Đười ươi gây kinh ngạc vì biết sử dụng thảo dược để điều trị vết thương hở
Thiên nhiên - Môi trường - Ngày đăng : 11:40, 06/05/2024
Theo một báo cáo vừa được công bố trên tạp chí khoa học Scientific Reports, các nhà khoa học đã phát hiện một cá thể đười ươi Sumatra đực biết cách điều trị vết thương hở trên gương mặt của nó bằng thảo dược.
Cụ thể, con đười ươi có tên Rakus đã nhai lá của một loại cây dây leo có tên Akar Kuning, sử dụng nước từ lá cây này để bôi lên vết thương. Rakus sau đó sử dụng chính lá đã được nhai nát để đắp lên vết thương của mình.
Đáng chú ý, Akar Kuning là một loại thảo dược cũng được con người sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị nhiều căn bệnh như kiết lỵ, tiểu đường, sốt rét…
Vết thương hở trên mặt Rakus trước và sau khi con vật tự điều trị bằng thảo dược (Ảnh: Isabelle Laumer).
Tiến sĩ Isabelle Laumer, làm việc tại Viện nhân chủng học tiến hóa Max Planck về Hành vi Động vật (Đức), tác giả chính của nghiên cứu, cho biết cô và các cộng sự đã rất kinh ngạc và vui mừng khi quan sát được hành vi của con đười ươi Rakus. Con vật hiện sinh sống trong Vườn quốc gia Gunung Leuser, tỉnh Aceh, Indonesia.
Các nhà khoa học cho biết họ đã từng quan sát được một số loài linh trưởng có hành vi nuốt, nhai hoặc chà xát lên người bằng các loại thực vật có đặc tính dược liệu, tuy nhiên, họ chưa bao giờ nhìn thấy chúng sử dụng thảo dược cho các vết thương hở.
Nhóm nghiên cứu tin rằng đười ươi Rakus đã biết cách sử dụng thảo dược để điều trị vết thương hở nhiều lần cho đến khi vết thương trở nên lành lặn.
"Hành vi có tính sáng tạo này là báo cáo lần đầu tiên về động vật chủ động điều trị vết thương hở bằng một loại thực vật có hoạt tính sinh học ở một loài vượn lớn", tiến sĩ Isabelle Laumer chia sẻ.
Các nhà khoa học cho rằng Rakus đã bị thương ở trên gương mặt sau cuộc chiến với một con đười ươi đực khác. Đây là điều hiếm khi xảy ra vì khu vực Rakus sinh sống có nguồn thức ăn rất dồi dào, hệ thống phân cấp xã hội tương đối ổn định và tính xã hội cao của loài đười ươi khiến chúng hầu như không đụng độ với nhau.
Chính vì các cá thể đười ươi thường ít khi bị thương khiến các nhà khoa học không có nhiều cơ hội nghiên cứu và quan sát về hành vi tự chữa bệnh của loài linh trưởng này. Do vậy, các nhà khoa học cho rằng việc Rakus biết sử dụng thảo dược để chữa bệnh có thể là sự sáng tạo mang tính cá nhân, thay vì bản năng của loài.
"Con đười ươi này có thể đã vô tình chạm vào vết thương của mình trong khi đang ăn lá cây và nó nhận thấy nước lá có tác dụng giúp nó giảm đau, chính vì vậy nó đã liên tục lặp lại hành vi này cho đến khi vết thương được chữa lành", tiến sĩ Isabelle Laumer nhận xét.
Một giả thuyết khác được các nhà khoa học đưa ra đó là Rakus có thể đã học được cách điều trị vết thương từ những con đười ươi khác trong khu vực nó sinh sống. Trước đó, các nhà khoa học đã nhận thấy một số loài linh trưởng như đười ươi, tinh tinh… có thể truyền đạt và hướng dẫn cho nhau những kiến thức, kỹ năng mới mà chúng học được trong cuộc sống.
Phát hiện của các nhà khoa học đã cung cấp những kiến thức mới về khả năng tự điều trị vết thương của đười ươi, họ hàng gần nhất với loài người. Ngoài ra, các nhà khoa học cho biết nghiên cứu này cũng sẽ giúp tìm hiểu sâu hơn về nguồn gốc cách thức điều trị vết thương từ thời sơ khai.
"Rất có khả năng cách thức điều trị vết thương của tổ tiên loài người và đười ươi là tương tự nhau trong quá khứ", tiến sĩ Isabelle nhận định.
Các nhà nghiên cứu có kế hoạch quan sát kỹ hơn bất kỳ cá thể đười ươi nào bị thương trong khu vực để xem liệu hành vi sử dụng thảo dược để chữa trị vết thương có lặp lại hay không.
Đười ươi Sumatra (tên khoa học Pongo abelii), là loài đười ươi chỉ được tìm thấy ở phía bắc đảo Sumatra, Indonesia. Những cá thể đười ươi Sumatra trưởng thành có thể cao 1,7m và nặng khoảng 90kg, con cái nhỏ hơn con đực.
Một cá thể đười ươi Sumatra và con nhỏ (Ảnh: iNaturalist).
Đười ươi Sumatra nói riêng và loài đười ươi nói chung biết cách sử dụng các công cụ để tìm kiếm thức ăn, bao gồm các loại trái cây, côn trùng, trứng chim, các loài động vật có xương sống nhỏ…
Hiện số lượng cá thể đười ươi Sumatra ngoài tự nhiên đã bị giảm sút mạnh do bị mất môi trường sống và bị săn bắt trái phép. Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế xếp loài đười ươi này vào danh sách các loài động vật cực kỳ nguy cấp.
Theo UL/YN