ phải là người trong cuộc.

Theo Bloomberg